Buxoro oziq ovqat va yengil sanoat texnologiya instituti

Hozirgi  zamon  sharoitlarida  davlat,  munitsipal,  jamoa,  individual  (oilaviy,  xususiy) 

turdagi  korxonalar  mavjud  bo`lib,  ular  o`zlariga  biriktirib  qo`yilgan  mulk  tavsifi  yoki  tezkor 

(operativ) boshqaruv huquqiga ko`ra ham tasniflanadi. 

Xo`jalik  faoliyati  yurituvchi  har  bir  sub`yekt  bir  qator  huquqlarga  ega  bo`lib,  bular  bir 

tomondan,  ularning  ichki  tashkilotchiligini  aniqlab  bersa,  ikkinchi  tomondan,  jismoniy  va 

huquqiy shaxslar hamda davlat bilan o`zaro munosabatlarini amalga oshirishga ko`maklashadi. 

Korxonalar huquqiy  shaklining  har  bir ko`rinishida ularning egalari,  ya`ni  xususiy  mulk 

---

 

16 

egalari,  korxona  bilan  turli  darajadagi  aloqada  bo`ladilar.  Masalan,  ochiq  turdagi  hissadorlik 

jamiyati  egalari  korxona  mulkining  bir  qismigagina  egalik  qilish  huquqiga  egalar  hamda 

boshqaruv vazifalarini amalga oshirishda ham o`z aksiyalari miqyosida ishtirok etadilar. 

Xo`jalik  o`rtoqliklarida  (jamiyatlarida)  esa  mulk  egasi  va  mulk  yaqinlashtirilgan  bo`lib, 

korxonani boshqarishda ularga bevosita ishtirok etish imkoniyati yaratib berilgan. 

Keng  tarqalgan  korxona  shakllaridan  biri  xo`jalik  o`rtoqliklari  bo`lib,  ular  ishonch 

asosidagi to`liq o`rtoqlik (kommandit o`rtoqligi) ko`rinishida tashkil qilinishi mumkin. 

qonunga  asosan  ishtirokchilari  imzolangan  shartnomalar  bo`yicha  tadbirkorlik  faoliyati 

yurituvchi hamda ularga tegishli mulk javobgarligiga ega bo`lgan o`rtoqliklar - to`liq o`rtoqliklar 

hisoblanadi.