19.
B-
100/
130
20.
narı
ncı
21.
Aİ-
98
22.
sarı
Nəticə
Azərbaycan nefti tərkibinə və xüsusiyyətlərinə görə bütün dünyada qiymətli xammal kimi tanınır. Bu da öz
növbəsində yüksək keyfiyyətli neft məhsullarının alınmasına şərait yaradır. Bu səbəbdən ölkədə yeni texnologiyadan
istifadə edərək neft emalı zavodlarının tikilməsi və təmizlənmiş məhsulların keyfiyyətinin daha da yaxşılaşdırılması
məsləhətdir. Beləliklə, ölkəmiz dünya bazarında yalnız xam neftlə deyil, həm də neft məhsulları ilə də tanınır. Bildiyiniz
kimi benzin çox qiymətli bir neft məhsuludur. Ölkəmizdə istehsal olunan avtomobil benzinindəki benzol miqdarı dünya
standartlarından xeyli yüksəkdir. Bu göstəricini mümkün qədər azaltmaq oktan sayını artıracaq və ətraf mühitin
çirklənməsini azaldacaqdır.
Neft məhsullarının keyfiyyəti kimyəvi tərkibindən və emal metodundan asılıdır. Neft məhsullarının
keyfiyyətinin əsas göstəriciləri fraksiyanın tərkibi, çirkləri, kükürd, qatranlı maddələrin miqdarı, turşuların miqdarı və
digər göstəricilərdir. Dəyərli məhsul olan karbürator və dizel mühərriklərinin keyfiyyətinin əsas göstəricisi oktan
saylarında ifadə olunan və benzinin markalarında göstərilən döyülmə müqavimətidir. Neft məhsullarının keyfiyyət
göstəriciləri müvafiq standartlara uyğunlaşdırılır və müvafiq metodlarla, orqanoleptik və laboratoriya üsulları ilə
müəyyən edilir. Organoleptik metod rəngini, şəffaflığını, neft məhsullarındakı mexaniki çirklərin miqdarını və s. kimi
göstəricilər yoxlanıla bilər. Neft məhsullarının fraksiya tərkibi, partlama müddəti, alovlanma temperaturu, özlülük və s.
Belə keyfiyyət göstəriciləri laboratoriya üsulları ilə müəyyən edilir. Neft emalı sənayesinin qarşısında duran ən vacib
vəzifələrdən biri dünya bazarına ixrac olunan neft məhsullarının keyfiyyətini daha da artırmaq üçün keyfiyyət
göstəricilərini Avropa standartlarının tələblərinə uyğunlaşdırmaqdır. Neft məhsullarının keyfiyyətinin
qiymətləndirilməsində orqanoleptik metodlardan istifadənin genişləndirilməsini və əmtəə mütəxəssislərinin bu prosesdə
iştirakının təmin edilməsini məqsədəuyğun hesab edirəm.
Ədəbiyyat
1.
Hacızadə E.M., Paşayev T.Ə.. Neft-qaz sənayesində yeni bazar mexanizmlərinin formalaşdırılması istiqamətləri
(monoqrafiya) Azərbaycan dilində. Bakı. «Elm» 2000. 200 səh.
2.
Mirzəcanzadə A.X. Neft. Bakı, 1981. 100 səһ., 16 şək.
3.
Алиев Н.A., Нефть и нефтяной фактор в экономике Азербайджана в XXI веке, Баку, Letterpress, 2010, 244 стр.
4.
Бойко, Е. В.Химия нефти и топлив : учебное пособие / Е. В. Бойко. – Ульяновск: УлГТУ, 2007.– 60 с.35
Do'stlaringiz bilan baham: