Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi Toshkent — 2019 R. Farmonov, U. Jo‘rayåV, sh. Ergashev jahon tarixi

Ijodiy ish topshirig‘i
Konseptual jadval asosida Lotin Amerikasi davlatlarining o‘ziga xos jihatlarini
tahlil qiling.
Internet vositasida 
XIX asrda Lotin Amerikasi mamlakatlari
ga virtual sayohat
uyushtiring. Xalq qahramonlari: Idalgo, Morelos, Simon Bolivar, Xose San-Martin,
Sukre faoliyatini tahlil qiling va rangli klaster tayyorlang.
http://eduportal.uz

---

126
V BOB. 1800–1870-YILLARDA OSIYO VA AFRIKA
MAMLAKAÒLARI
26-mavzu: 1800–1870-YILLARDA HINDISTON
Buyuk Britaniya mustamlakachilik tartibi.
Buyuk Britaniya hukm-
ron tabaqalari Yangi asrda ham Hindistonni butunlay o‘z mus-
tamlakalariga aylantirish siyosatini davom ettirdilar. Shu maq-
sadda, hukumat «Hindiston ishlari bo‘yicha nazorat kengashi» tash-
kil etdi.
Bu kengash Buyuk Britaniyaning Hindistondagi mustamlakachilik
siyosatining yo‘nalishlarini belgilab borardi.
Qaysi Dehli sultoni qishloq xo‘jaligi va hunarmandchilikni yuksaltirgani, oqilo-
na boshqaruvi tufayli «xalq homiysi» nomini olgan?
http://eduportal.uz

---

127
Shuningdek, Buyuk Britaniya parlamenti Hindistonni boshqarish
to‘g‘risida qonun qabul qildi. Unga ko‘ra, «Ost-Indiya» kompaniyasi-
ning Kalkutta shahridagi gubernatori Buyuk Britaniyaning Hindiston-
dagi barcha mustamlakalari general-gubernatori etib tayinlandi. Shu
tariqa kompaniya amalda Hindistonni boshqaruvchi mustamlakachi
ma’muriyat apparatiga aylantirildi.
Buyuk Britaniya to‘qimachilik sanoati mahsulotlarining Hindiston-
da sotilishi mahalliy to‘qimachilik hunarmandlarini xonavayron qildi.
Chunki ularning mahsuloti sifat jihatidan Buyuk Britaniya tovarlari
bilan raqobat qila olmasdi. Oqibatda, Hindistonning o‘n minglab to‘-
quvchilari ochlikka mahkum etildi.
«Ost-Indiya» kompaniyasi katta harbiy kuchga tayanar edi. U
hindlarning o‘zidan ham yollanma qo‘shin tuzdi. Bu qo‘shin askari
sipohiy
deb atalardi. Qo‘shinga ingliz zobitlari qo‘mondonlik qili-
shardi.
Hindistonda faqat shu qo‘shingina hindlarning birdan bir uyush-
gan tashkiloti edi, xolos. Kompaniya sipohiylarning Buyuk Britaniya-
ga so‘zsiz itoat etib, xizmat qilishini istardi. Mustamlakachilar
mahalliy aholining milliy his-tuyg‘ularini hisobga olmasdilar.
Oqibatda, mana shu yagona uyushgan, sipohiylardan iborat harbiy
kuch orasida ham mustamlakachilik tartiblaridan norozilik tobora ku-
chayib bordi.