«Chorvachilikni mexanizatsiyalashtirish» kafedrasi «Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash»

1-jadval. 0-aniqlik klassidagi radial poshipniklar bilan birikuvchi val va korpuslarga quyidagi jadvalda keltirilgan joizlik maydonlari tavsiya etiladi.
Ichki halqa (d) uchun mahalliy yuklanish.
Tashqi halqa (D) uchun doiraviy yuklanish.


4. Korpus va valga podshipnikni o’tqazishni hisoblash va tanlash.
Intinsiv yuklanishni hisoblash.
kN/m
Bunda: R - Radial yuklanish, N;
B- Podshipnik halqasi qalinligi. m;
K_n- Dinamik koeffisiyent bo’lib, u podshipnik halqasining yuklaninish xarakteriga bog’liq bo’ladi (masalan, bir tekis tebranishlarsiz va yuklanuvchanligi 150% gacha bo’lsa, K_n = 1,0 bo’ladi; agar harakat siltanish va tebranishlar bilan, yuklanuvchanligi 300% gacha bo’lsa K_n = 1,8 bo’ladi);
F – Tarang o’tqazishni yuqori darajasini hisobga oluvchi koeffisiyenti bo’lib (koeffisiyent o’zgaruvchanliga val uchun 1dan 3 gacha, aksariyat vallarda F=1, korpus uchun 1dan 3gacha);
F_A- Radil yuklanish notekisligini taqsimlovchi koeffisiyent bo’lib 1dan 2gacha o’zgaradi.
2- jadval, ruxsat etiladigan intinsiv yuklanishlar P_R dan foydalanib o’tqazishlar tanlanadi

Podshipnik ichki xalqasi diametri, mm larda			Ruxsat etiladigan intinsiv yuklanish PR kN/m
			Val uchun tavsiya etiladigan joizliklar
dan	gacha	js6		k6	m6	n6
18	80	300gacha		300...1400	1400...1600	1600...3000
80	180	600gacha		600...2000	1600...2500	2500...4000
180	360	700gacha		700...3000	3000...3500	3500...6000
360	630	900gacha		900...3400	3400...4500	4500...8000
Podshipnik tashqi xalqasi diametri, mm larda			Ruxsat etiladigan intinsiv yuklanish PR kN/m
			Korpus uchun tavsiya etiladigan joizliklar
dan	gacha	K7		M7	N7	P7
50	180	800gacha		800...1000	1000...1300	1300...2500
180	360	1000gacha		1000...1500	1500...2000	2000...3300
360	630	1200gacha		1200...2000	2000...2600	2600...4000
630	1600	1600gacha		1600...2500	2500...3500	3500...5500

2-jadval. Ruxsat etiladigan intinsiv yuklanishlar P_R.

Ichki halqa bilan tutashuvchi val diametri uchun – d = 25 k6

Tashqi halqa bilan tutashuvchi korpus diametri uchun – D 62 = K7


5. Tirqish va tarang, nominal ulcham, chekli og’ishlarni ko’rsatgan holda «podshipnik-val», «podshipnik-korpus» tutashmalari uchun joizlik maydonlari I va II ilovalaridan foydalanib joizliklar, chekli og’ishlar qiymatlari aniqlanadi va chiziladi.
Teshik uchun 62 K7 , T_D = 30 mkm = 0,03 mm
ES = - 2 + ∆ = - 2 + 11 = 9 mkm = 0,009 mm
EI = ES - T_D = 9 – 30 = - 21 mkm = - 0,021 mm
Val uchun  25 k6 , T_d =13 mkm = 0,013mm
ei = 2mkm = 0,002 mm; es = ei + T_d = 2 + 13 = 15 mkm = 0,015 mm
Korpusning maksimal va minimal o’lchami
D_max = D_n + ES = 62 + 0,009 = 62,009 mm
D_min = D_n + EI = 62 + (-0,021) = 61,979 mm
Valning maksimal va minimal o’lchami
d_max = d_n + es = 25 + 0,015 = 25,015 mm
d_min = d_n + ei = 25 + 0,002 = 25,002 mm

8-rasm. «podshipnik-val» va «podshipnik-korpus» tutashmalari uchun
joizlik maydoni sxemasi.


6.Birikma o’lchamlarini va joizligini ko’rsatgan holda podshipnik bilan tutashuvchi detallar eskizi chiziladi.

9-rasm. Podshipnik bilan tutashuvchi detallar eskizi.


Nazorat uchun savollar

1. 
   Dumalash podshipniklarida qanaqa yuklanishlar bo’ladi?
   
2. 
   Dumalash podshipniklarining ichki va tashqi xalqalariga qanday qilib o’tkazish tanlanadi?
   
3. 
   Dumalash podshipniklarining ichki va tashqi diametrlari bo’yicha o’tqazishni tanlashda nima hisobga olinadi?
   
4. 
   O’tqazish yuzasining g’adir-budurligi podshipniklarni o’tqazishda qanaqa bo’lishi kerak?
   
5. 
   Intensiv yuklanish qanday aniqlanadi?
   

5 - TOPShIRIQ
Mavzu. SHPONKALI BIRIKMA UCHUN O’TKAZISHNI HISOBLASH


Topshiriqda bajarilishi shart:

1. 
   Shponkali birikmani asosiy o’lchamlarini aniqlash.
   
2. 
   Shponka eni bo’yicha shponkali birikma detallarini joizlik maydonini tanlash.
   
3. 
   Shponkali birikmaning barcha o’lchamlarini joizlik maydonini belgilash va chekli chetlanishlarini aniqlash.
   
4. 
   «Shponka–paz–val» va «shponka–paz–vtulka» birikmalarining tirqish va tarang o’tqazish chetlanishlarini aniqlash.
   
5. 
   Shponka eni bo’yicha joizlik maydoni joylashish sxemasini chizish.
   
6. 
   Raqamli va harfli barcha asosiy o’lchamlar va joizlik maydonlarini ko’rsatgan o’olda shponkali birikma va uning detallarini eskizini chizish.