C h e t e L m u s I q a t a r I x I

Shopen uchta fortepiano sonatalarini yaratgan. 
1827-1828 yillarda 
yaratilgan Birinchi sonata 
Elsnerga baglshlangan. U klassiklar
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

an’analari asosida yirik turkum shakllarni egallash yoMidagi dastlabki 
tajribadir.
В - moll op. 35 sonatasi ijodiy kamolotning eng gullagan davrida - 
1839 yilda yozilgan. В - moll sonatasida so^zlami qo‘llamay turib sahna 
elementlari vositasida u tom ma’nodagi «cholg'u asboblari bilan ijro 
etiladigan drama» - o‘ziga xos fuqarolik fojeyasini yaratadiki, unda 
butun boshli bir xalqning tuyg‘u va iztiroblari ulkan umumlashtiruvchi 
kuch bilan aks etgan. Betxovenning «Dafn marshi» va Chaykovskiyning 
Oltinchi simfoniyasi qatorida Shopenning b - moll sonatasi musiqadagi 
fojeaviy boshlanmaning oliy darajadagi ifodasi hisoblanadi.
H - moll, op. 58 sonatasi 1844 yilda yaratilgan. Mazmuniga ko'ra u 
oldingi sonataning tamomila aksidir. U yorqin, qishloq ohanglariga boy, 
osoyishta boshlanmani ifoda etgan bo‘lib, bastakor hayotining so'nggi 
yillarida paydo boigan. Sonatada yorqin obrazlar tashuvchisi bo'lgan 
mavzular tantana qilgan.
Shopenning yigirma to‘rtta 
prelyudiyasi 
ham mavjud. Ular 
miniatyuralar to'plamidan iborat boMib, ijodkoming ichki olamini, uning 
fikrlari, o'y-orzulari, kayfiyatini aks ettiradi. Klassik davrdan oldingi 
musiqada prelyudiyalarga kirishga xos bo‘lgan arzimas mavqe ajratilardi 
hamda uning aniq mazmuni bo'lardi, masalan, fuga uchun prelyudiya, 
suita prelyudiyasi kabi. Shopen prelyudiyalaming yangicha hayotini 
boshlab berdi va uning ijodida prelyudiya o 'z qonuniyatlari va o'ziga 
xos xususiyatlariga ega bo'lgan 
mustaqil janrga aylandi. Yangidan 
tug'ilgan prelyudiya janriga XIX - XX asming eng yirik bastakorlari: 
Raxmaninov, Lyadov, Skryabin, Debyussilaming murojaat qilishi bejiz 
emas edi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---