Chet tilini o‘qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati va o‘rni tillar kafedrasi – 2021

CHET TILINI O‘QITISHDA AXBOROT KOMMUNIKATSION 
TEXNOLOGIYALARNING AHAMIYATI VA O‘RNI
 
Tillar kafedrasi – 2021 
||28||
 
 
матн ўқитувчи томонидан бўлакларга бўлинган ҳолда тақдим этилади. 
Талабанинг вазифаси тўлиқ матнни йиғишдир. 
«Қор парчаси» 
техникасидан тилни ўрганишнинг бошланғич даражасида 
фойдаланиш мақсадга мувофиқдир, масалан, сўзларнинг катта гуруҳларини ёки 
лексик-семантик гуруҳларни ўрганишда: сабзавот, мева, сут маҳсулотлари, 
гўшт маҳсулотлари, кийим-кечак, ранглар, касблар, ҳайвонлар, транспорт, ва 
ҳоказо. Ушбу усулнинг моҳияти шундаки, биринчи талаба битта лексико-
семантик гуруҳдан сўзни, масалан, 
олма 
(мева) деб айтади. Иккинчи талаба 
иккинчи сўзни таклиф қилади, шунингдек, худди шу гуруҳга мурожаат қилади, 
масалан, 
банан 
ва у иккита сўзни тартибда атайди. Кейинги талаба иккита 
сўзни атайди ва ўз сўзини қўшади. Масалан: 
олма, банан, апелсин 
ва бошқалар.
Шундай қилиб, ўйин шаклида мавзулар бўйича луғат ишлаб чиқилади ва 
талабаларнинг сўз бойлиги оширилади, билим бўшлиқлари тўлдирилади. 
«Қарама-қарши томонлар» 
методик усули ҳам лексик захирани 
кенгайтиришга қаратилган. Ушбу техникадан минимал 
«
бошланғич
»
материал 
билан ҳам, кенгайтирилган луғат билан ҳам фойдаланиш мумкин. Усул - 
қарама-қарши сўзни, яъни антонимни топишдир. 
«
Бошланғич
»
материалда 
қуйидаги қарама-қаршиликлар бўлиши мумкин: 
ҳа - йўқ, бу ерда - у ерда, салом 
- хайр, яхши - ёмон, тез - секин, қийин - осон, узоқ - яқин, ўтир-тур 
ва бошқ. 
Кенгайтирилган 
сўз 
бойлигини 
ўрганишда 
антонимик 
жуфтликлар 
ишлатилади:
очиш - ёпиш, ёқиш - ўчириш, қабул қилиш - юбориш, ҳар доим - ҳеч 
қачон, уруш - тинчлик, шимол - жануб, шарқий - ғарбий
ва бошқалар. 
«Сўзни топ»
- бу биринчи навбатда рус тилини билишнинг асосий 
даражасида ишлатиладиган интерфаол услуб. Бу шундан иборатки, талаба 
сўзни ҳаёлида ўйалйди ва уни бошқа иштирокчиларга номини айтмасдан 
тушунтиради. Ўқитувчи ҳар берилган мавзуни ҳисобга олган ҳолда, сўзларни 
талабаларга ўзи тарқатиши мумкин. Масалан, 
«қиш» сўзи: бу Россияда жуда 

---