Чоррахаларда харкатланиш

1. 

 

 

 

2. 

 

 

 

3. 

 

 

 

4. 

 

 

 

---

24 

 

5. 

 

 

AMALIY MASHG`ULOT № 7 

MAVZU: Transport vositalaridan foydalanish. 

 

I.  Ishning  maqsadi:  Transport  vositalaridan  foydalanishni  o`rganish  hamda  tahlil 

qilish. 

II. Umumiy ma’lumotlar:  

Transport  vositalarini  boshqarishni  o`rgatish.  Transport  vositalarini 

boshqarishni  dastlabki  o`rgatish  yopiq  maydonchalarda  yoki  avtodromlarda  o`tkazilishi 

kerak. 

Transport  vositalarini  boshqarayotgan  yosh,  tajribasiz  haydovchining  rul 

chambaragini  keskin  burishi,  ilashish  (stsepleniye)  tepkisini  tez  qo`yib  yuborishi, 

tormoz tepkisini keskin bosishi yon-atrofdagi harakat ishtirokchilariga xavf tug`dirib, 

yo`l-transport  hodisalarini  keltirib  chiqarishi  mumkin.  Shuning  uchun  boshqarishni 

o`rganuvchi  transport  vositalarini  ravon  boshqarishning  dastlabki  ko`nikmalarini 

yopiq  maydonlarda,  boshqa  yo`l  ishtirokchilaridan  ajratilgan  joylarda  o`rganishi 

kerak. 

 

 

Yo`llarda  boshqarishni  o`rgatishga  faqat  haydovchi  ustoz  ishtirokida,  o`rganuvchi 

dastlabki  boshqaruv  malakasini  yetarlicha  egallaganidan  so`nggina  ruxsat  etiladi. 

O`rganuvchi Qoidalar talablarini bilishi va ularga amal qilishi shart. 

---

25 

 

Ko`pchilik  o`rganuvchilar  birinchi  xavfli  vaziyatda  o`zini  yo`qotib  qo`yishadi 

bu esa transport vositalarini boshqaruvsiz qolib, avariyaga olib keladi. O`rganuvchida 

dastlabki ko`nikma, malaka bo`lgani bilan ustoz haydovchisiz avtomobilni boshqarib 

bo`lmaydi. 

Boshqarishni o`rgatayotgan haydovchi ustoz o`rgatish xuquqini beruvchi xujjatga, shu 

toifadagi transport vositasini boshqarish huquqini beruvchi guvohnomaga va bevosita 3 yillik 

haydovchilik faoliyatiga ega bo`lishi kerak. 

Shaxsiy avtomobillarda boshqarishni o`rgatishda ham o`rgatuvchi haydovchilik 

guvohnomasidan tashqari, o`rgatish xuquqini beruvchi xujjatga ega bo`lishi kerak. 

Haydovchilarni  tayyorlash  mashg`ulotlari  o`quv  yakunida  avtomobil  boshqarishni 

o`rganuvchi  18  yoshga,  avtobus,  tramvay  va  trolleybus  boshqarishni  o`rganuvchi  esa  21 

yoshga, mototsikl boshqarishni o`rganuvchi esa 16 yoshga to`lgan shaxslar bilan olib boriladi. 

Boshqarishni  o`rgatish  uchun  mo`ljallangan  mexanik  transport  vositalari 

«Boshqarishni o`rgatish transport vositasi» taniqlik belgisi va haydovchi ustoz uchun orqani 

ko`rsatuvchi  ko`zgu  bilan  jihozlanishi  kerak.  Bundan  tashqari,  boshqarishni  o`rgatish 

transport vositalarida haydovchi ustoz uchun qo`shimcha ilashish (stsepleniye) va to`xtatish 

tepkilari ham bo`lishi kerak. 

Yuqoridagi  talablarga  javob  bersa,  boshqarishini  shaxsiy  transport  vositalarida  ham 

o`rgatish mumkin. 

Boshqarishni  o`rgatish  yo`nalishlari  yo`l  harakati  xavfsizligi  o`rganlari  bilan 

kelishilishi shart. Boshqa yo`llarda boshqarishni o`rgatish taqiqlanadi. 

Serqatnov yo`llarning tig`iz paytlarida boshqarishni o`rgatish tirbandliklarni vujudga 

keltirib, harakatlanishga to`sqinlik qilmasligi uchun boshqarishni o`rgatish yo`llari tasviri 

(sxemasi) YHXDX o`rganlari bilan kelishiladi.