Chemoffice dasturiy paketidan foydalanib maktab

---

1 

 

CHEMOFFICE DASTURIY PAKETIDAN FOYDALANIB MAKTAB 

KIMYO TA’LIMIDA MOLEKULALARNING 3D MODELLARINI 

YARATISH VA NAMOYISH ETISH. 

 

N.M.Ziyodulloyev

 

– katta o`qituvchi, Surxondaryo  viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning 

malakasini oshirish hududiy markazi, [phone], 190144. 

 

Annotatsiya 

Ushbu 

maqolada 

kimyo 

o`qituvchilari 

malakasini 

oshirish 

kurslari 

tinglovchilariga  ChemOffice  dasturiy  paketi  va  uning  ChemDraw  Ultra  9.0  hamda 

Chem3D Ultra 9.0 dasturlarida molakulalarning 3D fazoviy (tuzilish) strukturalarini 

yaratish  va  namoyish  qilish  imkoniyatlari  haqida  ma’lumot  berilgan.  Dasturdan 

foydalanishni  o`rganish  orqali  maktab  kimyo  ta’limi  sifat-samaradorligini, 

o`quvchilarning fanga nisbatan qiziqishlarini oshirish mumkin.   

 

Jamiyat taraqqiyotining hozirgi bosqichida mamlakatimizda amalga oshirilayotgan 

islohotlar  shu  jamiyatda  yashayotgan  har  bir  insonni  o`z  imkoniyatlarini  ro`yobga 

chiqara oladigan erkin, ijodkor  shaxs  sifatida tarbiyalashga  yo`naltirilgan. 

Mustaqil  O`zbekistonimizda  uzluksiz  ta'lim  tizimini  isloh  qilinishi,  yangi  ta'lim 

standartlari  asosida  ta'lim  va  tarbiya  jarayonini  qayta  tashkil  etishga  kirishilgan 

hozirgi  kunda  o`quvchilarning  bilim  va  ko`nikmalarini  oshirishga  aloqida  e'tibor 

qaratilmoqda.  Shuday  ekan  XXI  asr  –  axborotlashtirilgan  jamiyat  asrida  axborot 

texnologiyalarning  roli  va  o`rni  kundan  –  kunga  oshib  borayotganligini,  axborot-

kommunikatsiya  texnologiyalari  hayotimizning  ajralmas  qismiga  aylanayotganligini 

inkor etib bo`lmaydi.  

Mamlakatimiz  Prezidentining  2017  yil  7  fevraldagi  “O`zbekiston  Respublikasini 

yanada  rivojlantirish  bo`yicha  harakatlar  strategiyasi  to`g’risida”gi  Farmonining 

“Ijtimoiy  sohani  rivojlantirish”  deb  nomlangan  to`rtinchi  yo`nalishida  ta'lim  tizimi 

sifatini  yaxshilash  va  yanada  rivojlantirish  chora-tadbirlarini  amalga  oshirish  kabi 

ustuvor vazifalar nazarda tutilgan. 

---

2 

 

2020  yil  24  yanvarda  O`zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Sh.M.  Mirziyoyevning 

Oliy  majlis    a'zolariga  qilgan  navbatdagi  murojaatnomasida    ta'lim  yo`nalishiga  oid 

bir qancha  vazifalar belgilandi. Jumladan davlat rahbarining: “Taraqqiyotga erishish 

uchun,  raqamli  bilimlar  va  zamonaviy  axborot  texnologiyalarini  egallashimiz  zarur 

va shart. 

Bu bizga yuksalishning eng qisqa yo`lidan borish imkoniyatini beradi. Zero, bugun 

dunyoda barcha sohalarga axborot texnologiyalari chuqur kirib bormoqda. 

Raqamli  texnologiyalar  nafaqat  mahsulot  va  xizmatlar  sifatini  oshiradi,  ortiqcha 

xarajatlarni ham kamaytiradi”, - deya ta’kidlagani va joriy yilda matematika, kimyo-

biologiya,  geologiya  kabi  yo`nalishlarga  ko`proq  e’tibor  berilishi  bevosita  malaka 

oshirish tizimi faoliyatida ham o`z aksini ko`rsatmog`i lozim. 

Malaka  oshirishga  jalb  etilayotgan  maktab  fan  o`qituvchilarining  kurs  davomida 

AKT  savodxonligini  oshirish  va  dars  jarayoni  samaradorligini  oshirishga  xizmat 

qiluvchi  amaliy  dasturlarni  o`rgatib  borish  albatta  o`quvchilarga  ta’lim  berishning 

sifat-samaradorligini oshirishga o`zining ijobiy ta’sirini ko`rsatmay qolmaydi. 

Mazkur  maqolada  kimyo  fani  o`qituvchilari  uchun  anchayin  foydali  bo`lgan 

ChemOffice 2005 dasturiy paketida ishlashning dastlabki, eng sodda bosqichi haqida 

ma’lumot bermoqchiman.  

ChemOffice  2005  dasturiy  paketi  Buyuk  Britaniyaning  Kembrij  universiteti 

olimlari  tomonidan  ishlab  chiqilgan.  Dastur  kimyodan  moddalar  molekulasining 

fazoviy 

(tuzilish) 

strukturasini 

3D 

formatda 

o`rganishga 

mo`ljallangan.                                                                   

    Dasturdan  maktab  o`quvchilariga  molekulalarning  grafik,  tuzilish  va  fazoviy 

strukturalarini ko`rsatish orqali ularda fanga bo`lgan qiziqishni kuchaytirish va ularda 

molekula haqida to`liq tasavvur hosil qilishda foydalanish mumkin. 

ChemOffice 2005 dasturiy paketi 7  ta ilovadan iborat bo`lib, bizga kerak bo`lgani 

ChemDraw 

Ultra 

9.0 

va 

Chem3D 

Ultra 

9.0 

ilovalaridir. 

 

Quyida ushbu ilovalardan foydalanish tartibini ko`rib chiqamiz: 

1.  Dastlab  “Pusk”  menyusidagi  ChemOffice 2005  dasturiy  paketidan  ChemDraw 

Ultra  9.0,  so`ngra  Chem3D  Ultra  9.0  dasturlarini  ishga  tushiramiz  (dasturlardan 

---

3 

 

doimiy foydalanishda oson bo`lishi uchun “Ishchi stol”ga chiqarib olsangiz maqsadga 

muvofiq bo`ladi) (1-2-rasmlar):