Cover page obzor iqtisodiy-last 7B. cdr

3-боб. Кредит, гаров (ипотеКа), лизинг ва суғурта шартномалари
билан боғлиқ ишлар бўйича суд амалиёти
95
нисбатан судга ариза билан мурожаат қилиб, “Туронбанк” АТБ ва 
“Қамаши” МЧЖ ўртасида 2014 йил 10 сентябрда тузилган ипотека 
шартномасини ҳақиқий эмас деб топишни сўраган .
Биринчи инстанция судининг 2016 йил 14 январдаги ҳал қилув 
қарори билан арз қилинган талаб тўлиқ қаноатлантирилган .
Суднинг бундай хулосага келишига мазкур бино ва иншоотлар 
дастлаб “Ипотека банк” АТИБдан олинган кредит таъминоти сифатида 
гаровга қўйилганлиги ва низоли бўлганлигини билган ҳолда, қонун 
талабларига зид равишда бу ҳақда навбатдаги гаровга олувчи 
“Туронбанк” АТБга маълум қилинмасдан, “Қамаши” МЧЖ томонидан 
“Туронбанк” АТБдан олинган кредит қайтарилишининг таъминоти 
сифатида ипотека шартномасига асосан қайта гаровга қўйилганлиги 
сабаб бўлган .
“Гаров тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни 48-мод-
дасининг учинчи ва тўртинчи қисмларига мувофиқ гаровга қўйилган 
мол-мулк ўзида турган ёки туриши лозим бўлган гаровга олувчи 
уни ўзганинг ғайри қонуний эгалигидан, шу жумладан гаровга 
қўювчининг эгалигидан талаб қилишга ҳақли . Шартнома шартларига 
кўра ўзига ўтказилган гаров нарсасидан фойдаланиш ҳуқуқи 
гаровга олувчига берилган ҳолда, у бошқа шахслардан, шу жумладан 
гаровга қўювчидан ўз ҳуқуқининг ҳар қандай бузилишлари бартараф 
этилишини, бу бузилишлар эгаликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ 
бўлмаган бўлса ҳам, талаб қилиши мумкин .
Фк 113-моддасининг биринчи қисмига мувофиқ битим ушбу 
кодексда белгилаб қўйилган асосларга кўра, суд ҳақиқий эмас деб 
топганлиги сабабли (низоли битим) ёки бундай деб топилишидан 
қатъи назар ҳақиқий эмас деб ҳисобланади (ўз-ўзидан ҳақиқий 
бўлмаган битим) .
Фк 116-моддасининг биринчи қисмига мувофиқ қонун ҳужжат-
ларининг талабларига мувофиқ келмайдиган мазмундаги битим, 
шунингдек ҳуқуқ-тартибот ёки ахлоқ асосларига атайин қарши 
мақсадда тузилган битим ўз-ўзидан ҳақиқий эмасдир .
Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Пленумининг 
“Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг битимларни 
ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисидаги нормаларни қўллашнинг 

---