Buxoro oziq ovqat va yengil sanoat texnologiya instituti

2.2. Ta`sis hujjatlari. 

 

Ta`sis  hujjatlarini  tayyorlash  korxonani  tashkil  etish  va  keyingi  faoliyat  yuritish 

jarayonidagi  muhim  bosqichlaridan  biri  hisoblanadi.  Ta`sis  hujjatlari  faoliyat  yurituvchi 

korxonalarning huquq va majburiyatlarini hamda sharoitlarini ifodalaydi. 

Korxonalar  faoliyatini  tartibga  soluvchi  qonun  hujjatlarida  ikki  xil  ta`sis  hujjatlari 

belgilab berilgan: 



  korxona Nizomi; 



  Ta`sis shartnomasi. 

Amaliyotda korxona faqat Nizom yoki faqat ta`sis shartnomasi asosida, shuningdek, bir vaqtning 

o`zida Nizom va ta`sis shartnomasiga asosan faoliyat yuritish hollari mavjud. 

Shuni  qayd  qilib  o`tish  kerakki,  korxonaning  (huquqiy  shaxsning)  ta`sis  shartnomasi 

kelishuv  asosida  tuziladi,  Nizom  esa  ta`sischi  (ta`sischilar)  tomonidan  tasdiqlanadi.  Bitta 

ta`sischi tomonidan tuzilgan huquqiy shaxs shu ta`sischi tomonidan tasdiqlangan Nizom asosida 

faoliyat yuritadi. 

Korxona  Nizomi asosiy  ta`sis  hujjati  bo`lib, unda  korxonaning  tashkiliy-huquqiy  shakli, 

nomi  va  manzilgohi,  Nizom  jamg’armasining  miqdori,  daromadlarining  tarkibi  va taqsimlanish 

tartibi  hamda korxona  fondlarini tashkil qilish tartibi, korxonani tugatish va qayta tashkil  qilish 

tartibi  ko`rsatilishi  shart.  Boshqacha  qilib aytganda, korxona  Nizomi uning  huquqiy  maqomini, 

huquq va majburiyatlarini belgilab beradi. 

Ni    zomda  shuningdek,  korxona  faoliyat  ko`rsatuvchi  soha  va  tarmoq,  atrof-muhit  va 

odamlar  sog’lig’ini  muhofaza  qilish  kafolati,  boshqaruv  shakli,  hisobga  olish  va  hisobot  tizimi 

ham aks ettirilishi lozim. 

Korxona  to`g’ri  va  to`liq  tayyorlangan  Nizom  asosida  mahalliy  hokimiyat  idoralarida 

ro`yxatga  olinadi,  keyin  esa  o`z  muhriga  ega  bo`lish  va  bankda  hisob  raqami  ochish  huquqini 

qo`lga  kiritadi.  O`z  muhri  va  hisob  raqamiga  ega  bo`lmagan  korxona,  huquqiy  shaxs 

hisoblanmaydi va mustaqil korxonalar qatoriga kiritilmaydi.