D a V l a t k a d a s t r L a r I a s o s L a r I



Download 3,38 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/124
Sana30.12.2021
Hajmi3,38 Mb.
#87226
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   124
Bog'liq
Davlat kadastrlari aoslari

Fransiyada  birinchi  kadastrlarning  ma’lum  bo‘lishi  1269  yil  sanalanadi. 
Dastlab  “Hisoblar  kitobi”  deb  nomlangan  kadastr  muvofaqiyatga  erisha  olmadi. 
Faqat  Lui  XIV  davrida  unga  tegishli  bo‘lgan  “Tabaqasidan  qatiy  nazar  kadastr 
odamlarni tenglashtirish kerak” degan mashhur so‘zidan keyin fransuzlar kadastr 
syomkasi asosida fiskal tizimini muvafaqqiyatli tadbiq eta olishdi. 
Yangi  davr  yillarida  ishlab  chiqilgan  asboblar  va  usullar  kadastr  uchun 
suratga  olishga  sezirarli  darajada  ta’sir  ko‘rsatdi.  1608  yil  Galilso  Galiley 
tomonidan  100  baravar  kattalashtirilgan  teleskop  kashf  etildi.  1590  yilda 
Avstriyalik matematik Yan Priterius «Menzula Pretoriani» nomi bilan zamonoviy 
planshet  tayyorladi.  1615  yilda  Gollandiyalik  Snel-Lius  triangulyasiyani 
topografiyada qo‘llash usulini nashir etdi. 1730 yil birinchi teodolit kashf etildi. 
Boshqa  turdagi  kadastrlarning  rivojlanishida  Fransiya  kadastri  alohida 
o‘ringa ega deb hisoblanadi. 1801 yillarda Napoleon Fransiya hududida ko‘chmas 
mulkka  soliqning  adolatli  taqsimlashni  o‘rganib  chiqish  uchun  komissiya  tuzdi. 
Undan  oldin  1800  alohida  hududlarda  kadastr  uchun  suratga  olish  ishlari 
o‘tkazildi.  O‘tkazilgan  ishlar  natijasida  hisoblangan  soliq  miqdorini  boshqa 
hududlarda ham taqqoslash usuli bilan qo‘llash ko‘zda tutilgan edi, ammo olingan 
natijalar qoniqarsiz bo‘lib chiqdi, natijada butun Fransiya hududini kadastr suratiga 
olish lozimligi to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Shu sababli 1814 yilgacha 12 million 
gektar hududda 36 million obyektlarda, 9 ming hududiy okruglarda syomka ishlar 
o‘tkazildi.  Kadastr  uchun  suratga  olish  asosan  fiskal  va  yuridik  xarakterda 
o‘tkazildi.  
Bu  vaqtga  kelib  turli  mamlakatlar  kadastr  uchun  suratga  olishni  boshlab 
yuborishdi.  Filip  11  podshohliq  davrida  Ispaniyada  birinchi  maratoba  ko‘chmas 
mulkni  baholash  bo‘yicha  statistik  ishlari  o‘tkazildi.  Shuning  bilan  birgalikda 
oppozitsiyadagi  yirik  latifundistlar  fiskal  tizimini  samarali  qo‘llash  imkonyatini 
bermadi.  O‘rta  asrda  kadastr  uchun  suratga  olish  va  yer  kadastrini  yuritishning 
asosiy  tamoyillari  Rim  imperiyasi  davridagi  kadastr  ishlaridan  kamdan-kam  farq 


12 
 
qilar edi (yerlar arqon yoki jezla yordamida to‘g‘ri chiziqli o‘lchangan, geomertik 
bilimlar  va  hisoblashlardan  bo‘sh  foydalanilgan),  1718  yilga  kelib  Milanlik 
Djovanni  Djakomo  Marioni  qattiy  ilmiy  usullarga  rioya  qilingan  yer 
uchastkalarning  chegaralarini  triangulyasiya  usulida  va  poligonometrik  tarmoq 
bilan aniqlashga asoslangan birinchi kadastrni ishlab chiqdi. 
Bu  kadastr  hujjati  sifatida  menzuladan  foydalanib  1:2000  masshtabda 
bajarilgan barcha qishloq jamoalari muhit (ситуационные) xaritalari hisoblangan. 
Xaritada  alohida  jamoalarning  egaligidagi  yer  uchastkalari  (parsellar),  shuning 
bilan birgalikda egalikning maydoni, tuproq turi, olinadigan sof foyda ko‘rsatilgan, 
bu ma’lumotlar soliqqa tortish uchun asos bo‘lib hisoblangan. 
Bu kadastri o‘zining sifati va aniqligi tufayli Milan kadastri deb nom olgan, 
1760  yil  1  yanvardan  boshlab  kuchga  kiritilgan  va  XIX  asrda   Fransiya,  Belgiya, 
Avstriya,  Gollandiya,  Shveytsariya  kadastrlarini  ishlab  chiqish  uchun  na’muna 
hisoblanadi.  

Download 3,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish