Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti

16.2. Investitsiyalar tarkibini statistik o`rganish. 
Investitsiyalar tarkibi bir necha yo`nalishlar bo`yicha o`rganiladi. 
Iqtisodiy aktivlar bo`yicha investitsiyalar ikkiga bo`linadi: 

  moliyaviy  investitsiyalar  –  moliyaviy  aktivlarga  qo`yiladi.  Ular 
xo`jalik  tashkilotlari  tomonidan  banklarga,  qimmatbaho  qog’ozlar  va  boshqa 
korxonalar  ustav  fondiga,  davlat  va  mamlakat  zayom  obligatsiyalariga,  boshqa 
tashkilot va korxonalarga kreditlar berish yo`li bilan amalga oshiriladi; 

  nomoliyaviy  investitsiyalar  –  MHT  yo`nalishi  bo`yicha  material  va 
nomaterial  asosiy  kapitalga,  material  aylanma  mablag’lar  hajmini  ortishiga, 
boyliklar, material va nomaterial nomoliyaviy aktivlarga qo`shiladi. 
Nomoliyaviy investitsiyalar tarkibiga quyidagilar ajratiladi: 

  asosiy kapitalga investitsiyalar; 

---

 
161 

  nomaterial aktivlarga investitsiyalar; 

  material aylanma mablag’lar zahirasini to`ldirish; 

  binolar,  inshootlar.  mashina  va  uskunalarni  kapital  ta`mirlashga 
xarajatlar; 

  er uchastkalari va tabiatdan foydalanish ob`ktlarini sotib olish. 
Bular ichida asosiy o`rinni asosiy kapitalga investitsiyalar egallaydi va ular 
takror 
ishlab 
chiqarish 
yo`nalishlari 
bo`yicha 
qurilish, 
kengaytirish, 
rekonstruktsiya  qilish,  ob`ektlarni  texnik  jihatdan  qayta  qurollantirish,  mashina-
uskunalar,  instrument-inventarlar  sotib  olish,  chorva  mollar  tuyog’ini 
ko`paytirish, ko`p yillik o`simliklarni ekish va h.k.ga bo`linadi. 
Investitsion faoliyatni tahlil qilishning keyingi yo`nalishi – asosiy kapitalga 
solingan  investitsiyalarni  o`rganishdan  iborat  va  ular  quyidagi  yo`nalishlar 
bo`yicha o`rganiladi: 

  yangi qurilish; 

  mavjud korxonalarni kengaytirish; 

  mavjud  korxonalarni  texnik  jihatdan  qayta  qurollantirish  va 
rekonstruktsiya qilish. 
YAngi qurilish deb, yangi yoki binosi olib tashlangan maydonlarda yangi 
bino, inshootlar barpo etish maqsadida olib borilgan qurilishlarga aytiladi.