Byudjet tashkiloti va byudjet mablag’lari oluvchilarning O’zbekiston
Respublikasi Davlat byudjeti hisobidan xarajatlari byudjetdan ajratiladigan mablag’lar
doirasida va ularning xarajatlar smetalarida ko’rsatilgan maqsadlarda amalga
oshiriladi.
Byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlari byudjet
to’g’risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda vaqtinchalik xarajatlar
smetasi asosida amalga oshiriladi.
Xarajatlar smetalarini, daromadlar va xarajatlar smetalarini tuzishda mehnatga
haq to’lash miqdorlari va shartlari, tovarlar (ishlar, xizmatlar) uchun narx va tariflar
barcha tashkilotlar (mavsumiy yoki moliya yili mobaynida yangidan tuzilayotgan
tashkilotlardan tashqari) bo’yicha - mazkur smetalar tuzilayotgan moliya yilining 1
yanvarida amalda bo’lgan shartlarda; mavsumiy yoki moliya yili mobaynida yangidan
tuzilayotgan tashkilotlar bo’yicha - mazkur tashkilot faoliyat ko’rsatishi boshlangan
oyning birinchi sanasi holatiga ko’ra hisobga olinadi.
Byudjet tizimi byudjetlari ijrosi jarayonida yuzaga keladigan barcha qo’shimcha
xarajatlarga byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar
smetalariga byudjet to’g’risidagi qonun hujjatlarida va mazkur Nizomda belgilangan
tartibda tegishli o’zgartirishlar kiritiladi.
4
O’zbekiston Respublikasi Byudjet Kodeksi.T.: “Norma”,MJCh.2014 y- 96 b. 104-modda.
5
O’zbekiston Respublikasi moliya vazirining 2014 yil 14 noyabrdagi 74-son buyrug’i bilan tasdiqlangan “Byudjet
tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar smetasi va shtat jadvallarini tuzish, tasdiqlash va ro’yxatdan
o’tkazish tartibi to’g’risidagi NIZOM”.
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3.567 (SJIF) November 2022 / Volume 3 Issue 11
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
1163
Byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar smetasi,
daromadlar va xarajatlar smetasi, vaqtinchalik xarajatlar smetalari, byudjet
mablag’larini taqsimlovchilarning jamlanma xarajatlar smetasi ming so’mda tuziladi.
Byudjet
tashkilotlarining
shtat jadvallari va byudjet mablag’larini
taqsimlovchilarining jamlanma shtat jadvallari so’mda tuziladi.
Xarajatlar smetasi byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilari
tomonidan belgilangan shaklda tuziladi.
Moliya organlari va byudjet mablag’larini taqsimlovchilar byudjet tashkilotlari
hamda byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar smetalariga doir hisob-kitoblarni
talab qilishga haqlidir.
Smetalar O’zbekiston respublikasi davlat byudjeti daromadlari va xarajatlarining
amaldagi tasnifnomasiga muvofiq xarajatlarning to’liq yoyilmasi ilova qilingan holda
xarajatlarning to’rt guruhi bo’yicha tuziladi va hisobot berish maqsadida foydalaniladi.
3-rasm. Budjetdan mablag’ oluvchi tashkilotlar smetalaridagi xarajatlarning tarkibi
6
Budjetdan mablag’ oluvchi tashkilotlarining tasdiqlangan xarajatlar smetasi va
shtatlar jadvalini, shuningdek amaldagi smeta va shtatlar jadvaliga kiritiladigan moliya
organlarida ro’yxatdan o’tkazilgandan so’ng amalga kiritiladi.
Byudjet tashkilotlarining tasdiqlangan xarajatlar smetasi va shtatlar jadvalini,
shuningdek amaldagi smeta va shtatlar jadvaliga kiritiladigan o’zgartirishlar albatta
Moliya vazirligining G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari bilan kelishiladi.
Xarajatlarning I va II guruhlariga kiritilgan byudjet tashkilotlari xarajatlari
birinchi navbatda moliyalashtiriladi (to’lanadi). Bunda II xarajatlarning guruhiga
tegishli mablag’ o’tkazmasdan I guruh xarajatlarini amalga oshirish taqiqlanadi.
Yagona g’azna hisob raqamida, shuningdek hududiy g’aznachilik hisob raqamida
birinchi va ikkinchi guruhlar bo’yicha to’lanmagan xarajatlar summasidan ortiq
6
O’zbekiston Respublikasi moliya vazirining 2014 yil 14 noyabrdagi 74-son buyrug’i bilan tasdiqlangan “Byudjet
tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarning xarajatlar smetasi va shtat jadvallarini tuzish, tasdiqlash va
ro’yxatdan o’tkazish tartibi to’g’risidagi NIZOM asosida tayyorlandi.
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3.567 (SJIF) November 2022 / Volume 3 Issue 11
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
1164
mablag’lar mavjud bo’lganda ortiqcha summa miqdorida uchinchi va to’rtinchi
guruhlar bo’yicha xarajat qilishga ruxsat etiladi.
Kapital qo’yilmalarga ajratmalar (III guruh xarajatlari) joriy byudjet yili uchun
tasdiqlangan Respublika investitsiya dasturiga muvofiq qurilishlarning aniq
ro’yxatlariga muvofiq ajratiladi.
G’aznachilik tomonidan xizmat ko’rsatiladigan buyurtmachilar ob’ektlari
qurilishiga davlat byudjetida nazarda tutilgan xarajatlar G’aznachilik va uning hududiy
bo’linmalari tomonidan O’zbekiston Respublikasining joriy yilga tasdiqlangan
Investitsiya
dasturiga
hamda qurilishlarning aniq ro’yxatiga muvofiq,
buyurtmachilarning Moliya vazirligining G’aznachiligida va uning hududiy
bo’linmalarida ro’yxatdan o’tkazilgan shartnomalarga asosan to’lanadi.
Xarajatlarning I va II guruhlarini respublika va mahalliy byudjetlardan
xarajatlarini moliyalashtirish (to’lash) smetalarga va byudjet xarajatlari ro’yxatlariga,
ularga kiritilgan o’zgartirishlarni hisobga olgan holda, shuningdek oldingi hisobot
davri uchun belgilangan baholash ko’rsatkichlarining bajarilishiga muvofiq har oyda
amalga oshiriladi.
Kapital qo’yilmalarni va boshqa xarajatlarni moliyalashtirish (to’lash) byudjetga
mablag’lar tushishiga qarab har oyda amalga oshiriladi.
G’azna ijrosiga o’tmagan byudjet tashkilotlari xarajatlarini:
-
respublika byudjetidan mablag’ bilan ta’minlash (to’lash) - O’zbekiston
Respublikasi Moliya vazirligida belgilangan shakldagi maqsadli sertifikat (unda
byudjet tasnifnomasi paragraflari va xarajatlar guruhlarini ko’rsatgan holda) va
xarajatlarning har bir guruhi bo’yicha bir satrda mablag’ o’tkazish uchun to’lov
qog’ozi bilan rasmiylashtiriladi;
-
mahalliy byudjetlardan mablag’ bilan ta’minlash (to’lash) - tegishli moliya
organlarida belgilangan shakldagi tayinlash sertifikati va xarajatlarning har bir guruhi
bo’yicha bir satrda mablag’ o’tkazish uchun to’lov qog’ozi bilan rasmiylashtiriladi.
G’azna ijrosiga o’tgan byudjet mablag’i oluvchilar bo’yicha xarajatlarni to’lash:
-
respublika byudjetidan - O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining
G’aznachiligi va uning tegishli hududiy bo’linmalari tomonidan ro’yxatdan
o’tkazilgan shartnomalar yoki byudjet mablag’larini yuridik va jismoniy shaxslarning
hisob raqamlariga o’tkazish majburiyatini yuklaydigan boshqa hujjatlar asosida
amalga oshiriladi;
-
Qoraqalpog’iston Respublikasi va mahalliy byudjetlardan - Moliya vazirligi
G’aznachiligining tegishli hududiy bo’linmalari tomonidan ro’yxatdan
o’tkazilgan shartnomalar yoki byudjet mablag’larini yuridik va jismoniy shaxslarning
hisob raqamlariga o’tkazish majburiyatini yuklaydiganboshqa hujjatlar asosida amalga
oshiriladi.
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3.567 (SJIF) November 2022 / Volume 3 Issue 11
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
1165
Byudjet tashkilotlarining xarajatlarini moliyalashtirishda (to’lashda) yangi
byudjet yilida mablag’ ajratish rejasi byudjet tashkilotlarining hisobot yilidan keyingi
yilning 1 yanvaridagi holatiga ko’ra tovar-moddiy boyliklarning normativdan ortiq
qoldig’i summasiga kamaytiriladi.
O’tgan yillar debitorlik qarzlarining qaytarilgan summasi, asosiy vositalarni va
boshqa tovar-moddiy boyliklarni sotishdan tushgan summa (byudjet tashkilotlarining
byudjetdan tashqari mablag’lari hisobiga sotib olinganlari bundan mustasno) tegishli
byudjetlar daromadiga o’tkaziladi.
Byudjet mablag’lari byudjet tashkilotlari tomonidan mustaqil ravishda, byudjet
ijrosi jarayonida belgilangan tartibda ularga kiritilgan o’zgartirishlarni hisobga olgan
holda tasdiqlangan xarajatlar smetasi doirasida sarflanadi. Bunda xarajatlarning I va II
guruhlarini moliyalashtirish (to’lash) birinchi navbatda amalga oshiriladi.
Xarajatlarning III guruhi byudjet tashkilotlari tomonidan Respublika investitsiya
dasturida joriy moliya yili uchun belgilangan limitlar doirasida moliyalashtiriladi
(to’lanadi).
"Boshqa xarajatlar" IV guruhi bo’yicha mablag’lar belgilangan limitlar doirasida
quyidagi navbatga rioya qilgan holda sarflanadi:
• ovqatlantirish;
• dori-darmonlar;
• kommunal xizmatlar;
• boshqaxarajatlar.
Xarajatlarning u yoki bu guruhida paydo bo’lgan kreditorlik qarzlar joriy moliya
yiliga belgilangan limitlar doirasida ularning paydo bo’lishi navbatiga ko’ra har qaysi
guruh bo’yicha to’lanadi.
Hisobot choragining oxirgi ish kuni oxirida byudjet tashkilotlarining hisob
raqamlarida qolgan tejab qolingan byudjet mablag’lari (kapital qo’yilmalarni mablag’
bilan ta’minlash uchun nazarda tutilgan mablag’lar bundan mustasno) olib
qo’yilmaydi, Byudjet tashkilotini rivojlantirish jamg’armasiga o’tkaziladi.
G’azna ijrosiga o’tgan byudjet tashkilotlari bo’yicha hisobot choragining oxirgi
ish kuni oxirida byudjet tashkilotlarining Moliya vazirligi G’aznachiligida va uning
hududiy bo’linmalarida ochilgan hisob raqamlarida qolgan tejab qolingan mablag’lar
(kapital qo’yilmalar bo’yicha xarajatlarni to’lash uchun nazarda tutilgan mablag’lar
bundan mustasno) olib qo’yilmaydi, Byudjet tashkilotini rivojlantirish jamg’armasiga
o’tkaziladi.
Byudjet mablag’lari hisobot choragida tejab qolinsa, tashkilotlarni kelgusi
choraqda mablag’ bilan ta’minlash hajmi kamaytirilmaydi.
Byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarga tegishli moliya yili
uchun byudjetdan ajratiladigan mablag’lar hajmini etkazish tegishli moliya organlari
"Science and Education" Scientific Journal / Impact Factor 3.567 (SJIF) November 2022 / Volume 3 Issue 11
www.openscience.uz / ISSN 2181-0842
1166
yoki byudjet mablag’larini taqsimlovchilari tomonidan byudjet to’g’risidagi qonun
hujjatlarida belgilangan muddatlarda amalga oshiriladi.
Byudjet mablag’larini taqsimlovchilarga tegishli moliya yili uchun byudjetdan
ajratiladigan mablag’lar hajmini etkazish O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi
tomonidan byudjet to’g’risidagi qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda amalga
oshiriladi.
Xarajatlar smetasini tuzish bo’yicha ishlarni tashkil etish davomida O’zbekiston
Respublikasi va Qoraqalpog’iston Respublikasi vazirliklari, davlat qo’mitalari va
idoralari, tegishli hokimiyatlarning boshqarma va bo’limlari o’zlariga bo’ysunuvchi
tashkilotlarga byudjet to’g’risidagi qonun hujjatlari va moliya organining mazkur
masala bo’yicha ko’rsatmalaridan kelib chiqib, kelgusi yil uchun smetalarni tuzish
tartibi va muddatlari to’g’risida ko’rsatmalar beradi.
Buning uchun O’zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog’iston Respublikasi
vazirliklari, davlat qo’mitalari va idoralari, tegishli hokimiyatlarning boshqarma va
bo’limlari bo’ysunuvidagi byudjet tashkilotlari va byudjet mablag’lari oluvchilarning
rahbarlari hamda tegishli xodimlarining kengashini chaqiradilar va xarajatlar smetasini
tuzish tartibi va muddatlari to’g’risida yo’l-yo’riqlar ko’rsatadilar, ularga
tashkilotlarning xarajatlar smetasini tuzish tartibi masalalari bo’yicha qonun hujjatlari
talablarini tushuntiradilar, byudjet mablag’lari bo’yicha xarajatlar smetasi hisob-
kitoblarini qonun hujjatlariga muvofiq kelishi majburiyligi, xarajat qilishda smeta-shtat
intizomiga va tejamkorlik rejimiga rioya qilish haqida ko’rsatmalar beradilar,
shuningdek xarajatlar smetasini tuzish hamda blankalarni to’ldirish texnikasi
masalalari bo’yicha yo’l-yo’riqlar ko’rsatadilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |