D. A. Shadibekova

quyidagi xulosalarni keltirish mumkin
: 
1. Servis 
faoliyati 
unumdorligi 
(resurs-sarf 
yondashuvi 
bo‗yicha 
samaradorlik)ni o‗sish darajasining turlichaligi xizmatlar ko‗rsatish jarayonida ITni 
ta‘sirini har-xilligi, iste‘mollarni xizmatlar iste‘moliga jalb qilinish darajasi bilan 
asoslanadi. 
2. V.Baumol tomonidan unumdorlikni o‗sish darajasiga bog‗liq xizmatlarni 
uch kategoriyaga: harakatsiz (inert) individual xizmatlarga, o‗ziga xos xususiyatiga 
ega progressiv xizmat ko‗rsatishga, asimptotik harakatsiz individual xizmat 
ko‗rsatishga ajratilgan. Tadqiqot jarayonida V.Baumol xizmatlar tasnifi bilan 
Dj.Zingelman tasnifining o‗zaro bog‗liqligi ilmiy jihatdan asoslandi. Xususan, 
unumdorlik o‗sish darajasi (samaradorlik) progressiv xizmatlar kategoriyasi ishlab 
chiqarishxizmatlari bilan ko‗proq ahamiyat kasb etadi. Harakatsiz individual 
xizmatlar ijtimoiy xizmatlar tarkibida kamroq xususiyatga ega. Assimtotik 
harakatsiz xizmatlar esa ko‗proq xilma-xillikga ega bo‗lib, bunda unumdorlik 
(samaradorlik) darajasi progressiv komponenti yuqori bo‗lgan xizmatlar hissasiga 
bog‗liq. Bunday xizmat turlariga iste‘mol va taqsimot xizmatlari ham tegishli. 
3. V.Baumol xizmatlar kategoriyasini xizmatlarlarning shunday xossalari, 
ya‘ni xizmatlarni avtomatlashtirish darajasi, xizmat ko‗rsatish jarayoniga 
iste‘molchilarni jalb qilish va xizmat jarayoniga texnik- muhandislik va ITning 
ta‘siri bilan tavsiflash mumkin. 

---

116 
4. Servis faoliyatida samaradorlik (unumdorlik) ko‗rsatkichlari statistikasini 
o‗rganish orqali shunday xulosa qilish mumkin: bir necha kategoriyadagi 
xizmatlarni samaradorligini baholashda resurs-sarf yondashuvi samaradorlik 
haqida bir muncha tor tasavvurni beradi, chunki u faqat iqtisodiy tomonini yoritadi. 
Bu hol ba‘zi xizmat kategoriyalarida unumdorlik ko‗rsatkichlarini ahamiyati 
pasayishini asoslaydi. 
Shunday qilib, xorijiy tadqiqotchilarning tajribasi servis faoliyatining ba‘zi 
turlari samaradorlikni baholashda resurs-sarf yondashuvidan foydalanishning 
chegaralanganligidan dalolat beradi va shuning uchun ham uning (servis 
xizmatlarini ba‘zi turlarini) samaradorligini baholashda yangicha kompleks 
yondashuvning dolzarbligini keltirib chiqaradi.