Collegium humanum varshava menejment universiteti andijon filiali psixologiya

 
 O‘zini anglash, o‘zini baholash va 
shaxsiy da’vogarlik darajasi. 

insonda yangi ehtiyoj yuzaga kelib, dolzarblashganida, uning yaxlit ehtiyojlar 
darajasi ham qaytadan tuziladi. 
Maslou fikricha, o‗zini dolzarblashtirish — bu doimiy taraqqiyot va o‗z 
imkoniyatlarini amaliyotga joriy etish jarayoni. Maslou o‗zini dolzarblashtirish – 
tug‗ma hodisa bo‗lib, inson tabiatiga kiradi deb hisoblaydi. Inson yaxshilik, 
ahloqiylik, samimiylikka bo‗lgan ehtiyojlar bilan tug‗iladi. Ular insonning asosini 
tashkil etadi, va odam bu ehtiyojlarni joriy qilishni bilishi kerak bo‗ladi. 
Rossiya psixologiyasida shaxs sohasida ma‘lum bo‗lgan tadqiqotlar L.S. 
Vigotskiy maktabi vakillarining nazariy ishlari bilan bog‗liq. SHaxs muammosini 
hal etishga A.N. Leontev va L.I. Bojovich katta hissa qo‗shganlar. 
L.S. Vigotskiy, L.I. Bojovich tomonidan kiritilgan etakchi faoliyat va 
taraqqiyotning ijtimoiy vaziyati tushunchalariga tayanib ish ko‗rish bola 
hayotining turli davrlarida faoliyatning o‗zaro ta‘siri va shaxslararo muloqotning 
murakkab dinamikasida ichki nuqtai nazar deb ataladigan dunyoga ma‘lum nigoh 
bilan qarash shakllanishini ko‗rsatdi. Bu nuqtai nazar shaxsning muhim 
xususiyatlaridan biri, faoliyat etakchi motivlari yig‗indisi sifatida tushuniladigan 
taraqqiyotning sharti bo‗lib hisoblanadi. 
A.N. Leontev o‗zining markaziy o‗rinni faoliyat tushunchasi egallagan shaxs 
tuzilishi va taraqqiyoti konsepsiyasini taklif etdi. L.I. Bojovichning konsepsiyasiga 
o‗xshash, bu konsepsiyada ham, shaxsning asosiy ichki xususiyati shaxsning 
motivatsiya sohasi bo‗lib hisoblanadi. Uning nazariyasidagi muhim tushuncha 
inson faoliyati maqsadlarining uning motivlariga, ya‘ni, ayni damda bevosita 
qo‗zg‗atuvchiga yo‗nalganlikka bo‗lgan munosabatini ifodalovchi shaxsiy 
mohiyatdir. SHaxsga tegishli bo‗lgan faoliyat turlari qanchalik keng, turli-tuman 
bo‗lsa, ular shunchalik taraqqiy etgan va tartibli, shaxsning o‗zi esa shunchalik 
ma‘nan boy bo‗ladi. 
Xulosa o‗rnida, shaxs bo‗yicha tadqiqotlar hozirda ham faollik bilan olib 
borilayotganini ta‘kidlab o‗tish joiz. Hozirgi zamon tadqiqotlarining muhim 
xususiyati nazariy qarashlar eksperimental tadqiqotlar asosida shakllanishidan 
iborat. 
Ijtimoiy 
munosabatlar 
tizimida 
odamlar 
bilan 
o‗zaro 
muloqotga 
kirishgandan so‗ng inson o‗zini atrofdagi 
muhitdan ajratadi, o‗zidagi jismoniy va 
ruhiy holatlar, harakatlar va jarayonlarning sub‘ekti sifatida his etadi, shaxsan o‗zi 
uchun «boshqalar» qarshisida turgan, shu bilan birga, ularga bevosita bog‗liq 
bo‗lgan «Men» sifatida namoyon bo‗ladi. SHaxsan «Men» mavjudligining 
sub‘ektiv kechinmasi, avvalambor, insonning hozirgi, o‗tgan zamon va kelajakda 

---

86 
shaxsan o‗ziga nisbatan o‗zining