D. D. Safarova sport morfologiyasi


 Qizlarni an’anaviy boimagan sport turlari bilan



Download 3,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/173
Sana01.01.2022
Hajmi3,81 Mb.
#305373
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   173
Bog'liq
sport morfologiyasi

3.8. Qizlarni an’anaviy boimagan sport turlari bilan
 
shug(ullanish muammolari
Olimlar  o‘z  burchlarini  ayollar  sporti  oldida  hali  deyarli  ado 
etishmagan.  Zamonaviy  ilmda tashqi  muhit,  ichki  muhit va faoli- 
yatlarining  o‘zgarishlariga  nisbatan  ayollar  organizmida  amalga 
oshiriladigan  adaptatsiya,  ya’ni  moslashuv jarayonlarining  xusu- 
siyatlari  yetarlicha  o‘rganilmagan.  Demak,  ayollaming  sport- 
ning  og‘ir  turlari  bilan  shug‘ullanishi  davrida  ular  organizm- 
larida  kechadigan  nihoyatda  shiddatli  spetsifik  moslashuv  jara- 
yonlarining  ayollaming  qadimgi  tabiiy  biologik  faoliyatlarini 
bajarish  xususiyatlariga  ta’siri  va  oqibatlari  borasida  fikr  yuri- 
tish  uchun  ilmiy  asos  yaratilmagan.  Ayollaming  erkaklarga  xos 
sportning  og‘ir  turlari  bilan  shug‘ullanishiga  ijobiy  yoki  salbiy 
baho berishdan  oldin,  erkaklar va  ayollar organizmlarining  tabiiy 
xususiyatlari  va biologik vazifalari  orasidagi  tafovutlar,  ya’ni jin- 
siy dimorfizmga xos bilimlarga asoslanish maqsadga muvofiqdir.
Oliy darajali sport ayollami ayniqsa, sportchi qizlami tayyorlash 
maqsadida ular organizmining xususiyatlariga nomuvofiq darajada 
jismoniy  kuchlanishlar  berilishi  ichki  a’zolaming  rivoji,  tuzilishi 
va  faoliyatiga,  jumladan,  ulaming  nasl  keltirish  imkoniyatlariga 
ham salbiy ta’sir etishi mumkin.
84


Shiddat  bilan  bajariladigan  urish,  urilish,  sakrash,  turtkilash 
kabi  ta’sirotlar  natijasida  inertsion  kuchlar  shakllanib,  natijada 
ichki  a’zolar,  ayniqsa  kichik  tos  a’zolarida  bachadon  va  uning 
paylari, buyraklar, yurak, oshqozon, diafragmalaming siljishi -  tos 
holatlari kelib chiqishi mumkin.
Yuqorida ko‘rsatilganni qayd etib, ayollarda erkak sportchilarga 
nisbatan  adaptatsiya  -   moslashuv jarayoni  turli  tizimlarda juda 
tejamli  o‘tadi.  A’zolaming  adaptatsiyasi  plastik  ravishda  o‘tadi. 
Ammo  bunday  tejamli  adaptatsiyaning  narxi  juda  yuqori  tura- 
di.  Ayollaming  eng  zaif va  ojiz  bo‘lgan  tizimi  -   nerv  yoki  asab 
tizimidir.  Sportning o‘zi ayniqsa musobaqalar davri, bu juda katta 
stress hisoblanib, juda kuchli psixoemotsional zo‘riqishlarga olib 
keladi.
Shunday  qilib,  jinsiy  dimorfizmning  morfologik  xususiyatlari 
ko‘p qirrali bo iib , bir qancha omillami  ham hisobga olish lozim. 
Demak, ayollar organizmi tashqi muhit ta’sirotlariga biologik nuq- 
tayi  nazardan  chidamli  boiishiga  qaramasdan,  ba’zi  yuklamalar 
erkaklar uchun yengil boiadi.

Download 3,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   173




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish