Чўл минтақасининг экологик-географик тавсифи

. Чўл минтақасининг экологик-географик тавсифи

Reja:

• O’rta Osiyo cho’llari faunasiga umumiy tavsif
• O’rta Osiyo cho’llarini quyidagi tiplari
• Toshloq cho’llar

Cho’llar O’rta Osiyo, jumladan O’zbekistonning asosiy landshaftidir. Ular mazkur hududlarning tekislik zonalarida shakllangan bo’lib, maydoni iqlimiy xususiyatlari flora va faunasi bilan o’zaro farqlanadi. O’rta Osiyo hududida Qoraqum. Qizilqum, Muyunqum, Ustyurt, Betpakdala, Orol oldi cho’llari, Qarshi dashti, Mirzacho’l va boshqa cho’llar uchraydi. Yuqorida cho’l sharoitida hayvonlarning yashash xususiyatlariga doir keltirilgan umumiy ekologik qonuniyatlar O’rta Osiyo cho’llari uchun ham xos.

• Cho’llar O’rta Osiyo, jumladan O’zbekistonning asosiy landshaftidir. Ular mazkur hududlarning tekislik zonalarida shakllangan bo’lib, maydoni iqlimiy xususiyatlari flora va faunasi bilan o’zaro farqlanadi. O’rta Osiyo hududida Qoraqum. Qizilqum, Muyunqum, Ustyurt, Betpakdala, Orol oldi cho’llari, Qarshi dashti, Mirzacho’l va boshqa cho’llar uchraydi. Yuqorida cho’l sharoitida hayvonlarning yashash xususiyatlariga doir keltirilgan umumiy ekologik qonuniyatlar O’rta Osiyo cho’llari uchun ham xos.

O’rta Osiyo cho’llarini quyidagi tiplarga ajratish mumkin:

• O’rta Osiyo cho’llarini quyidagi tiplarga ajratish mumkin:
• 1 .Qumli (qumoq) cho’llar
• 2. Toshloq cho’llar
• Z.Sho’rxok cho’llar
• 4.Gilli cho’llar

Qumli(qumoq)cho’llar. Qumli cho’llar O’rta Osis cho’llarining asosiy qismini egallovchi cho’l tipidir. Ular umumiy cho’llarning yarmidan ko’proq qismida egallagan. Bu tipdagi cho’llar Qoraqum va Qizilqumning asosini tashkil etadi.. Atoqli geobotanik olim M G Popov shunday yozadi: Qozog`iston va O’rta Osiyoning qumli cho’llari dunyo masshtabida tengi yo’q tabiat go’shalaridandir. Qumli cho’llarda quloqli yumaloqbosh, taroq barmoqli gekkon, qum yumaloqboshi, to’r-to’r kaltakesak, taroq barmoqli va paxmoq oyoqli qo’shoyoq va boshqalar uchraydi. Mazkur turlar morfologik belgilari va xulqi bilan o’ziga xos tuzilgan bo’lib qumli cho’llarda yashashga moslashgan bo’ladi.

• Qumli(qumoq)cho’llar. Qumli cho’llar O’rta Osis cho’llarining asosiy qismini egallovchi cho’l tipidir. Ular umumiy cho’llarning yarmidan ko’proq qismida egallagan. Bu tipdagi cho’llar Qoraqum va Qizilqumning asosini tashkil etadi.. Atoqli geobotanik olim M G Popov shunday yozadi: Qozog`iston va O’rta Osiyoning qumli cho’llari dunyo masshtabida tengi yo’q tabiat go’shalaridandir. Qumli cho’llarda quloqli yumaloqbosh, taroq barmoqli gekkon, qum yumaloqboshi, to’r-to’r kaltakesak, taroq barmoqli va paxmoq oyoqli qo’shoyoq va boshqalar uchraydi. Mazkur turlar morfologik belgilari va xulqi bilan o’ziga xos tuzilgan bo’lib qumli cho’llarda yashashga moslashgan bo’ladi.