Chizmachilik

3. Standartlar 
Standartlashtirish texnika taraqqiyotini tezlashtirish, kompleks mexanizatsiya 
va avtomatlashtirishni ishlab chiqarishda joriy qilish, korxonalarni ixtisoslashtirish 
va  kooperatsiya  (hamkorlik)lashtirish,  mahsulot  sifatini  yaxshilash  va  uning 
tannarxini arzonlashtirishda muhim ahamiyatga egadir. Standartlar texnik hujjatlar 
bo‘lib,  ular  buyumlarning  o‘lcham,  shakl,  og‘irlik,  material  va  boshqa  sifatlarini 
ko‘rsatadi. 
Chizma  standartlari  qonun  kuchiga  egadir.  Chizmalarni  standartlashtirish 
bilan  chizmalarni  chizishda  xilma-xillik  yo‘qotiladi.  Natijada  chizmalarni  taxt 
qilishda  birxillikka  erishildi,  chizmalar  qayerda,  qachon  va  kim  tomonidan 
chizilganidan qat’iy nazar, to‘g‘ri tushunilishi ta’minlanadi. 
Standart O‘zbekiston Respublikasining konstruktorlik hujjatlari yagona tizimi 
(O‘z  KHYT)  17.11.2003-  yilda  qabul  qilingan  va  u  O‘z  DSt  2.001:2003  deb 
belgilanadi.  Quyida  ushbu  standartda  tashkil  topgan  bo‘limlarni  qayd  qilib, 
shulardan ba’zi birlari bilan tanishtiramiz. 
1. Tatbiq qilish sohasi. 
2. Me’yoriy hujjatlarga havolalar. 
3. Aniqlashlar. 
4. Belgilash va qisqartirishlar.  
5. Asosiy qoidalar. 
6. Struktura, tarkib va O‘z KHYT standartlarning klassifikatsiyasi. 

---

17