Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

19-tajriba. Benzoy kislota tuzidan benzol hosil qilish 

Reaktiv  va  materiallar:  natriy  benzoat,  natron  ohak,  stakan,  probirka,  gaz 

o’tkazgich shisha nay, spirt lampa. 

Havonchada  3-4  g  natriy  benzoat  bilan  6-8  g  qizdirilgan  natron  ohakni 

yahshilab  yanching  va  aralashtiring. Aralashmani  probirkaga soling, probirkaning 

og’zini  to’gri  burchakli  gaz  o’tkazgich  nay  o’rnatilgan  tiqin  bilan  berkiting. 

Naychaning  ikkinchi  uchini  suvli  probirkaga  tushiring.  Ichida  aralashma  bor 

probirkani  gaz  alangasida  avval  sekinroq,  so’ng  kuchliroq  qizdiring.  Bunda 

aralashma  dastlab  qorayib,  so’ngra  oqara  boshlaydi.  Aralashma  yuzasidagi  oq 

qatlam  yo’kolgach,  qizdirishni  to’xtating.  Ikkinchi  probirkadagi  suvning  ustki 

qismida  yig’ilgan  suyuqlik  benzoldir.  Probirka  sovitilsa,  u  kristallanishi  ham 

mumkin. (Nima sababdan?) Hosil bo’lgan benzolni uning hididan bilsa bo’ladi: 

 C

6

H

5

COONa  + NaOH  → C

6

H

6

  +  Na

2

CO

3

 

  Natriy benzoat                     benzol 

---

 

30