D. A. Shodibekova, N. T. Pulatov, D. I. Shodibekov kichik biznes va menejment

Mehnat shartnomasi - bu kichik korxona bilan ishga olinadigan inson o‘rtasidagi rozilik bo‘lib, bunda ishga olingan odam korxonaning mehnat tartiblariga rioya qilgan holda o‘z vazifalarini bajarishi kerak. Korxona esa unga mehnat qonuniga binoan ish haqi to‘laydi va mehnat sharoitini ta’minlab beradi. Og‘zaki va yozma holda mehnat shartnomasi tuziladi. Bitim va konkurs asosida ishga olinishga qarab mehnat shartnomalari ham turli xil bo‘ladi.

Ish kuchini taqsimlashning uchinchi bosqichi - bu ishdan bo‘shatishdir. Bu mehnat qonunlari va korxonaning ichki shartlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.Ishchini bo‘shatish uning xoxishiga yoki ma’muriy boshqaruv ko‘rsatmasiga binoan amalga oshiriladi.Agar mehnat shartnomasida ishchi bilan korxona o‘rtasida kelishilgan muddat tugagan bo‘lsa, unda ishchi qonun asosida ishdan bo‘shatiladi. Ma’muriy boshqaruv apparati ishchi ariza bermagunicha, uni ishdan bo‘shatishga xaqli emas.Mehnat shartnomasi bajarilmasa, ya’ni ishchining o‘z ishiga noloyiqligi aniqlansa; tez-tez ishga kelmasa; ish joyida o‘g‘irlik qilsa, korxona yopilsa va xokazolarda ma’muriy boshqaruv organi ishchini bo‘shatishga xaqlidir.Ishchilar potensialini saqlab qolish, mutaxassislar qo‘nimsizligini kamaytirish, ishchi kuchi yetishmovchiligining oldini olish va tahlil qilish to‘rtinchi bosqichida ko‘rib chiqiladi. Barcha yirik chet el firmalarida ishga qabul qilish ko‘p bosqichli, uzoq davom etuvchi jarayondir.Masalan, AQSHning “Makkey Enviloup” firmasida ishga qabul qilish o‘n bosqichda amalga oshiriladi.