D. N. Kashkarov va ye. P. Korovinlar tomonidan yaratilgan ekologiya fani va uning vazifalari, uslublari

---

"Inson va tabiat" asarining muallifi kim? 

A) E.Gekkel. 

B) CH.Darvin. 

C) V.Vernadskiy. 

*D) J.Marsh 

Ekologiya fanining ilmiy-tadqiqot uslublari qaysilar? 

A) Tasviriy, tajriba, modellashtirish, matematik. 

*B) Tasviriy, taqqoslash, tajriba, modellashtirish. 

C) Individ, populyatsiya, biogotsenoz. 

D) Modellashtirish, tasviriy, tajriba, fizikaviy. 

Ekologiya faniga hissa q

о‘shgan О‘rta Osiyo allomalari? 

A) Muhammad Muso al-Xorazmiy, Jayhoniy. 

*B) Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino. 

C) Alisher Navoiy, Abu Nasr Farobiy. 

D) Sulton Balhiy, Mahmud ibn Vali. 

“Bilingki, daryoning kо‘zlari yoshlansa uning boshiga g‘am, kulfat tushgan bо‘ladi. Odamlar, daryodan mehringizni 

darig‘ tutmanglar”. Ushbu satrlar qaysi allomaga tegishli? 

*A) Muhammad Muso al-Xorazmiy. 

B) Abu Nasr Forobiy. 

C) Abu Rayhon Beruniy. 

D) Abu Ali ibn Sino. 

O’rta Osiyo ekologiya maktabining asoschilari kimlar? 

A) M.S.Gilyarrov, V.N.Sukachev. 

*B) D.N.Kashkarov, Ye.P.Korovin 

C) G.Odum, V.Dokuchayev 

D) K.Zokirov, P.Zokirov 

D.N.Kashkarov va YE.P.Korovinlar tomonidan yaratilgan ekologiya fani va uning vazifalari, uslublari 

о‘z aksini 

topgan ilmiy asarlar qaysilar? 

*A

) “Muhit va jamoa”, “Chо‘ldagi hayot”. 

B) “Hashoratlar ekologiyasi”, “Qizilqum chо‘lining biotsenozlari”. 

C) “Hayvonot olamini qо‘riqlash va undan ratsional foydalanish”, “Qarshi chо‘linnig umurtqali hayvonlari 

ekologiyasi”. 

D) “Farg‘ona vodiysining umurtqali hayvonlari”, “Payg‘ambar oroli sut emizuvchilari”. 

Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlarini k

о‘rsating? 

*A) Suv, tuproq, havo, tirik organizm. 

B) Yer yuzasi, Quyosh sistemasi. 

C) Tirik organizmlar, suv. 

D) Havo, tuproq, koinot. 

Biolyuminessentsiya nima? 

A) Fazoda m

о‘ljal olish, harakatlanish, oziqlanish. 

B) Tana haroratini boshqarish. 

*C) O’z tanasidan yoruglik chiqarish. 

D) Populyatsiya sonini boshqarish. 

О‘simliklarning namlik omiliga kо‘ra ekologik guruhlari? 

A) Gidrofit, galofitlar, mezofitlar, kderofitlar. 

B) Gidrofitlar, gidotofitlar, mezofirlar, sukkulentlar. 

*C) Gidatofitlar, gidrofitlar, gigrofitlar, mezofitlar, kserofitlar. 

D) Gidrofitlar, gigrofitlar, mezofitlar, kserofitlar. 

Moslashish darajalari t

о‘liq qatorini kо‘rsating? 

A) Organ, t

о‘qima, hujayra. 

B) Molekulaviy, hujayraviy, organizm, senotik. 

*C) Molekulyar, hujayraviy, t

о‘qima, organizm. 

D) Biosferaviy, ekotizimli, jamoa. 

Populyatsiyaning 

о‘ziga xos xususiyatlarini ajrating? 

A) Morfologik, biologik, xulqiy. 

---

B) Populyatsiyaning dinamikasi, etologiyasi. 

*C) Genetik birligi, soni, tug‘ilish, nobud bо‘lish, ko’payish va gomeostazi. 

D) Genetik birligi, soni, tug‘ilish, nobud bо‘lish va gomeostazi. 

Populyatsiyaning tuzilmasini aniqlang. 

*A) Jins, fazoviy, yosh, xulqiy. 

B) Fazoviy, yosh, genetik. 

C) Fiziologik, morfologik, biokimyoviy. 

D) Xulqiy, biokimyoviy, fazoviy. 

Hayvonlarning etologiyasini belgilang? 

A) Guruhli, parazit, x

о‘jayin. 

B) Immigratsiya, qirilish. 

*C) Koloniya, poda, gala. 

D) Mikoriza, simbioz. 

Populyatsiyaning gomeostazi 

A) Urug‘larning tо‘liq hayotchanlikka ega emasligi. 

B) Urug‘ va mevalarning turli yо‘llar bilan tarqalishi. 

*C) Populyatsiyaning son jihatdan bir meyorda saqlanib turishi. 

D) Vegetativ, jinsiy-va jinsiz usulda k

о‘payishi. 

Allen qoidasini tushuntiring? 

*A) Tana haroratining idora qlinishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki tejashga asoslangan 

B) Urug‘larning tо‘liq hayotchanlikka ega emasligi. 

C) Urug‘ va mevalarning turli yо‘llar bilan tarqalishi. 

D) Populyatsiyaning son jihatdan bir meyorda saqlanib turishi. 

Populyatsiyaning yosh tuzilmasi 

*A) Latent, virgil, generativ, senil davri. 

B) Normal, generativ, invazion. 

C) Normal, generativ, regressiv. 

D) Virgil, generativ, senil davri 

Populyatsiyaning fazoviy tuzilmasi 

*A) Bir tekis, tasodifiy, guruhli. 

B) Tasodifiy, guruhli, tarqoq. 

C) Guruhli, tarqoq, koloniyali. 

D) Bir tekis, guruhli, gala. 

Ekologik valentlik nima? 

A) bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartirishi 

B) suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish 

xususiyati 

C) bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir. 

*D) turning muhitdagi k

о‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir 

Ekologik nisha nima? 

A) bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartirishi 

B) suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish 

xususiyati 

*C) bu joy ma’nosini bildirib, turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir. 

D) turning muhitdagi k

о‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir 

Biolyuminessetsiya nima? 

A) bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartirishi 

*B) suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish 

xususiyati 

C) bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir. 

D) turning muhitdagi k

о‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir 

Topik aloqa nima? 

*A) bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartirishi 

B) suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish 

xususiyati 

---

C) bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir. 

D) turning muhitdagi k

о‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir 

Ibn Sino 

о‘simlik va hayvonlardan olinadigan qancha sodda dorining nomlarini, ularning har birining qay bir 

vaqtning 

о‘zida qaysi kasallikka davo ekanligini yozib qoldirgan? 

*A) 811 ta 

B) 700 ta 

C) 750 ta 

D) 711 ta 

Hayvonlarning 500 turini 

о‘rganib, ularning xulq-atvori, kо‘chib yurishi, qishda uyquga ketishi va qushlar tо‘g‘risida 

ma’lumot qoldirgan olim kim? 

*A) Aristotel 

B) Ibn Sino 

C) V.Vernadskiy 

D) E.P.Korovin 

Sibirda 

о‘sadigan qaysi daraxtlar daraxtlar –70 °C gacha sovuqqa bardosh bera oladi. 

*A) tilog‘och, qarag‘ay, pixta 

B) Anor, archa, Pixta 

C) Tilog’osh, magnoliya, pixta 

D) Qarag’ay, sovun daraxti, limon 

V.N.B

еklemishеv tasnifi bо‘yicha, trofik aloqani ajrating? 

*A) bir tur ikkinchi tur bilan oziqlanadi. 

B) bir tur ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartiradi. 

C) bir turning tar

qalishiga ikkinchi turning ta’sir etishi natijasida rо‘yobga chiqadi. 

D) Bir turning 

о‘ziga in qurishi uchun boshqa turning qoldiqlaridan foydalanishi. 

V.N.B

еklemishеv tasnifi bо‘yicha, forik aloqani ajrating? 

A) bir tur ikkinchi tur bilan oziqlanadi. 

B) bir tur ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartiradi. 

*C) bir turning tarqalishiga ikkinchi turning ta’sir etishi natijasida rо‘yobga chiqadi. 

D) Bir turning 

о‘ziga in qurishi uchun boshqa turning qoldiqlaridan foydalanishi. 

V.N.B

еklemishеv tasnifi bо‘yicha, fabrik aloqani ajrating? 

A) bir tur ikkinchi tur bilan oziqlanadi. 

B) bir tur ikkinchi turning yashash sharoitini 

о‘zgartiradi. 

C) bir turning tarqalishiga ikkinchi turning ta’sir etishi natijasida rо‘yobga chiqadi. 

*D) Bir turning 

о‘ziga in qurishi uchun boshqa turning qoldiqlaridan foydalanishi. 

Fotoperiodizm nima? 

*A) tirik organizmlardagi fiziologik jarayonlar faolligining yorug‘ kun uzunligiga bog‘liqligidir 

B) suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish 

xususiyati 

C) bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir. 

D) turning muhitdagi k

о‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir 

Hayot shakli termini birinchi marta 1884 - yilda qaysi olim kiritdh? 

*A) daniyalik botanik Ye.Varming 

B) angliyalik Ch.Elton 

C) angliyalik A.Tensli 

D) rossiyalik V.Vernadskiy 

Cheklovchi omil nima? 

*A) Agar barcha shart-sharoitlar qulay b

о‘lib, ulardan birining yetarli miqdorda bо‘lmasligi 

B) Ortiqcha yoki yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar hisoblanish 

C) Asosiy ozuqa elementlaridan birortasining 

о‘simlikka yetishmasligi uning hosildorligini pasaytirishi mumkin 

D) Tana haroratining idora etilishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki uni tejashga asoslangan 

Tolerantlik qonuni nima? 

A) Agar barcha shart-sharoitlar qulay b

о‘lib, ulardan birining yetarli miqdorda bо‘lmasligi 

*B) ortiqcha yoki yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar sifatida hisoblanishi 

C) Asosiy ozuqa elementlaridan birortasining 

о‘simlikka yetishmasligi uning hosildorligini pasaytirishi mumkin 

D) Tana haroratining idora etilishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki uni tejashga asoslangan 

---

O’simliklarning mineral oziqlanish nazariyasi nima? 

A) Agar barcha shart-sharoitlar qulay b

о‘lib, ulardan birining yetarli miqdorda bо‘lmasligi 

B) ortiqcha yoki yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar hisoblanish 

*C) Asosiy ozuqa elementlaridan birortasining 

о‘simlikka yetishmasligi uning hosildorligini pasaytirishi mumkin 

D) Tana haroratining idora etilishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki uni tejashga asoslangan 

Har bir popuyatsiya ma’lum sharoitda о‘rtacha zichlikka ega bо‘ladi, bunda barcha hayotiy jarayonlar samarali 

borib, uning natijasi populyatsiyaning yuqori mahsuldorligi va hayotchanligida k

о‘rinadi. Bu qaysi qoida yoki 

qonuniyat? 

*A) Olli qoidasi 

B) V.Selford qonuniyati 

C) Yu.Libix qonuniyati 

D) Ye.Varming qonuniyati 

Tirik qolishning ekologik strategiyasini ajrating? 

*A) violent, patient, eksplerent 

B) valentlik, nisha, tolerantlik 

C) nisha, tolerantlik, violent 

D) eksplerent, valentlik, nisha 

Konsortsiya tushunchasi fanga qaysi olimlar kiritdi? 

*A) V.N.Beklemishev, L.G.Ramenskiy 

B) V.Vernadskiy, K.Ber 

C) Ibn Sino, V.Dokuchayev 

D) A.Tensli, Ch.Elton 

Parazitlilik turidagi biotik aloqa munosabatini aniqlang? 

*A) Bug‘doy va zang zamburug‘i. 

B) Arslon va giyena. 

C) B

о‘ri va quyon. 

D) Suv 

о‘ti va zamburug‘. 

Ozuqa zanjiri deganda nimani tushunasiz? 

*A) Har bir organizmni 

о‘zidan keyin turgan organizm uchun ozuqa bо‘lib xizmat qilishi tushuniladi. 

B) Organizmlarning ayrim b

о‘g‘inlarni hosil qilishi. 

C) Ozuqa zanjiridagi organizmlarning bir-biriga munosabati. 

D) Anorganik moddalarning organik moddalarga aylanishi. 

Ekologik tizim nima? 

*A) Yashash sharoiti 

о‘xshash va о‘zaro munosabati natijasida bir-biriga ta’sir kо‘rsatuvchi har xil turga mansub 

b

о‘lgan organizmlar yig‘indisi. 

B) Yashash sharoiti har xil va 

о‘zaro munosabati natijasida bir-biriga ta’sir kо‘rsatuvchi bir xil turga mansub bо‘lgan 

birgalikda yashovchi organizmlar yig‘indisi. 

C) Ma’lum bir maydonni egallagan va bir turga mansub bо‘lgan individlar yig‘indisi. 

D) Bir necha tur 

о‘simliklarning birgalikda qavm bо‘lib yashashi. 

Ekotizim terminini va tushunchasini fanga qaysi olim kiritgan? 

*A) A.Tensli. 

B) K.Myobius. 

C) E.Gekkel. 

D) J.Lamark. 

Noosfera tushunchasini fanga kim kiritgan? 

A) E.Gekkel. 

B) J.Lamark. 

*C) YE.Lerua. 

D) V.Vernadskiy. 

Ekologik piramida kim tomonidan tuzilgan? 

A) I.A.Seversov. 

B) D.N.Kashkarov. 

C) YE.P.Korovin. 

*D) CH.Elton. 

“Biosfera” terminini dastlab kim ishlatgan? 

---

*A) J.Lamark. 

B) V.Sukachev. 

C) V.Vernadskiy. 

D) YE.Lerua. 

Biosferada moddalarning geologik (katta) doirada aylanishi: 

*A) Quruqlik bilan gidrosfera 

о‘rtasidagi aylanish. 

B) Avtotrof organizmlar 

о‘rtasidagi aylanish. 

C) Geterotrof organizmlar 

о‘rtasidagi aylanish 

D) Okeanda moddalarning aylanishi. 

DDT ni ya’ni pestisidlarni birinchi marta kim ixtiro qildi? 

*A) P.Myuller 

B) V.Vernadskiy 

C) Ch.Elton 

D) A.Tensli 

Oqova suvlarni tozalashni qanday usullari mavjud? 

A) Mexanik, fizik, biologik, sentrafugalash. 

B) Mexanik, fizik, biologik, geologik. 

*C) Mexanik, fizik-kimyoviy, biologik. 

D) Mexanik, fizik, kimyoviy, tarixiy. 

Qishloq x

о‘jaligida zamburug’larga qarshi ishlatiladigan modda nomini ayting? 

A) Insektitsid. 

B) Akaritsid. 

C) Gerbitsid. 

*D) Fungitsid. 

“Tabiatni muhofaza qilish” termini dastlab qachon va qayerda tarqaldi? 

A) 1913yil, AngliY. 

*B) 1913 yil, Shveysariya. 

C) 1949 yil, AngliY. 

D) 1970 yil, GermaniY. 

Tugamaydigan resurslarni ajrating? 

A) Suv, havo, tuproq. 

B) 

О‘simlik, hayvon. 

C) Yer osti qazilmalari. 

*D) Havo, okean suvlari, energetik resurslar. 

Havoning ifloslanishi odam salomatligiga salbiy ta’sir kо‘rsatadi. Shunday ekan odam havosiz qancha vaqt 

yashashi mumkin? 

*A) 5 min. 

B) 10 min 

C) 1 soat. 

D) 1 hafta. 

Fotokimyoviy smog (qurum)ga sabab b

о‘luvchi moddani tо‘g‘ri kо‘rsating? 

*A) Formaldegid. 

B) Formalin. 

C) Pestitsid. 

D) Azot oksidi. 

Asosiy issiqxona effektini paydo bо‘lishiga sababchi gazlar qaysilar? 

*A) Karbonat angidrid, metan, azot (II)oksidi. 

B) Oltingugurt (II) oksidi, is gazi, karbonat angidrid. 

C) Oltingugurt (IV) oksidi, kislorod, azot (IV) oksidi. 

D) Karbonat angidrid, oltingugurt (II) oksidi, azot (IV) oksidi. 

Tuproqda kechadigan eroziya turlarining t

о‘liq qatorini aniqlang? 

A) Shamol eroziyasi, deflyatsiY. 

B) Suv eroziyasi. 

C) Antropogen eroziY. 

*D) Antropogen eroziya, suv eroziyasi, shamol eroziyasi. 

---

Seysmik k

о‘rinish okean tubida paydo bо‘lib, okean yuzasida katta uzunlikdagi gravitatsion tо‘lqin hosil qiladi va u 

“sunami” deyiladi. Bu sо‘z qaysi tildan olingan va XXI asrda qaysi mintaqada u kо‘p halokatga olib keldi? 

*A) Yaponcha, Shimoliy Amerika. 

B) Fransuzcha, Janubiy Amerika. 

C) Ruscha, Shimoliy Yevropa. 

D) Italyancha, Janubiy Yevropa. 

О‘zbekiston Respublikasida “Suv haqidagi va suvdan foydalanish tо‘g‘risida” gi qonun qachon qabul qilindi? 

*A) 1993 yil 6 may. 

B) 1994 yil 6 may. 

C) 1995 yil 26 dekabr. 

D) 1996 yil 26 dekabr. 

О‘zbekiston Respublikasida “Tabiatni muhofaza qilish” haqidagi qonun qachon qabul qilindi? 

A) 1993 yil 9 dekabr. 

*B) 1992 yil 9 dekabr. 

C) 1996 yil 9 dekabr. 

D) 1996 yil 26 dekabr. 

Orol dengizidagi suvning sh

о‘rlanish darajasi qanchaga ortgan? 

A) 9-10 g/l dan 34-37 g/l gacha. 

B) 9-10 g/l dan 72 g/l gacha. 

C) 9-10 g/l dan 100-180 g/l gacha. 

*D) 9-10 g/l dan 120-280 g/l gacha. 

SH

о‘rlanish deb nimaga aytiladi? 

A) Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, alyuminiy tuzlarining t

о‘planishi. 

B) Tuproqning yuza qatlamida kalsiy, natriy, mis tuzlarining t

о‘planishi. 

C) Tuproqning yuza qatlamida xlor, natriy, magniy tuzlarining t

о‘planishi. 

*D) Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, kalsiy tuzlarining t

о‘planishi. 

Dunyo 

о‘simlik va hayvon turlari xilma-xilligini kо‘rsating? 

*A) 

О‘simliklar 500 ming, hayvonlar 2 mln. 

B) 

О‘simliklar 550 ming, hayvonlar 1,6 mln. 

C) 

О‘simliklar 700 ming, hayvonlar 1,7 mln. 

D) 

О‘simliklar 1 mln., hayvonlar 2 mln. 

Al-

Qonunu asarida qancha dorivor o’simliklar haqida so’z yuritiladi? 

*A) 900 

B) 800 

C) 750 

D) 570 

Ozuqa zanjirlarining keyingi b

о‘g‘inlarida biomassa tobora kamayib boradi. Bu haqda qaysi biolog olim о‘zining 

ekologik piramida qurilishi tamoyilini shakllantiradi 

*A) Lamott 

B) A.Tensli 

C) Ch.Elton 

D) E.Gekkel 

Ekologik mazmundagi “Sokin bahor” asarining muallifi kim? 

*A) R.Karson 

B) V.Vernadskiy 

C) A.Tensli 

D) E.Gekkel 

“Kо‘mirni yoqish natijasida atmosferaga tashlanadigan karbonat angidrid global isishga olib keladi”, degan farazni 

kim aytgan? 

*A) Arrenius 

B) Aristotel 

C) Teofrast 

D) V.Vernadskiy 

Xalqaro Ozon qatlamini himoya qilish kuni qaysi sanada nishonlanadi? 

*A) 16-sentabr 

---

B) 16-oktabr 

C) 9-may 

D) 5-iyun 

1872 - 

yilda «kislotali yomg‘ir», degan sо‘zni о‘zining «Havo va yomg‘ir» asarida keltirgan olim kim? 

*A) R.A.Smitt 

B) J.Lamark 

C) V.Vernadskiy 

D) R.Karson 

Suv stresining nechta darajasi bor? 

*A) 4 

B) 6 

C) 8 

D) 2 

Yer yuzida dorivor 

о‘simliklarning qancha turi bor? 

*A) 10-12 ming turi 

B) 5-10 ming turi 

C) 6-8 ming turi 

D) 4-6 ming turi 

Stokgolm konferensiyasi, ya'ni atrof-muhit va rivojlanish b

о‘yicha,qachon o'tkazilgan? 

*A) 1972 yil. 

B) 1983 yil. 

C) 1992 yil. 

D) 2000 yil. 

О‘zbekiston Respublikasida “О‘simliklar dunyosini muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish” tо‘g‘risidagi 

qonun qachon qabul qilindi? 

A) 1993 yil 25 dekabr. 

B) 1994 yil 28 dekabr. 

*C) 1997 yil 26 dekabr. 

D) 1998 yil 9 dekabr. 

О‘zbekiston Respublikasi hududida qancha о‘simlik turi mavjud? 

*A) 4500 ga yaqin. 

B) 4600 ga yaqin. 

C) 4700 ga yaqin. 

D) 5000 ga yaqin. 

О‘zbekiston Respublikasi hududidan Xalqaro “Qizil kitob” ga kirgan hayvonlarni kо‘rsating? 

*A) Menzbir sug‘uri, Buxoro bug‘usi. 

B) Buxoro bug‘usi, tulki. 

C) Ilvirs, b

о‘ri. 

D) Kapcha ilon, mayna. 

Birinchi Xalqaro “Qizil kitob” qachon yaratilgan? 

*A) 1966 yil. 

B) 1978 yil. 

C) 1979 yil. 

D) 1983 yil. 

О‘zbekistonda “Qizil kitob” qachon ta’sis etildi? 

*A) 1979 yil. 

B) 1980 yil. 

C) 1983 yil. 

D) 1984 yil. 

О‘zbekiston “Qizil kitobi” ning 2009 yildagi nashrida qancha о‘simlik turi qayd etilgan? 

A) 163 ta. 

B) 301 ta. 

C) 305 ta. 

*D) 324 ta 

О‘lkamiz hududidan qaysi hayvonlar yо‘qolib ketgan? 

---

A) Turon y

о‘lbarsi. 

B) Qizil b

о‘ri. 

C) Qoplon, qizil b

о‘ri. 

*D) Turon y

о‘lbarsi, qizil bо‘ri. 

О‘zbekiston Respublikasida “Hayvonot olamini muxofaza qilish va undan foydalanish tо‘g‘risida” gi qonun qachon 

qabul qilingan? 

A) 1992 yil. 

B) 1993 yil. 

*C) 1997 yil. 

D) 1998 yil. 

О‘zbekiston “Qizil kitobi” ga qancha hayvon turi kiritilgan? 

A) 63 ta. 

B) 100 ta. 

C) 150 ta. 

*D) 184 ta 

Q

о‘riqxona nima? 

*A) Inson x

о‘jalik faoliyati butunlay ta’qiqlangan hudud. 

B) Tabiiy resurslardan qisman foydalaniladigan hudud. 

C) Ayrim hayvonlar muhofazaga olingan hudud. 

D) Inson x

о‘jalik faoliyati hamda ilmiy maqsadda foydalaniladigan hudud. 

О‘zbekistonda birinchi qо‘riqxona qachon tashkil topgan? 

*A) 1926 yil. 

B) 1928 yil. 

C) 1949 yil. 

D) 1983 yil. 

О‘zbekistondagi biosfera qо‘riqxonasini ajrating? 

A) Zomin. 

B) Nurota. 

*C) Chotqol. 

D) Hisor. 

О‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasining qaysi moddalarida atrof-muhit masalalari kо‘rilgan? 

A) 50, 53, 54. 

B) 50, 53, 58. 

*C) 50, 55, 100. 

D) 50, 55, 105. 

О‘zbekistondagi milliy bog‘ni aniqlang? 

A) Dengizk

о‘l. 

B) Chotqol. 

C) Sayg‘oqli. 

*D) Ugom-Chotqol. 

О‘zbekistonda ekologik ta’limni rivojlantirish istiqbollari Dasturi va Konsepsiyasi qachon qabul qilingan? 

A) 2002 yil 15 may. 

B) 2003 yil 30 sentabr. 

*C) 2005 yil 7 noyabr. 

D) 2006 yil 10 iyun. 

Ekologik uzluksiz ta’lim bosqichlari tо‘liq qatorini aniqlang. 

*A) Oila, bog‘cha, maktab, о‘rta maxsus, oliy ta’lim, malaka oshirish, mahalla. 

B) Bog‘cha, о‘rta maxsus, mahalla, ishlab chiqarish. 

C) Maktabdan tashqari muassasa, malaka oshirish, mahalla. 

D) Bog‘cha, institut, mahalla. 

Ozon qatlamining yemirilish sabablari 

*A) Xlorftormetan (freonlar) birikmalar. 

B) Ultrabinafsha nurlar. 

C) Zavod va fabrikalardan chiqadigan uglerod oksidlar. 

D) Avtotransportlardan chiqadigan gazlar. 

---

Shovqinga 

ta’rif bering? 

*A) Musiqaviy xususiyatga ega bо‘lmagan yoqimsiz va xavfli ovoz. 

B) Korxonalar ovozi. 

C) Avtomagistral y

о‘llaridagi shovqin-suron. 

D) Rok, pop musiqalari. 

Shovqinni 

о‘ta havfli turini kо‘rsating. 

*A) 130 DB dan 200 DB gacha shovqin. 

B) 0-50 DB. 

C) 60-90 DB. 

D) 100-120 DB. 

1872-1874- yillarda qayerda temir y

о‘li qurilishi vaqtida “ishtiyoqmand” ovchilar har yili 2,5 million bosh bizonni otib 

tashlaganlar? 

*A) AQSh, Kanzas 

B) AQSh, Texas 

C) AQSh, Vashington 

D) AQSh, Nyu-York 

O’zbekistonda nechta tabiiy yodgorlik bor? 

A) 3 

B) 4 

*C) 5 

D) 6 

Eng yuqori biologic xilma-

xillikka ega bo’lgan mamlakat qaysi? 

*A) Kolumbiya 

B) AQSh 

C) Rossiya 

D) Xitoy 

Eng ko’p endemic o’simliklar o’sadigan hudud qaysi? 

*A) Gavaya orollari 

B) Madagaskar oroli 

C) yangi Zelandiya 

D) Indoneziya 

BMTning ch

о‘llanishga qarshi kurash bо‘yicha Konferentsiyasida “Chо‘llanishga qarshi kurash bо‘yicha Harakatlar 

rejasi” qachon qabul qilindi? 

*A) 1977 

B) 1986 

C) 1992 

D) 1998 

О‘zbekiston Respublikasi “Chо‘llanishga qarshi kurash Konventsiyasi”ni qachon imzoladi? 

*A) 1994-yil 

B) 1998-yil 

C) 2000-yil 

D) 2005-yil 

“Barqaror rivojlanish” termini birinchi marta qaysi kitobda va qachon ishlatilgan? 

*A) “Bizning umumiy kelajagimiz”» kitobi (1989-yilda) 

B) “Sokin bahor” kitobi (1962-yilda) 

C) “Organizmlarning umumiy morfologiyasi” kitobi (1866-yilda) 

D) “Inson va tabiat” kitobi (1864-yilda) 

CH

о‘llanish qaysi qit’ada kuchli darajada sodir bо‘lmoqda? 

*A) 

Osiyo, Afrika 

B) 

Yevropa, Avstraliya 

C) 

Osiyo, Amerika 

D) 

---

Avstraliya, Afrika 

Ekologik t

anglik deganda… 

A) 

Noqulay iqtisodiy oqibatlarning kelib chiqishi tushuniladi. 

*B) 

Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari bilan ishlab chiqarish munosabatlarining nomuvofiqligi tushuniladi. 

C) 

Aholining yalpi nobud b

о‘lishi tushuniladi. 

D) 

Ma’lum mintaqada aholi sonining ortishi. 

Pestitsidlar ta’sirida kelib chiqadigan xavfli kasallikni ayting? 

*A) 

Rak 

B) 

Vabo 

C) 

Ichburug' 

D) 

Sariq kasalligi 

Tirik moddaning 5 ta funksiyasini qaysi olim kiritgan? 

*A) 

V.Vernadskiy 

B) 

J.Lamark 

C) 

V.Sukachev 

D) 

Ye.Le Rua 

Populyatsiyaning fazoviy tuzilmasi 

*A) 

Bir tekis, tasodifiy, guruhli. 

B) 

Notekis, tasodifiy, guruhli. 

C) 

Bir tekis va  guruhli. 

D) 

Bir tekis va  tasodifiy 

Biogeosenoz tushunchasini fanga kiritgan olim kim? 

*A) 

V.Sukachev 

B) 

V.Vernadskiy 

C) 

Ch.Elton 

D) 

A.Tensli 

O'zbekistonda “Chо‘llanishga qarshi kurash Milliy harakatlar dasturi”  qachon ishlab chiqildi? 

*A) 

1999 

B) 

1998 

C) 

1996 

D) 

1994