Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti «tarmoq mashina va jihozlari»

EZDM-3 tipidagi disk pichoqli ko’chma bichish mashinasi. Disk pichoqli EZDM-3 ko’chma bichish mashinalari (18-rasm) materialni alohida qismlarga bo’lishda va shakllari murakkab bo’lmagan detallarni qirqishda ishlatiladi. Disk pichoqli bichish mashinalarining kichikroqlari ko’pincha, tekislash qaychilari deb ataladi. Ular balandligi 1-3,5 sm. to’shamalarni bichish va kiyim detallarini tekislab qirqish uchun ishlatiladi. Ularda pichoq tig`ini tezlaydigan va moylaydigan moslamalar bo’ladi.
EZDM-3 mashinasining qirqish organi 120 mm diametrli 1,1 mm. qalinlikdagi disk pichoq 1 dan iborat. Bu pichoqning tutqichi katta yassi doiradan iborat bo’lgani uchun, unda to’shamani radiusi kichik traektoriya bo’lganda qirqib bo’lmaydi, aks holda qirqilayotgan joy yaqinidagi qismlar surilib ketadi. Bu mashinaning platformasiga qo’zg`almas yana bitta pichoq 2 o’rnatilgan bo’lib, u prujina yordamida disk pichoq tig`iga qisilib turadi. Disk pichoqning tig`i mashinaning o’ziga o’rnatilgan qo’zg`almas ikkita doiraviy moslama 6 da charxlanadi. Disk pichoq yassi tutqich 3 ustiga o’rnatilgan elektryuritgich 4 yordamida konussimon

18–rasm. EZDM-3 disk pichoqli ko’chma bichish mashinasi.
tishli g`ildiraklar vositasida aylanadi. Tutqich disk pichoqnikidan kattaroq diametrli diskdan iborat bo’lib, mashinaning platformasi 5 ga biriktiriladi. Bu mashinaning tik pichoqli mashinadan farqi shuki, undagi pichoqning qirqish tezligi o’zgarmas - 9 m/daq. bo’lishi mumkin. Bunday mashinalarni ishlatishda pichoqning diametri 120 mm. bo’lsa, materiallar qatlamining balandligi 20--25 mm.dan oshmasligi shartligini va keskin burilishli hamda burchak joylarni qirqishda to’shamaning pastki qavatlari oxirigacha qirqilmay qolishini nazarda tutish kerak.
Ko’zg`aluvchan pichoqli bichish mashinalarida qirqish jarayoni. Qirqish jarayonida pichoqning o’tkirlanish burchagi konstruktiv burchagiga nisbatan kichik bo’lganligi sababli kesish kuchi kamayadi va mashinaning ishlashi Yengillashadi.
Materialning pichoqqa tomon ₁ tezlikda uzatilishida va t vaqt mobaynida pichoqning ₂ tezlikda harakati natijasida material pichoqqa nisbatan S₂ nuqtada siljiydi (19-rasm a).
^{Pichoq ishchi va konstruktiv yarim burchaklarini }2^{,  tezliklar nisbatini kq}2^/1^{deb belgilasak, u holda}
₁ - kesish burchagining intensiv o’zgarishi k<30 da aniqlangan.
Materialga qo’yiladigan kesish kuchining yo’nalishi, pichoqning materialga nisbatan harakat tezligi to’g`ri keladi (19-rasm b).
To’liq kesish kuchi quyidagiga teng bo’ladi.


P_T  P₀  2N sin₂  2N₁ cos₂ ,
bu erda
R₀ – pichoq o’tkir qismi qarshiligi.
N – materialning pichoqqa nisbatan bosimi.
₁ – material bilan pichoq orasidagi ishqalanish koeffistienti.
F  ₁N – pichoq bilan material orasidagi ishqalanish kuchi.
k oshishi bilan R kuch kamayadi. Demak, Rx va Ru kesish kuchlarni va Q
material harakat qarshiligini quyidagicha yozishimiz mumkin:
P_x  P_п cos  , P_y  P_п sin 
Q  P_x  ₂ (P_y  G_м )
bu erda ₂- materialning stolga nisbatan ishqalanish koeffistienti
G_m– material massasi.
tg  k bo’lganligi sababli,

1
P_x  P_п
; P_y 
;
bo’ladi.

Q  (1  
₂k)  
2^GH

Formulalardan ko’rinib turibdiki, k, R_x va Q lar oshishi bilan intensiv o’zgaradi, R_u kuch esa dastlab o’sib borib, keyin kamayadi. (19-rasm, v) Tasmali bichish mashinalarida ish jarayonida pichoqdan ko’ndalang tebranish sodir bo’ladi. Pichoqning tarangligini oshirish bilan uning ko’ndalangiga tebranish amplitudasini f kesish noaniqligini kamaytirish mumkin. Bundan tashqari pichoq tebranish amplitudasi shkiflar diametriga, pichoq tezligi va qattiqligiga bog`liq bo’ladi.Sifatli qirqish jarayonini ta’minlash uchun kq40-100 oraliqda qabul qilingan.U holda ₁q0,2-0,25 m/s, ₂q8-20 m/s teng bo’ladi.

19–rasm. Pichoqqa ta’sir qiluvchi kuchlar sxemasi.

Pichoq eni to’shash usuliga va detallar aylanma radiusiga bog`liq bo’ladi.(20-rasm).  – radiusli detallarni qirqishda pichoq o’tkir qismi A traektoriya bo’ylab, pichoqning yon qismi V esa n-11 egri chiziq bo’ylab harakatlanadi. Q burchak material xususiyatiga bog`liq bo’ladi va VAD burchakka teng bo’ladi. Bu erda AVqAD.

U holda

 АOD   
^{ }  Q ^  2

Pichoqning maksimal eni

² 

2
 

^вmax
 2 sin Q_max