Buyuk mutafakkirlar etika kategoriyalari haqida

Buyuk mutafakkirlar etika kategoriyalari haqida.

Reja:

• Suqrot, Aflotun, Arastu
• Markaziy Osiyo mutafakkirlari
• “Sevgi” kategoriyasini “ishq” va “muhabbat” kategoriyalaridan farq

Axloq va huquq munosabatlariga qadim davrlardan mutafakkirlar oʻz

Axloq va huquq munosabatlariga qadim davrlardan mutafakkirlar oʻz

eʼtiborini qaratganlar. Suqrot, Aflotun, Arastu huquqiy mafkurani ishlab chiqar ekan, Etikani qonunchilik bilan bogʻlashga harakat qilganlar. Rim yuristlari: “huquq urf-odatlar maʼqullagan narsalarni tavsiya qiladi” degan postulatni ilgari surganlar. Yangi davrda axloq va huquq uzviy bogʻliqlikda olib qaralgan, hatto Gelvetsiy: “«Etika” va “Qonunshunoslik”ni men bitta fan deb tushunaman»,- deb yozadi.

Buyuk mutafakkirlar Suqrot, Aflotun, Arastu

Yangi davrda axloq va huquq uzviy bogʻliqlikda olib qaralgan, hatto Gelvetsiy: “«Etika” va “Qonunshunoslik”ni men bitta fan deb tushunaman»,- deb yozadi. Nemis klassik falsafasi namoyandalari ham axloq va huquq munosabatlariga oʻz eʼtiborlarini qaratishgan. Kant huquq axloqqa boʻysunadi deb hisoblagan.

Yangi davrda axloq va huquq uzviy bogʻliqlikda olib qaralgan, hatto Gelvetsiy: “«Etika” va “Qonunshunoslik”ni men bitta fan deb tushunaman»,- deb yozadi. Nemis klassik falsafasi namoyandalari ham axloq va huquq munosabatlariga oʻz eʼtiborlarini qaratishgan. Kant huquq axloqqa boʻysunadi deb hisoblagan.

Gegel fikricha, axloq va huquq bir-birini taqozo qiladi, farqi shundaki, axloq tashqaridan boʻladigan majburiylikka yoʻl qoʻymaydi. Aslida, huquq inson xatti-harakatini boshqarish shakli sifatida tarixiy taraqqiyotning muayyan bosqichida, axloq normalaridan kelib chiqadi. Huquq oʻz taraqqiyotining turli bosqichlarida axloq bilan deyarli uygʻun boʻlgan. Faqat vaqt oʻtishi bilan yozma va shakllangan qonunchilikka aylangan. Boshqacha qilib aytganda, huquq oʻz ichiga axloqiylikni qamrab oladi.

Gegel fikricha, axloq va huquq bir-birini taqozo qiladi, farqi shundaki, axloq tashqaridan boʻladigan majburiylikka yoʻl qoʻymaydi. Aslida, huquq inson xatti-harakatini boshqarish shakli sifatida tarixiy taraqqiyotning muayyan bosqichida, axloq normalaridan kelib chiqadi. Huquq oʻz taraqqiyotining turli bosqichlarida axloq bilan deyarli uygʻun boʻlgan. Faqat vaqt oʻtishi bilan yozma va shakllangan qonunchilikka aylangan. Boshqacha qilib aytganda, huquq oʻz ichiga axloqiylikni qamrab oladi.

Axloq va huquqning munosabati quyidagilarga namoyon boʻladi:

1) birligi va oʻxshashligida;

2) farqli tomonlarida;

3) oʻzaro taʼsirida.

Axloq va huquq ijtimoiy ong shakllari sifatida umumiy ijtimoiy funksiyani bajaradi; insonning jamiyatdagi faoliyatini boshqaradi, normativ xususiyatga ega va fuqarolar bu norma va prinsiplarga amal qiladilar. Bu norma va prinsiplar umumiy xarakterga ega va jamiyatning barcha aʼzolariga taalluqlidir

Axloq va huquq ijtimoiy ong shakllari sifatida umumiy ijtimoiy funksiyani bajaradi; insonning jamiyatdagi faoliyatini boshqaradi, normativ xususiyatga ega va fuqarolar bu norma va prinsiplarga amal qiladilar. Bu norma va prinsiplar umumiy xarakterga ega va jamiyatning barcha aʼzolariga taalluqlidir