Byudjet tashkilotlarida byudjet hisobi

Ishlab chikarish xarajatlari
- korxonaning maxsulot ishlab chikarish bilan boglik 
xarajatlari (mexnat xaki, xom ashyo, material, yokilgi, asosiy vositalarning eskirishi va 
xokazolar). 
Tayyor maxsulot
- Korxonaning texnik sharoit va belgilariga javob beruvchi tulik 
ishlab chikarish natijasidagi maxsulot. Tayyor maxsulot texnik nazoratdan utkazilib, 
belgilangan xujjatlar tuldirilib keyin omborga beriladi. Ba’zi xollarda ishlab chikarishdan 
tugridan tugri xaridorga junatiladi. Xalk xujaligining turli tarmoklarida tayyor maxsulot xisobi 
buyicha birlamchi xujjatlar turli nom va shakllarda buladi. Masalan, sanoat korxonalarida 
kabul kilish-berish xujjatlari, kishlok xujalik korxonalarida esa dalalardan maxsulotni junatish 
reestrlari, maxsulotni kabul kilish kundaligi, sut sogish xisob daftarchalari va boshkalar 
ishlatiladi. Ombordagi maxsulot turlari buyicha kiymat ulchov birligida xisobga olinadi. 
Buning uchun ombor xisobida kitob va varakalardan foydalaniladi. Xar bir maxsulot turi 
uchun varaka yoki kitobning bir necha varakalari ajratiladi. Bu xujjatda maxsulotning nomi, 
rakami, markasi, ulchov birligi, bir donasining baxosi kursatilgan bulishi zarur. Xar kuni 
ishonch xujjatlari asosida ombor varaka (kitob) xujjatida kirim va chikim xisoblanib, 
maxsulot koldigi aniklanadi. Shu yul bilan tayyor maxsulot zaxiralarining xolati xakida 
ombor xodimi tulik ma’lumotga ega buladi. 
Tayyor maxsulot joriy xisobda rejaviy kiymatda, shartnoma baxosida, xakikiy 
kiymatda yoki ixtiyoriy chakana baxoda aks ettiriladi. 
Oy oxirida tayyor maxsulot xakikiy tannarxi xisoblanadi, bu buxgalteriya balansida 
aks ettiriladi. Ba’zi tarmok korxonalarida, masalan, kishlok xujalik korxonalarida tayyor 
maxsulot tannarxini xar oyda xisoblab bulmaydi. Bu korxonada maxsulotning xakikiy 
tannarxi yil oxirida xisoblanadi. Shuning uchun oylik va kvartallik balanslarida maxsulotning 
tannarxi reja buyicha kursatiladi. Yil boshi 1 yanvar balansida esa, xakikiy kiymatda aks 
ettiriladi. 
Tayyor maxsulot xisobi uchun 2800-“Tayyor maxsulot”schetidan foydalaniladi.