Chorvachilik tarmog‘ini yanada rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to‘G‘risida

3.3. Asosiy va yordamchi xonalar, qurilishlarni tanlash, ozuqa saqlagichlar sig‘imi va sonini aniqlash bilan ferma bosh rejasini ishlab chiqish
Hisoblash uchun berilgan ma’lumotlar va me’yorlar

1. 
   Poda tarkibi 3-jadvaldan olinadi.
   
2. 
   Bir bosh uchun maydon me’yori, m²
   

10- jadval

Mollar turi	Xona ichida m^2	YAyratish maydonchasida, m^2
Sigirlar	6,5-7,5	15-20
Bir yoshgacha bo‘lgan buzoqlar	2,5	5-8
Bir yoshdan katta buzoqlar	3	10-15

3. Ozuqa saqlagichlarning o‘rtacha kesimlari

a)

b)

v)

1-rasm. Ozuqa saqlagichlar uchun o‘rtacha kesimlari sxemalari:
a) ildiz-mevali ozuqalar uchun; b) dag‘al ozuqalar uchun; v) silos uchun
Eslatma: a) ildiz-mevali ozuqa g‘aramlari kengligi 1–4 m qabul qilinadi, balandligi, kengligiga va tabiiy qiyalik burchagiga bog‘liq bo‘ladi;
b) dag‘al ozuqalari g‘aramining kengligi 4-12 m qabul qilinadi, balandligi - 4,5 - 6 m;
v) silos chuqurchalari kengligi 4 - 20 m qabul qilinadi.
4. Yo‘llari kengligi - 5 m.
5. Xonalardan yo‘llargacha bo‘lgan masofa – 15 m.
6. Bir bosh sigir uchun ozuqalarning yillik sarflanishini o‘rtacha me’yori: silos-13 t, ildiz-mevali ozuqalar - 1 t, dag‘al ozuqalar - 1,5 t.
7. Ozuqalarning hajmiy og‘irligi: γ_dag‘ = 0,25 t/m³ (g‘aramda);
γ_sil = 0,65 t/m³ (saqlagichda); γ_l = 0,65 t/m³ (chuqurchada);
8. Masshtab 1:1000.


Y E CH I M I:

1. Vatman varag‘i (a=1) uzun tomonini gorizontal joylashtiring. O‘ng va pastki tomonlaridan 50 mm chekinib gorizontal va vertikal chiziqlar o‘tkazamiz, u chiziqlar fermaning ikki tomonini bildiradi. Shu chiziqlardan xonalar va ozuqa saqlagichlar va boshqa kerakli o‘lchamlar o‘lchab olinadi.

2. Xona ichidaga me’yorga asoslanib (6,5-7,5 m² bir sigir uchun) 480 bosh sigir uchun har biriga 200 bosh sigir sig‘adigan 3 molxona qabul qilamiz. kengligi V=21 m, uzunligi L= 72 m, maxsus (namunaviy) loyiha 801-291 S.
3. O‘tkazilgan gorizontal chiziqdan 15 m chekinib, shu chiziqqa parallel chiziq o‘tkazamiz, bu chiziq molxonaning yon devorlari joylashish joyini bildiradi. Bu chiziqni a¹-v¹ harflari bilan belgilasa bo‘ladi
4. a - v chizig‘ida sigirxona uzunligi L=72 m ga nisbatan parallel chiziq o‘tkazamiz va bu chiziqni a¹-v¹ harflari bilan belgilaymiz.
5. Vertikal chiziqli o‘ng devordan 5 m chekinib a-v va a¹-v¹ tutashtirib punktir chiziq o‘tkazamiz. Bu chiziq birinchi (o‘ng) sigirxona yayratish maydonchasi chegarasini bildiradi.
6. Birinchi sigirxona yayratish maydonchasi (G) maydonini topamiz:
G = f · n
bu yerda f - bir mol uchun yayratish maydonchasi me’yori; (qabul qilamiz f=20 m²)
n - mollar soni;
F= 20 · 100 = 2000 m².
200 boshga mo‘ljallangan sigirxona uchun yayratish maydonchasi kengligi quyidagicha topiladi:
V_a = m