D. O‘rinbayeva m. Rahimova

QOSH QO‘YAMAN DEB… 
Bir  mo‘ysafid  nabirasi  bilan  mahalladan  o‘tib  borishardi.  Bir 
hovlining  tashqi  chegarasini  ta’mirlashga  urinayotgan  bolakayni 
uchratishibdi.  Bola  harakat  qilsa  ham  ishi  siljimas,  barmog‘iga  tegdi 
shekilli, u asbobni otib yubordi. 
Shunda chol nabirasi yordam berib, qoqib qo‘ydi. 
Biroq mo‘ysafid qoqilgan taxtani olib tashladi. 
- Buvijon,  nega  bunday  qildingiz?  O‘zingiz  o‘rgatgansiz,  boshqalarga 
yordam bergin deb, yaxshilik qilishga yo‘l qo‘ymayapsiz…. 
- Men  senga  yaxshilik  qilgin  deyman.  Lekin  hozirgi  ishing  aksi.  Bu 
bolakay sabr-toqatli bo‘lish, ishga mas’uliyat bilan yondashish, buyurilgan 
topshiriqni vaqtida bajarishni  o‘rganmaydi. Sen qosh qo‘yaman deb, ko‘z 
chiqarishing mumkin (86 ta so‘z). 
 
NON DARAXTI 
Tropik  o‘lkalarda  o‘sadigan  meva  daraxtlarining  ba’zilarini  non 
daraxti deb atashadi. Bunga sabab, bu daraxtlar serhosil, mevalari bir yo‘la 
yoppasiga  yetilmaydi.  Birin-ketin  pishadi.  Uning  mevasi  non  o‘rnida 
iste’mol qilinadi. Non daraxtining 15-20 yoshlik bir tupi 1-2- kishini, 5-6 
tupi esa katta bir oilani bemalol bir yil boqadi. 
Non  daraxti  sershox,  bo‘yi  18-20  metr,  po‘stlog‘i  sarg‘ish-kul  rang. 
Barglari  yirik. Gullari bevosita daraxt tanasidan yoki  yo‘g‘on shoxlaridan 
chiqadi.  Mevasi juda  o‘lkan,  20-25  kilogramm,  hatto  40  kilogrammgacha 
bo‘ladi.  Meva  shaklan  bochkaga  o‘xshaydi.  700-800  dona  meva  beradi. 
Avgust-oktayabr  oyi  “dam  oladi”,  boshqa  vaqt  mevasi  pishaveradi  (80  ta 
so‘z). 
QOVUN DARAXTI 
Tropik  mamlakatlarda  mevasi  qovunga  o‘xshaydigan  o‘simlik  bor. 
Qovun daraxtning bo‘yi 5-6 m, yo‘g‘onligi 20-30 sm keladigan, tanasi tik, 
sirti  barg  chandiqlari  bilan  qoplangan  daraxt.  Qovun  daraxtining  gullari 
sarg‘ish-ko‘kimtir  rangda,  mevasining  bo‘yi  30  sm,  diametric  15  sm, 
og‘irligi 8 kilogrammgacha bo‘ladi. 
Sharq  va  G‘arb  mamlakatlarining  ko‘pchilik  aholisi  qovun  daraxtini 
papaya deb atashadi. Uning vatani – Janubiy va Markaziy Amerika. Qovun 
daraxti 
mevasidan 
dori-darmon, 
g‘shtni  yumshatish  maqsadida 
foydalaniladi (65 ta so‘z). 

---

37