Guruh ishlarini baholash jadvali Har bir guruh boshqa guruh taqdimotini baholaydi, mezonlar bo’yicha ballar yig’iladi (har bir mezon bo’yicha maksimal 3 ball)
Informatika va AT fanlar kafedra mudiri S.M Xasanov
“____” ________ 2015y.
Guruh
Sana
Mavzu:
Ma’lumotlar ombori va uni boshqarish tizimlari.
5.1. O’quv mashg’ulotining ta’lim texnologiyasi modeli
Mashg’ulot vaqti-2 soat
Talabalar soni: 25 –30 gacha
Mashg’ulot shakli va turi
Nazariy- yangi bilimlarni egallash bo’yicha o’quv mashg’ulot
O’quv mashg’ulot rejasi
1. Ma’lumotlar turlari: belgili, sonli va mantiqiy.
2. Ma’lumotlar ombori (MO) va uning turlari va imkoniyatlari. Ma’lumotlar omborini boshqarish tizimlari (MOBT).
3. Ma’lumotlarning ierarxik tizimi. Ma’lumotlarning tarmoqli modeli va tizimi. Ma’lumotlar omborini boshqarishning relyatsion tizimi.
4. Ma’lumotlar omborini yaratish va boshqarishda qo’llaniladgan dasturlar.Assess dasturi, uning ob’eklari va imkoniyatlari. SQL – so’rovlar tili.
O’quv mashg’ulotining maqsadi:Axborot texnologiyalari, axborot texnologiya-sining ichki va tashqi omillari, axborot uzatish usullari, informatikaning axborotlashgan jamiyatdagi o’rni, o’qitishda axborot texnologiyalari to’g’risidagi umumiy tushunchalarni shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
Belgili, sonli va mantiqiy ma’lumotlar turlari haqida ma’lumot berish;
Ma’lumotlar ombori (MO) va uning turlari va imkoniyatlari haqida tushuncha berish;
Ma’lumotlar omborini boshqarish tizimlari (MOBT)ni ta’riflash;
Ma’lumotlarning ierarxik tizimi haqida ma’lumot berish;
Ma’lumotlarning tarmoqli modeli va tizimini tushuntirish;
Ma’lumotlar omborini boshqarishning relyatsion tizimini tavsiflash;
Ma’lumotlar omborini yaratish va boshqarishda qo’llaniladgan dasturlarni tushuntirish;
Assess dasturi, uning ob’eklari va imkoniyatlari haqida ma’lumot berish;
SQL – so’rovlar tili haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyati natijalari:
Belgili, sonli va mantiqiy ma’lumotlar turlarini farqlaydilar;
Ma’lumotlar ombori (MO) va uning turlari va imkoniyatlari ni aytib beradilar;
Ma’lumotlar omborini boshqarish tizimlari (MOBT)ni ta’riflaydilar;
Ma’lumotlarning ierarxik tizimini asoslab beradila;
Ma’lumotlarning tarmoqli modeli va tizimini yoritib beradilar;
Ma’lumotlar omborini boshqarishning relyatsion tizimini tavsiflaydila;
Ma’lumotlar omborini yaratish va boshqarishda qo’llaniladgan dasturlarni aytib beradilar;
Assess dasturi, uning ob’eklari va imkoniyatlari aytib beradilar;
SQL – so’rovlar tili haqida tushunchaga ega bo’ladilar.
O’qitish metodlari
Axborotli ma’ruza, tushuntirish, namoyish etish
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari
Ommaviy, jamoaviy
O’qitish vositalari
Ma’ruza matni, kompyuter,videoproektor
O’qitish shart-sharoiti
Maxsus jihozlangan o’quv xona
Qaytar aloqaning yo’l va vositalari
Og’zaki nazorat, savol-javob, reyting tizimi asosida baholash.
“Ma’lumotlar ombori va uni boshqarish tizimlari”mavzusi bo’yicha o’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqich
lari va vaqti
Faoliyat mazmuni
Ta’lim beruvchi
Ta’lim oluvchilar
I. Kirish bosqichi
(10 min.)
1.1.Mavzuni nomi, maqsadi, kutilajak o’quv natijalarini va mavzu rejasini eslatadi.
1.2.O’tgan mashg’ulot bilan mantiqiy bog’laydi. Mustaqil ish uchun berilgan vazifani, ya’ni insert texnikasini qo’llab mavzuning qolgan rejalarini o’rganib kelish vazifasi berilganligini eslatadi.
Tinglaydilar.
Savollar beradilar.
II. Asosiy bosqich
(60 min.)
2.1.Faollashtirish va bilimlarini tekshirish maqsadida savollar beradi:
Javoblarni umumlashtiradi. Diqqatini asosiy tushunchalarga qaratadi va mavzuning muhim jihatlarini ko’rsatib o’tadi (1-ilovalar). Zarur bo’lsa javoblarni aniqlashtiradi, qo’shimchalar qiladi, o’zgartirish kiritadi.
2.2.Keyingi faoliyat kichik guruhlarda davom etishini e’lon qiladi. Talabalarni 3 ta guruhga bo’ladi.
2.3. Ushbu mavzu bo’yicha qo’shimcha o’quv materialini tarqatadi va tanishib chiqishni taklif qiladi. Guruhlarga o’quv topshiriqlarini tarqatadi. Guruhlar ishini tashkil qiladi. Guruhlar faoliyatini kuzatadi, yo’naltiradi, maslahatlar beradi.
2.5.Guruh ishlarini taqdimoti boshlanishini e’lon qiladi. Guruhlar ishini tahlil qiladi, qo’shimchalar kiritadi, to’ldiradi, umumlashtiradi.
Berilgan savollarga javob beradilar. Fikr almashadilar.
Guruhlarga bo’lina-dilar.
Berilgan vazifalar ni bajaradilar. Har bir guruh berilgan format qog’oziga masala natijalarini qayd etadilar. Ikkinchi vazifani bajara-dilar. Format qog’oziga dinamik das-turlash masalalarini yozib chiqadilar.
Natijalarni taqdim qiladilar. Bir-biriga berilgan savollarga javob beradilar.
III. Yakuniy bosqich
(10 min.)
3.1.Mavzuni umumlashtiradi, xulosalar qiladi. Talabalar diqqatini mavzuning asosiy mohiyatiga qaratadi.
3.2.O’quv mashg’ulotining natijalarini qayd qiladi. Talabalar mustaqil faoliyatining maqsadga erishganlik darajasini tahlil qiladi va baholaydi.
3.4. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa beradi: amaliy mashg’ulotga mustaqil tayyorlanishlari uchun savollar (3-ilova).
Tinglaydilar.
Vazifani yozib oladilar.
1-ilova Yangi o’quv materialining slaydli taqdimoti Ma'lumotlar ombori deb, kompyuterning uzoq muddatli xotirasida saqlanayotgan axborotlar va ular ustida aniq bir ishlash usullariga imkon beradigan ma'lumotlar yig'indisiga aytiladi.
Ma'lumotlar omborida turli ma'lumotlar saqlanishi mumkin. Masalan, poyezd, samolyot, avtobuslarning harakatlanish jadvali, do'kon yoki ombordagi mahsulotlarning mavjudligi haqidagi ma'lumotlar, talaba, o'qituvchi va xodimlar, shuningdek, kitoblar haqidagi ma'lumot va boshqa ma'lumotlar omboriga misol bo'la oladi.
Maydon – ma’lumotlarning minimal elementi.
Yozuv – ma’lum bir ob’ekt tugrisidagi tula ma’lumotlar tuplami.
Ma’lumotlarning ierarxik modellarida xamma yozuvlar shajarali tasnifli kurinishda boglangan.
Agar ma’lumotlar urtasidagi munosabatda yaratilgan element bittadan ortik boshlangich elementga ega bulsa, bu munosabatni endi ierarxik model yordamida bayon etib bulmaydi. U tarmok modeli kurinishda buladi.
Relyatsion model goyasi buyicha ma’lumotlar elementlari xam, boglikliklar xam bir xil ifodalanishi kerak. Relyatsion model ma’lumotlarni boshkarish buyicha unifitsirli bir xil kurinishga keltiruvchi tipga ega.
Tablitsa – bu ma’lumotlarni yozuv (satr) lar va maydon (ustun)lar kurinishida saklovchi ob’ekt. Odatda xar bir jadval bitta anik masala buyicha ma’lumotlarni saklash uchun ishlatiladi.
Forma – asosan ma’lumotlarni kiritish uchun ishlatiladigan MicrosoftAccess ob’ekti. Formada jadval maydonlaridagi ma’lumotlarni kiritish, tasvirlash va uzgartirishda ishlatiladigan boshkarish elemetlarini joylashtirish mumkin.
Zapros – kerakli ma’lumotlarni bitta yoki bir nechta jadvaldan olish imkonini beradi.
Otchetlangan jadval. – ma’lumotlarni chop etish uchun muljallangan MicrosoftAccess Ma’lumotlar bazasi ob’ekt.
Jadvalni yaratishdan boshlash kerak.
Jadvalda ma’lum tur, masalan mijozlar yoki tovarlar ruyxatining, ma’lumotlarini saklovchi yozuv saklanadi. Jadvalning asosiy kismi maydon buladi.
Maydon – bu ma’lum bir turdagi, masalan, xodimlar familiyasi, ma’lumotlarga ega bulgan jadval elementi. Jadval rejimida maydonni ifodalash uchun ustun yoki yacheyka ishlatiladi, bu xolda maydon ismi jadval ustuni sarlavxasi buladi.
Yozuv – ma’lum ob’ekt xakidagi ma’lumotlarning tula tuplami. Jadval rejimida yozuv satr kurinishida tasvirlanadi.
2-ilova
GURUHLI ISh UChUN O’QUV TOPShIRIQ Ekspert varaq №1
Ma’lumotlar ombori (MO) va uning turlari va imkoniyatlari
1. Ma’lumotlarning belgili, sonli va mantiqiy turlari tavsiflang
2. Ma’lumotlar ombori (MO) va uning turlari va imkoniyatlarini ta’riflang.
3. Ma’lumotlar omborini boshqarish tizimlari (MOBT) izohlang.
Eslatma: (jadval yoki klasterda taqdim etish).
Ekspert varaq №2
Ma’lumotlar ombori modellari va tizimlari
1 Ma’lumotlarning ierarxik tizimi tavsiflang.
Ma’lumotlarning tarmoqli modeli va tizimini ta’riflang.
Ma’lumotlar omborini boshqarishning relyatsion tizimi tavsiflang.
Eslatma: (jadval yoki klasterda taqdim etish).
Ekspert varaq №3
Ma’lumotlar omborini yaratish va boshqarishda qo’llaniladgan dasturlar. 1. Assess dasturi, uning ob’eklari va imkoniyatlarini ta’riflang.
2.SQL – so’rovlar tilini ta’riflang.
Eslatma: (jadval yoki klasterda taqdim etish).
3-ilova
Mustaqil tayyorlanish uchun savollar.
Ma’lumotlar bazasi qanday tashkil etiladi?
Ma’lumotlar bazasi nima?
Ma’lumotlar bazasida nima tasvirlanadi?
Baza strukturasi qanday tashkillanadi?
Dastlabki va ikkilamchi kalit nima?
Ma’lumotlar bazasidagi yozuvlarni indeksatsiyalash nima?
Ma’lumotlarni mantiqiy tashkil etish ыanday bщladi?
MBBT nima?
Ma’lumotlar bazasining strukturasini tushuntirib bering.
10.CTRL+END tugmasi qanday vazifani bajaradi?
Buxoro neft va gaz sanoati kasb-hunar kolleji.
Informatika va AT fanidan
“Tasdiqlayman”
Informatika va AT fanlar kafedra mudiri S.M Xasanov
“____” ________ 2015y.
Guruh
Sana
Mavzu:
Kompyuterda grafik ob’ektlar bilan ishlash
6.1. O’quv mashg’ulotining ta’lim texnologiyasi modeli
Grafik ob’ektlar va ularni kompyuterda tasvirlash usullari. Kompyuter grafikasi tushunchasi.Kompyuter grafikasi turlari. Ikki va uch o’lchovli grafika.
Tasvirlarni grafik muharrir uskunalari(skaner, grafik planshet va boshq) yordamida kiritish va qayta ishlash.
Rastrli grafikaning dasturiy ta’minotlari. PhotoShop -rastrli grafik muxarririda ishlash asoslari.
Vektorligrafikaning dasturiy ta’minotlari. CorelDraw-vektorli grafik muxarririda ishlash asoslari.
O’quv mashg’ulotining maqsadi:Kompyuterda grafik ob’ektlar bilan ishlashto’g’risidagi tushunchalar shakllantirish va bilimlarni mustahkamlash.
Pedagogik vazifalar:
Grafik ob’ektlar va ularni kompyuterda tasvirlash usullarini tushuntirish;
Kompyuter grafikasi tushunchasini ta’riflash;
Kompyuter grafikasi turlarini sanab o’tish;
Tasvirlarni grafik muharrir uskunalari(skaner, grafik planshet va boshq) yordamida kiritish va qayta ishlashni tushuntirish;
Rastrli va vektorli grafikaning dasturiy ta’minotlari haqida ma’lumot berish;
PhotoShop -rastrli grafik muxarririda ishlash asoslarini yoritib berish;
CorelDraw-vektorli grafik muxarririda ishlash asoslarini tushuntirish;
Ikki va uch o’lchovli grafika haqida ma’lumot berish;
Kasbiy faoliyatda grafik dasturlaridan foydalanish imkoniyatlarini turli kasbiy sohalar misolida tushuntirish.
O’quv faoliyati natijalari:
Grafik ob’ektlar va ularni kompyuterda tasvirlash usullarini sanab beradilar;
Kompyuter grafikasi tushunchasini ta’riflaydilar;
Kompyuter grafikasi turlarini aytib beradilar;
Tasvirlarni grafik muharrir uskunalari(skaner, grafik planshet va boshq) yordamida kiritish va qayta ishlashni yoritib beradilar;
Rastrli va vektorli grafikaning dasturiy ta’minotlarini aytib beradilar;
PhotoShop -rastrli grafik muxarririda ishlash asoslarini asoslab beradilar;
CorelDraw-vektorli grafik muxarririda ishlash asoslari haqida tushunchaga ega bo’ladilar;
Ikki va uch o’lchovli grafikani ta’riflaydilar;
Turli kasbiy sohalar misolida kasbiy faoliyatda grafik dasturlaridan foydalanish imkoniyatlarini asoslab beradilar.
O’qitish metodlari
Anjuman-ma’ruza, munozara, blits-so’rov.
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari
Ommaviy, jamoaviy, guruhli, individual
O’qitish vositalari
O’quv qo’llanma, proektor, kompyuter
O’qitish shart-sharoiti
Maxsus jixozlangan o’quv xona
Qaytar aloqaning yo’l va vositalari
Og’zaki nazorat: savol-javob, kuzatuv
19.2. “Kompyuterda grafik ob’ektlar bilan ishlash”mavzusi bo’yicha o’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqich
lari va vaqti
Faoliyat mazmuni
Ta’lim beruvchi
Ta’lim oluvchilar
1-bosqich. Mavzuga kirish
(15daq.)
1.1.O’quv mashg’ulotining mavzusi, maqsadi, ko’zlanayotgan natijalar va uni o’tkazish rejasini ma’lum qiladi. Olib boruvchini tanishtiradi.
1.2.Bilimlarni faollashtirish uchun diqqatni jalb qiluvchi savollar beradi Blits-so’rov o’tkazadi.
1.3. Ishga ajratilgan vaqt, munozara o’tkazish qoidalarini,anjuman a’ruza mavzularini (1-ilova) eslatadi, baholash ko’rsatkichlari va mezonlari bilan tanishtiradi (2-ilova).
Diqqat bilan tinglaydilar, yozib oladilar va javob beradilar.
Ishga ajratilgan vaqt, munozara o’tkazish qoidalari, baholash ko’rsatkichlari va mezonlari bilan tanishadilar
2-bosqich.
Asosiy
(65daq.)
2.1.Talabalarni tayyorlagan ma’ruza va ma’lumotlar bilan tanishtirishlarini tashkil etadi. Material mazmunini mantiqan yoritib berilishini diqqat bilan kuzatadi.
2.2.Taqrizchilarga so’zga chiqishni va savollar berishni taklif etadi.
2.3.Ma’ruza mazmunini jamoa bo’lib muhokama qilish jarayonini tashkil etadi:
- opponentlarga o’z fikrlarini bildirishlarini, qo’shimcha savollar berishni taklif qiladi;
- savollar beradi;
- ma’ruzaning asosiy mohiyatini aniqlashtiradi;
- bilan ishonuvchanlik ruhida suhbatlashadi.
2.4.Har bir ma’ruzani qisqacha umumlashtirish bilan yakunlaydi.
Ma’ruzachi ma’lumot bilan tanishtiradi
Taqrizchi ma’ruzaning ijobiy jihatlarini, kuchsiz tomonlarini aytib o’tadi.
Opponentlar o’z fikrlarini
aytadilar. Savollar beradilar. Munozalarda ishtirok etadilar. Munozara ishtirokchilari jamoaviy ravishda ma’ruza mazmunini muhokama qiladilar, munozara qiladilar.
3-bosqich.
Yakuniybosqich
(10daq.)
3.1.O’quv faoliyati natijalariga yakun yasaydi. Faol ishtirokchilarni rag’batlantiradi. Ma’ruza-anjuman ma’ruzachilari va ishtirokchilari tayyorgarligini, munozaralardagi faolligini baholaydi. Olingan bilimlarni kelajakdagi kasbiy va o’quv faoliyatidagi ahamiyatini ko’rsatadi.
3.2. Mustaqil ish uchun savollar beradi (4- ilova)
Tinglaydilar, aniqlashtiradilar, vazifani yozib oladilar
1 Anjuman –ma’ruzaning mavzulari
-ilova
Anjuman –ma’ruza mavzusi № 1 Grafik ob’ektlar va ularni kompyuterda tasvirlash usullari. Kompyuter grafikasi tushunchasi.Kompyuter grafikasi turlari. Ikki va uch o’lchovli grafika.
Anjuman –ma’ruza mavzusi № 2 Tasvirlarni grafik muharrir uskunalari(skaner, grafik planshet va boshq) yordamida kiritish va qayta ishlash.
Anjuman –ma’ruza mavzusi № 3 Rastrli grafikaning dasturiy ta’minotlari. PhotoShop -rastrli grafik muxarririda ishlash asoslari.
Anjuman –ma’ruza mavzusi № 4
Vektorligrafikaning dasturiy ta’minotlari. CorelDraw-vektorli grafik muxarririda ishlash asoslari.
2-ilova
Munozara ishtirokchilarining baholash ko’rsatkichlari va mezonlari
Baholash ko’rsatkichlari va mezonlari (ballarda)
Ma’ruzachilar
1
2
3
4
1. Ma’ruzaning mazmuni (1,5):
-dolzarbligi;
-bayonning izchilligi, mantiqiyligi va aniqligi;
-xulosalarning aniq ifodalanganligi;
2. Foydalanilgan ma’lumotning yangiligi (1,2);
3. Ma’lumotlarni taqdim etish vositasidan foydalanilganligi (0,2);
4. Reglamentga rioya qilganligi (0,1).
Jami:3
Taqrizchilar
1. Ma’ruzaga qo’shimchalar (1,5);
2. Ma’ruzaning kuchli va zaif tomonlarini aniqlash (1,5).
