Cao005 Variant: 24 Variant №24

3.Kompyuterlarning asosiy platasining (мат.плата) qanday turlarini bilasiz va ular qanday hususiyatlarga ega?

Asosiy plata (inglizcha: motherboard, MB, yoki inglizcha: mainboard — bosh plata; sleng. ona) — Shaxsiy kompyuterning asosiy qurilmalari — tezkor xotira,qattiq disk va boshqa qurilmalar oʻrnatiladigan koʻp qatlamli muxr plata. Aynan ona plata bir-biridan farq qiluvchi qurilmalarni birlashtiradi va boshqaradi.

Asosiy plataga oʻrnatiladigan asosiy qurilmalar:

Markaziy protsessor (CPU).

Tizimning mantiqiy yigʻindisi (chipset — inglizcha: chipset) — Markaziy protsessor (CPU)ni tezkor xotira va periferik qurilmalar kontrollyoʻrlari bilan ulanishni taʼminlovchi mikrosxemalar yigʻindisi. Odatda, zamonaviy tizimning mantiqiy yigʻindisi: „Shimoliy“" va „Janubiy“ koʻpriklar asosida quriladi.

Shimoliy koʻprik (inglizcha: Northbridge), MCH (Memory controller hub), tizim kontrollyori.

Janubiy koʻprik (inglizcha: Southbridge), ICH (I/O controller hub), periferik kontrollyor.

Asosiy plataning form-faktori — bu ona plataning xajmi, mahkamlash joylari, protsessorning qay tartibda oʻrnatilishini aniqlovchi standart.

Eskirgan: Baby-AT; Mini-ATX; polnorazmernaya plata AT; LPX.

Zamonaviy: ATX; microATX; FlexATX; NLX; WTX, CEB.

Kiritilayotgan: Mini-ITX i Nano-ITX; Pico-ITX; BTX, MicroBTX i PicoBTX

Shunday ona platalar bor hech qaysi form-faktorga mos kelmaydi.

Mashxur ona plata ishlab chiqaruvchi kompaniyalar:Asus, Gigabyte, MSI, Intel, Biostar, Elitegroup, ASRock.