D. A. Mamatqulov bolalar anatomiyasi va fiziologiyasi asoslari


Adolf Faller. “Michael Schuenke –The Human Body-“An Introduction to Structure  and



Download 3,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/187
Sana29.12.2021
Hajmi3,07 Mb.
#82154
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   187
Bog'liq
Bolalar anatomiyasi

Adolf Faller. “Michael Schuenke –The Human Body-“An Introduction to Structure  and 
Function”Thieme  Stuttgard” New York http: 
www.bestmedbook.com
 2004. 392-bet
 


78 
 
bo‗lib,  ildizi  bilan  jag‗  suyaklaridagi  chuqurchalarga  joylashadi.  Koronkasi  aniq 
ko‗rinib turadi. Ildizi bilan koronkasi orasida milk bilan o‗ralgan toraygan qism - 
tish  bo‘yni  joylashadi.  Tish  dentindan  tuzilgan  bo‗lib,  koronkasi  yupqa,  pishiq 
emal  bilan  qoplangan.  Emal  organizmdagi  eng  pishiq  to‗qima  bo‗lib,  qattiqligi 
kvarsga  teng  keladi.  Tishning  ildizi  sement  deb  ataladigan  suyak  to‗qima  bilan 
qoplangan. Uning uchi teshik bo‗lib, undan tishning ichiga (pulpaga) qon tomirlar, 
nerv  tolalari  o‗tadi.  Kurak  tishlar  8  ta  bo‗lib,  ovqatni  kesib  olishga  moslashgan, 
ularning koronkasi yassi to‗rtburchak shaklda bo‗ladi. Ularning ildizi bitta bo‗lib, 
konus shaklida. Kemiruvchilarda bu tishlar yaxshi rivojlangan. 
Qoziq tishlar 4ta, uzun uchli bo‗lib, juda mustahkam. Bu tishlar yirtqichlarda 
juda  yaxshi  rivojlangan.  Kichik  oziq  tishlar  8ta  bo‗lib,  ularning  koronkasi 
yumaloqlashib,  ustki  yuzasida  2ta  do‗ngcha  hosil  qiladi.  Ildizining  uchi  ham  2ga 
ajrala boshlaydi. 
Katta  oziq  tishlar  yoki  jag‗  tishlar  12  ta  bo‗lib,  ularning  koronkasi  kub 
shaklida,  ustki  yuzasi  4  ta  do‗ngcha  hosil  qiladi.  Ildizi  yuqoridagilarda  3  ayri, 
pastdagilarda  2  ayri  bo‗ladi.  Bu  tishlar  ovqatni  maydalashga  moslashgan  bo‗lib, 
kavsh qaytaruvchi hayvonlarda juda yaxshi rivojlangan. 
Bolaning  6-8  oyligidan  to  2-2,5  yoshigacha  sut  tishlari  chiqadi.  Ular  7 
yoshgacha saqlanadi. Sut tishlari 20 ta. Ularning formulasi: 
Jag‗ osti so‗lak bezi  bo‗yinning yuqori qismida, pastki jag‗ ostida joylashgan. 
Uning vazni 15 g gacha etadi. So‗lak chiqarish yog‗li til ostiga, til tutqichining 2 
yoniga ochiladi. 
Til  osti  so‗lak  bezi  til  ostida  joylashgan  bo‗lib,  so‗lak  chiqarish  yog‗li  jag‗ 
osti  so‗lak  bezining  so‗lak  yo'li  bilan  birga  yoki  alorida  til  tutqichi  asosiga 
ochiladi. 
 Halqum.  Halqum  voronka  shaklidagi  muskulli  organdir.  Halqum  og‗iz 
bo‗shlig‗ini  qizilo‗ngachga,  burun  bo‗shlig‗ini  hiqildoqqa  birlashtirib  turadi. 
Halqumning  kengaygan  yuqori  qismi  kalla  suyagi  asosida  joylashgan.Toraygan 
pastki qismi qizilo‗ngachga o‗tadi. Halqum ixtiyoriy muskullardan tuzilgan bo‗lib, 


79 
 
ichi shilimshiq qavat bilan qoplangan. Halqum 3 ga: burun- halqum, og‗iz-halqum 
va  hiqildoq-halqum  qismlarga  bo‗linadi.  Burun-halqum  xonalar  orqali  burun 
bo‗shlig‗i  bilan,  og‗iz-halqum  tomoqning  yuqori  qismi  orqali  og‗iz  bo‗shlig‗iga 
qo‗shiladi. Halqumda ovqat yutish va nafas olish yo‗llari bir-biri bilan kesishadi. 
Bu  nafas  organlari  oldingi  ichakdan  rivojlanganligining  dalilidir.  Ovqat  yutish 
vaqtida  kichik  tilcha  ko‗tarilib,  burun  bo‗shlig‗ini,  hiqildoq  ustligi  pastga  tushib, 
hiqildoqni berkitadi va ovqat og‗izdan tomoqqa, undan qizilo‗ngachga o‗tadi. 

Download 3,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   187




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish