Chizma geometriya fani va uning nazariy

Sirtlarga urinma tekisliklar o`tkazish: Sirt ustidagi nuqtalarning klassifikatsiyasi. Parabolik, elliptik va giperbolik nuqtalarga ega bo`lgan sirtlarga urinma tekisliklar o`tkazish. Sirtlarning ocherklarini yasash.
Sirtlarni tekislik va to`g’ri chiziq hamda o`zaro kesishish chiziqlarni yasash: Sirtlarning tekislik bilan kesishuv chizig’ini yasash va kesim yuzalarining haqiqiy kattaligini yasash. To`g’ri chiziq bilan sirtning kesishuv nuqtasini yasash. Sirtlarning o`zaro kesishuv chizig’ini yasash usullari.
Amaliy mashg’ulotlar mazmuni:Xosmas nuqta, chiziq va tekislik. O`zaro parallel to`g’ri chiziqlar, tekisliklar. Evklid fazosini xosmas elementlar bilan kengaytirish. Xos va xosmas nuqtaga ega bo`lgan to`g’ri chiziqlar dastasi va to`g’ri chiziqlar bog’lami. Xos va xosmas to`g’ri chiziqqa ega bo`lgan tekisliklar dastasi va tekisliklar bog’lami. Geometrik shakllarni to`plam nuqtasi nazaridan talqin qilish va parametrlash.
Proektsiyalash usullari va ularning xossalari. Fazoni chorak va oktantlarga ajratish, koordinata o`qlarini kiritish, nuqtaning ulardagi proektsiyalarini yasash va epyur (tekis chizma) hosil qilish. To`g’ri chiziqning ortogonal proektsiyalari. Xususiy va umumiy holatda berilgan to`g’ri chiziqlar. To`g’ri chiziqning izlarini yasash. To`g’ri chiziq kesmasini tahlil qilish. O`zaro kesishuvchi, parallel va ayqash ikki to`g’ri chiziq. Konkurent nuqtalar.
Tekislikning berilishi. Xususiy va umumiy vaziyatda berilgan tekisliklar. Tekislik ustida nuqta va to`g’ri chiziq tanlash. Tekislikning maxsus chiziqlari. Tekislikning izlarini yasash. Xususiy va umumiy vaziyatdagi tekisliklarning o`zaro kesishuv chizig’ini yasash. Umumiy vaziyatdagi tekislik va to`g’ri chiziqning kesishuv nuqtasini topish. Umumiy vaziyatdagi ikki tekislikning kesishuv chizig’ini yasash. To`g’ri chiziqning tekislikka perpendikulyar joylashishi. Ikki tekislikning o`zaro perpendikulyar holati. Nuqtadan tekislikka va to`g’ri chiziqqa qadar eng qisqa masofasini topish. O`zaro parallel ikki tekislik orasidagi eng qisqa masofani topish. Tekislikdan ma`lum masofada unga parallel tekislik o`tkazish.
Proektsiyalar tekisliklarini o`zlashtirish usuli orqali metrik masalalarni echish. SHakllarni aylantirish, jismlashtirish usuli va tekis parallel ko`chirish yordamida metrik maslalar echish. To`g’ri burchakli yordamchi proektsiyalash usuli bilan metrik masalalarni echish.
Ko`pyoqliklarning proektsiyalovchi va umumiy holdagi tekislik bilan kesishuv chizig’ini yasash kesim yuzasining haqiqiy kattaligini topish va kesik ko`pyoqning yoyilmasini bajarish. Xususiy va umumiy hollarda joylashgan ko`pyoqlarning o`zaro kesishuv chizig’ini yasash.
Tekis egri chiziqlarga urinma va normal o`tkazish. Ikkinchi tartibli egri chiziqlarning evolyutsiyasini yasash. Fazoviy egri chiziqqa (vint chizig’i) urinma, normal va binormal o`tkazish. Yopishma, rostlovchi va normal tekisliklarni yasash. Ikkinchi va yuqori tartibli aylanish sirtlarining proektsiyalovchi va umumiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishuv chizig’ini yasash va kesim yuzasining haqiqiy kattaligini topish. Chiziqli yoyilmaydigan tsilindroid va konoid sirtlarni yasash va ularda nuqta tanlash. Gelikoidlarni, ya`ni vint sirtlarini yasash. Chiziqli yoyilmaydigan sirtlarning tekislik bilan kesishuv chizig’ini yasash va kesim yuzasining haqiqiy kattaligini topish. Chiziqli yoyiluvchi sirtlar proektsiyalarini yasash va ularni tekislikka yoyish. elliptik, parabolik va giperbolik nuqtalarga ega bo`lgan sirtlarga urinma va tekisliklar o`tkazish. Proektsiyalar tekisliklariga nisbatan har xil holatda joylashgan aylanish sirtlarining gorizontal va frontal ocherklarini yasash. Sirtlarning o`zaro kesishuv chizig’ini yordamchi kesishuvchi
tekisliklar, sharlar va yordamchi proektsiyalash usullarda yasash.