Bajardi:DMXM-3k guruhi magistranti Zoxidova S
Moliya tizimi - bu moliyaviy faoliyatda bevosita ishtirok etuvchi va uni amalga oshirishga hissa qo'shadigan o'zaro bog'langan va o'zaro ta'sir qiluvchi qismlar, bo'g'inlar va elementlar yig'indisidir. U moliyaviy institutlardan (moliyaviy faoliyatni amalga oshiruvchi va tartibga soluvchi tashkilotlar, muassasalar, Moliya vazirligi, G'aznachilik, markaziy bank, soliq idorasi, fond va valyuta birjalari) va moliyaviy vositalar pul mablag'lari oqimi uchun zarur shart-sharoitlarni yaratuvchi moliyaviy jarayonlardan iborat..
Buyuk Britaniya moliya tizimi 4 ta an'anaviy bo'g'inni o'z ichiga oladi: davlat byudjeti, mahalliy byudjetlar, byudjetdan tashqari maxsus fondlar, moliyaviy davlat korxonalari.
Buyuk Britaniya gerbiga fransuz tilida “Xudo va mening huquqim” so’zlari yozilgan.
Mamlakatning davlat byudjeti ikki qismdan iborat:
1) mablag'larning joriy tushumlari va ularning sarflanishini o'z ichiga olgan jamlanma fond;
2) davlatning kapital harakati bilan bog'liq daromadlari va xarajatlarini o'z ichiga olgan milliy kredit fondi.
Xarajatlarning asosiy qismi, asosan, soliq tushumlari (95%) hisobidan shakllanadigan jamlanma fond (98%) hisobidan moliyalashtiriladi. Soliq bo'lmagan tushumlarga davlat mulkini sotishdan olingan daromadlar, ma'muriy jarimalar va boshqalar kiradi.
fond xarajatlarini funktsional maqsadlariga ko'ra ajratish mumkin: - ijtimoiy himoya
- Sog'liqni saqlash
- umummilliy xizmatlar
- huquqni muhofaza qilish
- kommunal xizmatlar
- ta'lim
Buyuk Britaniyada moliyaviy yil 1 aprelda boshlanadi va 31 martda tugaydi.
Moliyaviy yordamning ikkita asosiy turi mavjud - blokli grantlar (Angliya va Uelsda daromad grantlari deb ataladi) va maxsus maqsadli grantlar. Har yili byudjet daromadlarini oshirish uchun grantlar ajratiladi. Moliyaviy yordam miqdorini belgilashdan oldin markaziy hukumat markaziy byudjet loyihasi va makroiqtisodiy vaziyat prognozi asosida mahalliy davlat hokimiyati organlari uchun rejalashtirilgan yil uchun xarajatlar me’yorlarini belgilaydi
Moliyaviy qo'llab-quvvatlash ob'ekti xarajatlar me'yorlari asosida hisoblangan kommunal foydalanish byudjeti xarajatlari miqdori o'rtasidagi farq sifatida aniqlanadi.mahalliy budjetning unga biriktirilgan daromad manbalari bo‘yicha daromadlari summasi. Agar markaziy hukumat mahalliy byudjetning muayyan moddasi bo'yicha ustuvor moliyalashtirishni ko'rsa, u holda mablag'lar grant doirasida ajratiladi, ya’ni,ular faqat belgilangan maqsadlarga sarflanishi mumkin.
Moliya tizimining uchinchi bo'g'ini maxsus fondlardir . Ularning soni 80 dan ortiq.Milliy sug‘urta jamg‘armasi yetakchi o‘rinni egallaydi. U aholi, davlat korxonalari badallari va davlat subsidiyalari hisobiga tuziladi. Yig'ilgan mablag'lar pensiyalar, ishsizlik nafaqalari va kasallik nafaqalarini to'lash uchun ishlatiladi.
Milliy sug'urta jamg'armasidan tashqari Buyuk Britaniya moliya tizimiga davlat korxonalarining pensiya jamg'armalari, tenglashtiruvchi valyuta fondi va eksport kreditlarini kafolatlash fondlari kiradi. Bu fondlar korxonalarning mablag'lari va subsidiyalari hisobidan tuziladi va ularning funktsional maqsadiga muvofiq xarajatlarni amalga oshiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |