Чўлларнинг географик ўрни ва чўлнинг шаклланишига сабаб бўлувчи омиллар ҳақида нималарни биласиз? «Чўл, чўл зонаси, чўл ҳудуди»

Оролқум ва унинг атроф-муҳитга таъсири ҳақида нималарни биласиз?

Яқин ўтмишда жаҳондаги ёпиқ денгизлар орасида катталиги жиҳатидан тўртинчи ўринда турган Орол денгизи ўрнида – Қизилқум ва Қорақум саҳролари ўртасида майдони 5,5 миллион гектарга тенг янги “Оролқум” саҳроси пайдо бўлди. Қуриган денгиз тубидан кўтариладиган қум ва туз бўронлари борган сари авж олмоқда. Ушбу ҳолат эса иқлим ўзгариши шароитларида янада кучаймоқда. Ҳудуддан ҳар йили 100 миллион тоннадан ортиқ қум ва туз зарралари бир неча минг километр масофагача тарқалмоқда.
Орол фожиаси минтақадаги иқлим шароитини оғирлаштириб, ёзда қуруқлик ва жазирамани кучайтирди. Мутахассисларнинг фикрича, 2035-2050 йилларга бориб минтақадаги ҳарорат ҳозирги кўрсаткичга нисбатан яна 1,5-3 даражага ўсиши мумкин. Бундан ташқари, мазкур табиат фожиасининг таъсири дунёнинг баъзи ҳудудларида ҳам кузатилади. Халқаро экспертларнинг таъкидлашича, Орол минтақасининг заҳарли тузлари Антарктида соҳилларида, Гренландия музликларида, Норвегия ўрмонларида ва ер куррасининг бошқа кўплаб жойларида топилган. Афсуски, Орол денгизи қуриши натижасида юзага келган экологик, иқтисодий-ижтимоий муаммолар рўйхатини узоқ давом эттириш мумкин. Шу боис, Оролбўйи минтақасида юзага келган муаммолар жаҳон ҳамжамиятини ташвишга солаётгани бежиз эмас, албатта.