Чуқур карьерларда чанг-газ режимини бошқариш муаммоларининг замонавий ҳолати таҳлили ва забойканинг портлатиб майдалаш самарадорлигига таъсирини таҳлил қилиш



Download 270 Kb.
bet1/5
Sana10.06.2022
Hajmi270 Kb.
#651356
  1   2   3   4   5
Bog'liq
2 5456613953654233162

ЧУҚУР КАРЬЕРЛАРДА ЧАНГ-ГАЗ РЕЖИМИНИ БОШҚАРИШ МУАММОЛАРИНИНГ ЗАМОНАВИЙ ҲОЛАТИ ТАҲЛИЛИ ВА ЗАБОЙКАНИНГ ПОРТЛАТИБ МАЙДАЛАШ САМАРАДОРЛИГИГА ТАЪСИРИНИ ТАҲЛИЛ ҚИЛИШ

1.1-§. ПМ заряди забойкасининг портлатиб майдалаш самарадорлигига таъсирини ўрганиш бўйича тадқиқотлар таҳлили


Портлатиш ишларини олиб боришда турли забойкаларни қўллаш шуни кўрсатадики, забойка портлатиш ишлари хавфсизлиги ва самарадорлигига етарли даражада таъсир кўрсатади. Портлашга парчалаш маҳсулотларининг таъсир вақтини узайтиради ҳамда портлаш энергиясидан бирмунча тўлиқ фойдаланишга ёрдам беради.
Забойка механизми массивни портлатиб майдалаш жараёни билан чамбарчас боғлиқликда қараб чиқилади ва, биринчи навбатда, портлашда ҳосил бўладиган тўлқин кучланиши ва газ босими билан таъсири ўрганилади. Бунда забока материали ва параметрлари инобатга олинади.
Портлатиш заряди ва зарб тўлқини параметрлари шартлари таъсири бўйича экспериментал тадқиқотлар шуни кўрсатдики, забойкани қўллашда кучланиш тўлқини энергияси ошиб боради. Бурғулаш қириндисидан забойка сифатида фойдаланилганда зарб тўлқини фронтида кучланиш, забойкасиз портлатишга қараганда 1,5 баравар юқори. Бунда, энергия оқими зичлиги мос равишда 2,5 баравардан ошади.
Зарядларни инициялаш (қўзғатиш)дан кейин тоғ жинсларини қўпориш ва силжитишнинг бошланиш вақти тўғри ва қайтма зарб тўлқинларининг ўтиш вақтидан 30–40 баравар ошади. Забойканинг аҳамияти, кон массивини сочилувчан ҳаракат билан портлатиш натижаларига нисбатан аниқланди, қайсики, бунда детонация маҳсулотининг юқори босими скважина ва табиий ёриқлар тармоғида нисбатан катта вақт оралиғи давомида ушлаб туриши лозим.
Портлатиш ишларини олиб боришда турли забойкаларни қўллаш ҳамда забойка портлатиш ишлари хавфсизлиги масалалари турли йилларда ўрганилган. Хусусан, Ю.Д.Норовнинг тадқиқотларида портлаш таъсири натижаларига кўра забойканинг таъсири ПМ зарядларини забойкасиз портлатишда чегаравий энг кам қаршилик чизиғи забойка билан портлатишга қараганда камлиги аниқланган [12; 13].
Ф.А.Баум изланишларида ПМларнинг хусусиятлари, инициялаш усуллари, тоғ жинси ва забойка материали хусусиятига боғлиқ ҳолда тоғ жинсларини майдалаш учун портлаш импульсини аниқловчи қийматдан келиб чиқиб, скважина заряди асосий параметрлари назарий ҳисоблаш ишлари тадқиқ қилинган [14].
С.А.Гуринов, Э.И.Ефремовлар томонидан назарий ҳисоблашлар натижасида заряд узунлиги ошиши билан забойканинг фаол қисми қиймати ўсиб бориши аниқланган. Бу саноат синови билан мувофиқлаштирилган ва забойканинг рационал узунлигини танлашда ҳисобга олинган. Сувли ва қумли забойкаларда, қумли забойкага қараганда сувли забойкада фаол забойка қиймати кам [15; 16].
Маҳаллий ва хориж тадқиқотчиларининг бир қатор назарий ва эксперементаль тадқиқотлари забойка узунлигини ва портлаш самарадорлигига забока материалининг таъсирига бағишланган. Жумладан, Б.Н.Кутузов томонидан забойка узунлигини аниқлашнинг қуйидаги боғлиқлиги тақдим қилинган [17]:
(1.1)
бу ерда: σр – тоғ жинсининг чўзилишга чидамлилик чегараси;
Рdдетонация босими;
df – энг кам қаршилик чизиғи.
Бу боғлиқликда забойка материали хусусияти ва инициялаш усули ҳисобга олинмаган, бу эса унинг амалий қийматини пасайтиради.
В.Н.Мосинец томонидан забойка узунлигини аниқлаш учун соддалаштирилган боғлиқлиқ таклиф этилган [18]:
(1.2)
бу ерда: L3 заряд колонкаси узунлиги, м;
Сср – забойка материалидаги товуш тезлиги, м/с;
Ω – ПМ детонация тезлиги, м/с.
С.П.Левчик ва Ю.А.Масаевлар ишларда гидрозабойканинг узунлигини ҳисоблаш учун ўхшаш боғлиқлик берилган [19]:
(1.3)
бу ерда: К – мутаносиблик коэффициенти;
ρвв ва ρзаб – мос равишда ПМ заряди ва забойка зичлиги, кг/м3;
lзар – заряд колонкаси узунлиги, м.
Назарий ва эксперементал тақиқотлар натижасида йирик донадор забойканинг узунлигининг мақбул боғлиқлиги олинган [20]:
(1.4)
бу ерда: W – поғона асоси бўйича қаршилик чизиғи;

Download 270 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish