Buxoro turizm va madaniy meros texnikumi budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi

Asosiy mablag‘lar va nomoddiy aktivlar qiymatini hisobdan chiqarish ularning
t
a ^{“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi qonun, 12-modda}
l a
rning dastlabki qiymatiga ularning sotib olish narxi va ularga qilingan barcha xarajatlarning to‘liq summasida, jumladan, mazkur asosiy vositalarni foydalanish uchun ishchi holatiga keltirish bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan yetkazib berish va montaj qilish, o‘rnatish, ishga tushirish va boshqa xarajatlarni hisobga olgan holda kiritiladi.
Sotib olingan asosiy vositalarning dastlabki qiymati quyidagi xarajatlardan tashkil topadi(1.8.1-rasm):
Mol yetkazib beruvchilarga hamda shartnoma bo‘yicha qurilish- montaj ishlarini bajarganlik uchun pudratchilarga to‘lanadigan summalar;
asosiy vositalarni sotib olish (qurish) munosabati bilan qonunchilikda belgilangan tartibda to‘langan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar summalari, shu jumladan bojxona bojlari va yig‘imlari (agar ular qoplanmasa);
asosiy vositalarni sotib olish (qurish) bilan bog‘liq axborot va maslahat xizmatlari uchun to‘langan summalar;
asosiy vositalarni yetkazib berish (qurish) xatarini sug‘urtalash bo‘yicha xarajatlar;
asosiy vositalar ob’ektini sotgan vositachilarga to‘lanadigan haqlar;
asosiy vositalarni o‘rnatish, montaj qilish, sozlash va ishga tushirishga oid xarajatlar;



1.8.1-rasm. Asosiy vositalar dastlabki qiymatini shakllanishi.

aktivdan foydalanish uchun uni ishchi holatga keltirish bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan boshqa xarajatlar.

Tashkilotning o‘zida tayyorlangan (qurilgan) asosiy vositalarning dastlabki qiymati asosiy vositalarni tiklash (qurish, qurib
bitkazish) bo‘yicha amalga oshirilgan barcha haqiqiy xarajatlar summasi (tannarxi) bo‘yicha aks ettiriladi.
Beg‘araz olingan asosiy vositaning dastlabki qiymati buxgalteriya hisobida yuqorida nazarda tutilgan xarajatlarni hisobga olgan holda buxgalteriya hisobiga qabul qilingan sanadagi ularning belgilangan tartibda aniqlangan joriy qiymati bo‘yicha aks ettiriladi.
Asosiy vositalarning qoldiq qiymati ularning yuqorida ko‘rsatilgan o‘zgarishlarni hisobga olgan holdagi dastlabki qiymatidan belgilangan tartibda aniqlangan eskirish summasini farqi sifatida aniqlanadi.