Buxoro turizm va madaniy meros texnikumi budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi

– rasm. Byudjet tashkilotlari buxgalteriya schyotlari tasnifi.

Buxgalteriya schyotlari hisobga oladigan ob’ektlarni iqtisodiy mazmuni bo‘yicha aktiv schyotlar, passiv schyotlar, aktiv-passiv schyotlarga bo‘linadi.
Ya’ni, aktiv schetlar – bu aktivlarni aks ettirishga mo‘ljallangan schyotlar bo‘lib, unda iqtisodiy resurslarning koldig‘i va ko‘payishi schyotning debetida, kamayish esa kredit bo‘yicha aks ettiriladi.
Jumladan, aktiv schyotlarga 01-Asosiy vositalar, 05-Tayyor mahsulot, 06-Boshqa tovar-moddiy zahiralar va boshqalar kiradi.
Passiv schetlar – bu majburiyat va manbalarni aks ettirishga mo‘ljallangan schyotlar bo‘lib, unda majburiyat va manbalarning qoldig‘i va ko‘payish schyotining krediti bo‘yicha, kamayish esa debet bo‘yicha aks ettiriladi.
Jumladan, passiv schyotlarga 242 - Ta’lim muassasalarida hisoblangan ota-onalarning mablag‘lari, 252 - Ta’lim muassasalarida o‘qitishning to‘lov- kontrakt mablag‘lari bo‘yicha daromadlar, 262 - Byudjet tashkilotini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari bo‘yicha daromadlar va boshqalar kiradi.
Aktiv-passiv schyotlar – bu buxgalteriya hisobi ob’ektlarining ko‘payishi va kamayishi schyotning ham aktiv, ham passiv tomonida aks ettirilishi mumkin.
Bularga, 150-Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob- kitoblar, 172-Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar, 179-Xodimlar bilan boshqa hisob-kitoblar va boshqalar kiradi.
Ya’ni, yuqoridagi aktiv, passiv va aktiv-passiv schyotlarni ko‘rinishini quyidagicha keltirish mumkin:

Aktiv schyotning sxemasi Passiv schyotning sxemasi

Дебет	Кредит
1. Ҳисобот даври бошига қолдиқ (БҚ)
2. Ҳисобот давридаги кўпайишлар (дебет айланма- ДА)	3. Ҳисобот давридаги камайишлар (кредит айланма-КА)
4. Ҳисобот даври охирига қолдиқ (ОҚ)
ОҚ=БҚ+ДА-КА