Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

2-Laboratoriya ishi 

Organik moddalarning sifat analizi  

        Nazariy ma’lumot 

Organik moddalarning tarkibida asosan 4 xil  element bor: C – uglerod, H 

– vodorod, O-kislorod, N – azot. Bularni umublashtirib organogenlar deb ataydilar, 

ba`zan, S – oltingugurt va galogenlarni ham shular qatoriga kiritadilar. 

Hozirgi  zamon  sintetik  organik  birikmalarda  davriy  sistemaning  qariyib  

hamma elementlari uchrashi mumkin. Ular o’z navbatida metallorganik va element 

organik birikmalar sinflariga ajraladi. 

Organik  birikmalarning  sifat  analizi  ular  parchalanganda  (yoki  yonganda) 

hosil  bo’ladigan  noorganik  birikmalar  –  SO

2

  ,N

2

O,  NH

3

,  H

2

S  va  boshqalarning 

sifat  reaksiyalari  bilan  aniqlashga  asoslangan.  Deyarli  hamma  organik  moddalar 

qizdirilganda  o’z  xossalarni  o’zgartirib,  suyuqlanadi  va  qorayadi.  So’ngra  yona 

boshlaydi.  Organik  birikma  tarkibida  metall  yoki  boshqa  anorganik  element 

bo’lmasa,  u  qizdirilganda  avval  ko’mirga  aylanib,  so’ngra  uchuvchan  oksidlar 

hosil kiladi. Agar organik moddalar tarkibida organik bo’lmagan elementlar bo’lsa, 

ular  uchmaydigan  oksidlar  yoxud  shu  elementlarning  karbonat  yoki  karbid 

tuzlarini hosil qiladi.