Бюджет тузилмаси ва бюджет тизимининг моҳияти

Ўзбекистон Республикасининг бюджет тизими
Ўзбекистон Республикасининг бюджет тизимининг ишлаши Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси, Бюджет кодекси билан белгиланади.
Ўзбекистон Республикасининг Бюджет кодекси бюджет тизимига қуйидаги тушунчани беради: "Бюджет тизими-барча даражадаги бюджетлар, давлат мақсадли жамғармалари бюджетлари ва бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари жамғармалари, бюджетларни тузиш ва ташкил этиш тамойиллари. бюджет тизими, улар ўртасидаги муносабатлар бюджет жараёнида юзага келади ".
Бюджет тизими - кенг маънода - иқтисодий муносабатларга, давлат тузилишининг тегишли турига ва қонун устуворлигига, уларнинг таркибига кирувчи марказлаштирилган ва марказлаштирилмаган бюджетлар мажмуасига, шунингдек бюджетдан ташқари бюджет маблағлари. ҳукуматнинг барча даражалари, шу жумладан ҳар бир бюджет даражасига мос келадиган солиқ турлари, йиғимлар, харажатлар мажбуриятлари ва ҳукуматлараро ўтказмалар; тор маънода - мамлакатнинг барча бюджетларининг йиғиндисидир.
Давлат Бюджети: республика Бюджетини; Қорақалпоғистон Республикаси Бюджетини ва маҳаллий Бюджетларни ўз ичига олади.
Давлат Бюджети таркибида давлат мақсадли жамғармалари жамланади.

• Қорақалпоғистон Республикаси Бюджети Қорақалпоғистон Республикасининг республика Бюджетини ҳамда республикага (Қорақалпоғистон) бўйсунувчи туманлар ва шаҳарлар Бюджетларини ўз ичига олади.

• Вилоятнинг Бюджети вилоят Бюджетини, вилоятга бўйсунувчи туманлар ва шаҳарлар Бюджетларини ўз ичига олади.
• Туманларга бўлинадиган шаҳарнинг Бюджети шаҳар Бюджетини ва шаҳар таркибига кирувчи туманлар Бюджетларини ўз ичига олади.
• Туманга бўйсунадиган шаҳарлари бўлган туманнинг Бюджети туман Бюджетини ва туман бўйсунувидаги шаҳарлар Бюджетларини ўз ичига олади.
Бюджет тизимининг меёрий хуыуыий асосларини Щзбекистон Республикаси бюджет кодекси ташкил этади.
Ўзбекистон Республикасининг БЮДЖЕТ КОДЕКСИ қуйидагиларни белгилайди:
• Ўзбекистон Республикасининг Бюджет тизими тузилиши ва уни бошқариш асосларини;
• Ўзбекистон Республикасининг Давлат Бюджетини тузиш принсиплари ва унинг тузилмасини;
• Давлат Бюджетини тузиш, кўриб чиқиш, қабул қилиш ва ижро этиш тартибини;
• Давлат Бюджетининг даромадларини шакллантириш ва унинг харажатларини амалга ошириш принсипларини;
• Давлат Бюджети тузилмасига кирувчи Бюджетлар ўртасидаги ўзаро муносабатларни;
• Давлат Бюджети маблағлари билан операцияларни амалга ошириш жараёнида ҳисобга олиш, ҳисобот ва назорат қилиш тартибини белгилайди.