Chet tilini o‘qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati va o‘rni tillar kafedrasi – 2021

CHET TILINI O‘QITISHDA AXBOROT KOMMUNIKATSION 
TEXNOLOGIYALARNING AHAMIYATI VA O‘RNI
 
Tillar kafedrasi – 2021 
||78||
 
 
5. 
Виноградов 
В. 
В. 
Избранные 
труды. 
Лексикология 
и 
лексикография.М.:Наука.164 с.
 
 
BADIIY MATNLAR TARJIMASINING UMUMIY NAZARIYASI
 
 
Sh.D. Razakova
Chirchiq Oliy Tank qo‘mondon- muhandislik 
bilim yurti tillar kafedrasi 
ingliz tili o‘qituvchisi (PhD) 
 
Ushbu 
maqolada 
badiiy 
matnlarni 
tarjimasida 
paydo 
bo‘ladigan 
muammolaryoritilgan. Shuningdek, tarjimaning umumiy nazariyasi tarjima 
faoliyatini o‘rganishva turli xil funktsional uslublardagi matnlar bilan ishlashda 
paydo buladigan ayrimsintaktik, leksik va semantik muammolar bilan bog`liq 
masalalar ko‘rib chiqilgan.Maqolada badiiy asarning o‘ziga xos xususiyati, epithet va 
metaforadan iboraningritmik va sintaktik tuzilishiga qadar turli xil vositalar 
yordamida erishilgano‘quvchiga obrazli va hissiy ta'sir ko‘rsatilishi yaqqol namoyon 
etgan.
 
Kalit so‘zlar 
tarjima, tarjimaning umumiy nazariyasi, madaniyatlararo 
aloqa,tarjimaning ijtimoiy tabiati, ekvivalentlik tarjima, metafora. 
Bugungi kunda tarjima zamonaviy jamiyat hayotida muhim o‘rin tutadi. 
Bungabir qator global ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy jarayonlar turtki bo‘lmoqda. 
Tarjimatillararo aloqa vositasi, ya'ni til vositachiligi deb hisoblanishi mumkin, agar 
bitta aslmatn boshqa tillarga o‘tkazilsa, tarjima tillarida to‘liq ekvivalent matn 
kommunikativpragmatik va axborot boyligi nuqtai nazaridan yaratiladi. Taniqli 
tarjimon vaadabiyot nazariyot asoschisi A. V. Fiyodorov ta'kidlashicha: "Tarjima 
qilish, boshqatil talablariga ko‘ra ilgari ifoda etilgan matinni o‘z tili orqalito‘g‘ri va 
to‘liq ifodalashdemakdir" [1.B.10]. Shuni esda tutish kerakki, tarjimaning umumiy 
nazariyasitarjima faoliyatini o‘rganish bilan shug‘ullanadi va uni tadqiq qilish ob'ekti 
turli xilfunktsional uslublardagi matnlardir. Uning ba'zi qoidalari adabiy asarlarni 
tarjimaqilish asosida ishlab chiqilishi mumkin, garchi ikkinchisi allaqachon 
zamonaviyadabiy tillar matnlarining funktsional-uslubiy tipologiyasi doirasidan 
tashqaridako‘rib chiqilgan, chunki ular san'at turlaridan biri - so‘z san'ati yoki badiiy 
adabiyotsohasiga tegishlidir. Badiiy matn, insonning ijodiy faoliyati natijasida, 
mavjud tilvositalaridan foydalanib yaratilgan fantastika matni. Yu.P.Solodub 
quyidagi ta'rifniberadi: "badiiy matn (badiiy asar matni) - bu o‘quvchi yoki 

---