Chirchiq tibbiyot kolleji

Insulin gormoni

• Insulin gormoni langergans orolchalaridagi betta hujayralaridan ishlab chiqariladi. U uglevod almashinuvini boshqaradi, ya’ni qonda glyukozani normal xolda ushlab turadi.
• Normada glyukoza 3,3-6,4 mmol/l gacha bo’ladi. Normadan oshib ketsa giperglikemiya, pasayib ketishida gipoglikemiya holati kuzatiladi.

Insulin gormoni nima vazifani bajaradi ?

Glyukoza organizmda nima vazifani bajaradi ?

Qandli diabet

• Qandli diabet - endokrin va modda almashinuvi kasalligi bo‘lib, organizmda mutloq yoki nisbiy insulin yetishmasligi kuzatiladi. Endokrin tizimi kasalliklari orasida qandli diabet eng ko‘p uchraydigan kasallikdir.

Tasnifi:

• 2 guruhga bo‘linadi:
• 1-turi insulinga qaram diabet
• 2-turi insulinga qaram bo‘lmagan diabet.

Etiologiyasi

• Ruxiy zo‘riqish.
• Pala partish ovqatlanish.
• Qandni va shirinliklarni ko‘p iste’mol qilish.
• Irsiy omillar.
• Semizlik.
• Endokrinopatiyalar
• Infeksiyalar, ayniqsa virusli(gripp, qizamiq, qizilcha, tepki)
• Gipofiz bezi kasalliklari.
• Me’da osti bezi kasalliklari

Qandli diabet I va II tipinihg rivojlanish mexanizmi

Sog’lom odamda glyukozaning hujayralar tomonidan o’zlashtirilish sxemasi

Qandli diabetda glyukoza o’zlashtirilishining buzilishi sxemasi

II tip qandli diabet kasalligida glyukoza o’zlashtirilishining buzilishi

Qandli diabetning 1-turi:

• Kasallikning bu turida me’da osti bezining betta hujayralarida insulin sekretsiyasi va sintezi buziladi. Insulin gormoni qondagi qand miqdorini pasaytirib turadi, uning yetishmasligi tufayli to‘qimalarda qandni yig‘ish qobiliyati pasayadi. Natijada o‘zlashtirilmagan qand qonga tushadi va giperglikemiya kuzatiladi.