Chig‘atoyda ijtimoiy-iqtisodiy hayot

qIPCHOQLAR

• Yarim mustaqil qabilalardan biri qipchoqlar bo‘lgan. Ular VIII - IX asrlarda kimaklarga tobe bo‘lgan. X asr o‘rtalarida qipchoqlar mustaqil bo‘lib, X asr oxiri XI asr boshlarida kuchayib, kimaklarni o‘zlariga bo‘ysundiradilar.
• Qipchoqlar qadimgi turkiyzabon xalqlardan biri bo‘lib, ular haqidagi dastlabki ma’lumotlar Xitoy yilnomalarida kyushe nomi bilan miloddan avvalgi III - I asrlarda tilga olingan edi. O’sha davrlarda qipchoqlar Oltoy tog‘larining g‘arbiy qismida, Aley (Ob daryosining o‘zanlaridan biri) va Uba (Irtish daryosining o‘ng o‘zani) daryo vodiylarida yashagan. VI - VII asrlarda qipchoqlar Turk hoqonligi tarkibida bo‘lgan. Oltoyda yashagan qipchoqlar VII asr oxiri VIII asrning boshlarida Turk hoqonlariga qaram bo‘lishni xohlamasdan, Irtish daryosining chap sohillariga ko‘chib o‘tadilar.
• VI asr oxiri VII asrlarda g‘arbga ko‘chgan qipchoqlar Irtish daryosining so‘l tomonlarida kimaklar bilan qo‘shni bo‘lib, Ishmil va Tobel daryo vodiylarini egallaydilar. Shu davrdan boshlab qipchoq qabila birlashmalari kuchayib, xazarlar bilan ittifoq bo‘lib, Kavkaz hududlariga yurish qiladilar.