Conference proceedings

EKQ SİQNALI QEYD EDİLƏRKƏN YARANAN SƏS - KÜYÜN 
ARADAN QALDIRILMASI 
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti, Bakı, Azərbaycan 
[e-mail]
 
Xülasə
– Bu məqalə EKQ siqnalının alınması və emalı ilə əlaqəli müxtəlif 
səs-küy mənbələrini azaltmaq üçün tətbiq olunan metodların qısa araşdırması üçün nəzərdə tutulmuşdur. Məqalədə 
elektrokardioqramların qeydə alınması zamanı səs-küyün yaranma səbəbləri və mənfi cəhətləri araşdırılır. 
Son onilliklərdə bioloji siqnalların ilkin emalı üçün texnologiyalar fəal şəkildə inkişaf etdirilmişdir ki, bu da xəstəliyin erkən 
mərhələsində orqanizmin funksional vəziyyətini müəyyənləşdirməyə imkan verir. Bioloji siqnallar qeyri-sabit xarakterli siqnallardır. 
[1] 
Biosiqnalların qeydiyyatı zamanı müxtəlif səs-küy siqnallarına da rast gəlmək mümkündür. Səs-küy demək olar ki, bütün 
mühitlərdə mövcuddur və istənilən siqnala müdaxilə edən arzuolunmaz bir siqnal kimi müəyyən edilir.
Küy dedikdə, daxili və xarici təsirlərin nəticəsində
meydana çıxan yüksək tezlikli, kiçik 
amplitudlu təsadüfi siqnallar nəzərdə tutulur. Təsadüfi siqnallar faydalı siqnalı “çirkləndirən” yüksək 
tezlikli küylər şəklində olur. 
Küylərin intensivliyini aşağı salmaq üçün ilkin 

çirkli

, yəni, küylənmiş siqnalı süzgəcləmək 
lazımdır. Faydalı siqnalı bu küylərdən təmizləmək üçün onların xarakteristikalarını bilmək lazımdır. 
Küylənmiş
siqnaldan 
faydalı siqnalın ayrılması süzgəcləmə adlanır.
S. N. Ozbekzade 
Qasımova Nazənin Mirsalam qızı 

---

Müdaxilə və təhrifin bütün kompleksi fonunda faydalı bir siqnal əldə etmək problemi müasir elektrokardioloji tədqiqatların 
əsas məsələlərindən biridir. Elektrokardioloji siqnalda artefaktın olması onun təhlilini və diaqnostik əlamətlərin müəyyənləşdirilməsini 
xeyli çətinləşdirir. Tibbi praktikada müəyyən edilən parametrlər və xüsusiyyətlərlə birbaşa əlaqəli olmayan proseslərdən qaynaqlanan 
bioloji mənşəli səs-küylərə artefakt təsiri deyilir. Bioloji mənşəli artefaktlar bir qayda olaraq biosiqnalların qeydiyyatı zamanı nəfəs 
alma və ya subyektin hərəkətləri nəticəsində yaranan müdaxiləni, habelə qeydə alınmış proseslə əlaqəli olmayan bədən sistemlərinin 
hər hansı bir fəaliyyətini əhatə edir.