D. O‘rinbayeva m. Rahimova

5-SINF UCHUN MATNLAR 
O‘ZBEK MAQOLLARI 
Maqol  xalq  og‘zaki  ijodiga  oid  janrlardan  biri  sanaladi.  Maqollar 
shaklan qisqa bo‘lgani bilan ularda juda keng ma’no mujassam bo‘lgan. 
Tilimizning  bu  bebaho  boyligini  o‘rganish  bilan  ajdodlarimiz 
qadimdan shug‘ullanib kelganlar. 
Mashhur  qomusshunos  Mahmud  Qoshg‘ariy  XI-asrdayoq  turkiy 
xalqlarning  400  ga  yaqin  hikmatli  iborasini  o‘zining  uch  jildlik  lug‘atiga 
kiritgan.  Ularning  250  dan  ortiqrog‘i  shakl  va  mazmuniga  ko‘ra  hozirgi 
o‘zbek tilidagidan farq qilmaydi. 
Adabiyotshunos olimlarimiz “O‘zbek xalq maqollari” kitobida 1800 ta 
maqolni 31 mavzuga ajratib tavsiflagan. 
Olimlarning aniqlashicha, har bir kishi taxminan 800 ga  yaqin maqol 
va matallar haqida tushunchaga ega bo‘lar ekan 
(89 ta so‘z).
 
 
VATAN 
  Vatan  –  onaning  allasi  taralgan,  beshigining  izlari  chizilgan  zamin. 
Ajdodlaring  ko‘milgan  qabriston,  ota-onangning  izlari  qolgan  ko‘chalar, 
sening  lahjangda  so‘zlashadigan,  qosh-u  ko‘zi  xuddi  sening  kabilar 
yashaydigan muqaddas zamin Vatandir. 
  Ilk  bor  bahorni  tanigan,  birinchi  marta  varrak  uchirgan,  ilk  bor 
hayitlik olgan joying, birinchi o‘qituvchi, birinchi muhabbatingni tanitgan 
muqaddas makon Vatandir. 
O‘z  jonidan  yaratgani  uchun  ham  ona  bolasini  tishida  tishlab  o‘tadi. 
Vatan ham shunday: qadamlaringni ko‘ksiga qo‘yib, suyab yashaydi seni. 
Vatan mung‘aygan tandirli, pastakkina tomli kulbangdan boshlanadi. Unga 
bo‘lgan  muhabbating  ham  shu  ostonada  tug‘iladi 
(T.  Sodiqova)  (84  ta 
so‘z).