Conference proceedings

Açar sözlər
: Elektrokardioqrafiya, ürək-damar sistemi, LabVIEW proqram mühiti, , ürək ritminin dəyişkənliyi. 
Hal-hazırda ürək-damar sistemi (ÜDS) xəstəliklərinin diaqnostikasında, ürəyin bioelektrik fəallığının 
tədqiqində elektrokardioqrafiya metodu əvəzolunmaz metod hesab olunur. EKG siqnallarının qeydiyyatı, emalı və 
analizi bilavasitə ÜDS-nin və vegetativ sinir sisteminin fizioloji vəziyyəti, fəallığı və onların qarşılıqlı əlaqəsi haqqında 
biotibbi informasiyanın əldə edilməsini təmin edir. EKG siqnallarının avtomatik analizinin keyfiyyətini yüksəldən və 
ürəyin patologiyalarının və aritmiyalarının etibarlı diaqnostikasını təmin edən üsul və vasitələrin yaradılması hər zaman
aktualdır və ürək-damar sistemi xəstəliklərinin müalicəsinin optimallaşdırılmasına geniş imkanlar yaradır. Ürək ritmin 
dəyişkənliyi, ürəyin ardıcıl qısalmaları arsındakı zaman intervallarının dəyişməsi ilə qiymətləndirilir [1]. Ürəyin iki 
ardıcıl qısalmaları arsındakı zaman intervalı ürək ritmin dəyişkənliyi (ingiliscə: HRV - Heart Rate Variability) və ya "RR 
intervalı" adlanır. Ürək ritminin dəyişkənliyinin (ÜRD) analizi insanın ümumi fizioloji vəziyyətini qiymətləndirməyə, 
psixoemosional vəziyyətini təhlil etməyə, orqanizmin adaptasiya imkanlarını aşkar etməyə imkan verir. 
ÜRD-nin analizi metodu EKQ-nin RR-dişcikləri arasındakı zaman intervallarının ayırd edilməsi və
ölçülməsinə, kardiointervalların dinamik sıralarının qurulmasına və alınmış sıraların müxtəlif riyazi metodlarla
analizinə əsaslanır [2]. ÜRD-in analizində istifadə olunan riyazi metodları əsas etibarı ilə aşağıdakı üç sinfə ayırmaq 
olar[2]: 
a) ÜRD-in periodik toplananlarının tədqiqi (tezlik analizi);
b) ümumi dəyişkənliyin tədqiqi (statistik metodlar və ya zaman analizi); 
c) kardiointervalların dinamik sırasının daxili təşkilinin tədqiqi (avtokorrelyasiya analizi, korrelyasiya 
ritmoqrafiyası, qeyri-xətti dinamika metodları). 
Bu riyazi metodlarların köməyilə EKG siqnallarını emal etmək üçün Labview proqram [3] mühitinin
Biomedikal Toolkit modulundan istifadə etmişik. ÜRD-in analizi üçün Labview mühitində virtual cihazın (proqramın)
blok-diaqramını tərtib etmişik. Emal üçün EKG siqnalları yazılmış faylları beynəlxalq PhysioNet bazasından götürmüşük 
[4]. Labview mühitində ÜRD-in analizinin nəticələri RR intervalloqram, tezlik analizi (Furye spektr), statistik analiz 
(histoqram ) və korrelyasiya analizi (skatteroqram) kimi təsvir edilmişdir. Bu analizləri reallaşdırmaq üçün Labview 
proqram mühitinin HRV Analysis palitrasının 
 
HRV FFT Spektrum.vi, HRV Statistics VI və HRV Poincare Plot VI
funksiyalarından istifadə edilmişdir. 
Kardiosiqnalların modelləşdirilməsi Labview proqramının Biosignal DAQ & Simulation Express Vis
palitrasının Simulate ECG Express VI funksiyası vasitəsi ilə həyata keçirilmişdir. LabVIEW vizual proqramlaşdırma 
mühitinin geniş funksiyalar bazası EKG siqnallarının qeydiyyatı, toplanması, emalı və analizi kimi məsələlərini 
kompleks şəkildə daha effektiv və qısa zamanda ərzində yerinə yetirməyə imkan verməklə bərabər, həmçinin diaqnostik 
prosedurların məhsuldarlığını təmin edir. 
Ədəbiyyat 
1. Bayevskiy R.M. Analiz variyabelnosti serdeçnoqo ritma: Kliniçeckaya informatika i Telemedisina 2004.T.1.№1.s.54-64 (rus 
dilində)
Ş.İ. Səmədova
1
, X.Z. Səmədova
2

---

2. Analiz variyabelnosti serdeçnoqo ritma pri ispolzovanii razliçnıx elektrokardioqrafiçeskix sistem: Vestnik Aritmoloqii,
№24,2001,s.65-8764 (rus dilində) 
3. Trevis C, Krinq C. Labview dlya vsex. 4-e izdanie, pererabotannoe i dopolnennoe-M.: DMK Press,2011.-904 s. (rus dilində) 
4. 
https://physionet.org/