Buyuklik ilmdandur !

Mavzu: Abu Rayhon Beruniyning ijodidan

matematika darslarida foydalanish
Qabul qildi: Sobirov SH.T.

Bajardi: Shaniyazova M.M.

REJA:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Tadqiqot vazifalari
   

1. 
   Beruniyning hayoti va ijodi
   
2. 
   Beruniyning ijodidan dars jarayonida foydalanish.
   
3. 
   Beruniyning ijodidan sinfdan tashqari mashg’ulotlarda foydalanish.
   

3. 
   Xulosa
   

Kirish._______________________

Umumta’lim maktablari uchun matematikadan har bir sinfga mos Davlat ta’lim standartlarida o’quvchilar “Buyuk allomalarimiz va ularning matematika rivojiga qo’shgan hissalari haqida tasavvurga ega bo’lish”lari ta’kidlanadi. Matematika darsliklarida, ularga mos uslubiy qo’llanma(“O’qituvchi kitobi”)larda Abu Abdulloh Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Mirzo Ulug’bek, Jamshid al-Koshiy, Aloviddin Ali ibn Muhammad Qushchi va boshqa olimlarning ijodiy faoliyati haqida qisqa lavhalar berilgan. Ularning dasturga mos ba’zi masalalari ham darslik, uslubiy qo’llanmalaridan o’rin olgan.

Yurtboshimiz I.A.Karimov “Yuksak ma’naviyat yengilmas kuch” asarlarida shunday yozadilar: “Milliy tariximizning yana bir yorqin yulduzi Abu Rayhon Beruniy faoliyatiga haqqoniy baho berar ekan, amerikalik fan tarixchisi Sarton XI asrni “Beruniy asri” deb ta’riflaydi. Bunday yuksak va haqli baho avvalo qomusiy tafakkur sohibi bo’lmish buyuk vatandoshimizning ilm-fan taraqqiyotiga qo’shgan beqiyos hissasi bilan izohlanadi”.

Biz 5-9 sinf matematika darslarida, sinfdan tashqari ishlarda buyuk qomusiy daho Abu Rayhon Beruniy masalalaridan foydalanishni maqsad qilib qo’ydik. Beruniy asarlaridan tanlab olingan teoremalar, masalalarning ba’zilari bevosita dastur doirasidadir. Ular bilan o’quvchilarni dars jarayonida ham tanishtirish mumkin. Ba’zilari dastur bilan bevosita bog’liq bo’lmasa-da, ularni bayon qilishda yangi tushunchalarga zarurat yo’q-ularni o’quvchilarga dasturdagi mavzulardan tashqariga chiqmay tushuntirish mumkin. Aniq fanlarga ixtisoslashgan maktablardagi ish tajribamiz asosida aytishimiz mumkinki, Beruniyning bu quyida keltirilgan teoremalarining isboti bilan, masalalarining yechimlari bilan shogirdlarimiz o’quvchilarning ilmiy anjumanlarda, matematik kechalarda muvofaqqiyatli chiqish qilishgan.

“Progressiyalar” mavzusini yanada esda qolarli, jonli chiqishida “Buyuklik ilmdandir” deb atalgan lavha o’quvchilarga ham, muallimga ham manzur bo’ladi, degan umiddamiz. Bu lavha mazkur mavzuni ilg’or, yangi pedagogik texnologiya asosida bayon qilinishning yorqin misolidir. “Beruniyning aql mash’ali” deb nomlangan lavhada alloma va uning ijodi haqida umumiy ma’lumotlar beriladi. Beruniyning turli asarlaridan terib olingan durlar-Beruniy hikmatlaridan, uning sheriyati namunasidan nafaqat matematika, balki “Vatan tuyg’usi”, “Odobnoma”, adabiyot darslarida ham foydalalanish mumkin.

Beruniyning hayoti va ijodi.___ ___