Buxoro oziq-ovqat va engil sanoat texnologiyasi instituti

                                                   VS buyum 

                                          L = --------------  ; 

                                                 Nxis * Kyuk 

 

yuklama kooeffitsientini 

Kyuk

=1 deb olib, oqim uchun yangi takt aniqlanadi, ya`ni:                                  

                   

 

                                                 VS buyum 

                                          t  = ---------- 

                                                   N hisob. 

 

          Yuklama koeffitsientining  birga nisbatan katta tomonga farq qilishi  

(K 0,98  > 1.02) oqimdagi ko`pchilik operatsiyalarning ish hajmi juda ortib ketganini 

kursatadi. Yuklama koeffitsientining birga nisbatan kichik tomonga farq qilishi (K  

<0.98) esa, oqimdagi ko`pchilik operatsiyalarning ish hajmi juda kamayib ketganini 

kursatadi. Oqim taktiga aniklik kiritish dastlabki kiritish uchun olingan takt bo`yicha 

tashkiliy operatsiyalar tuzishda yo`l qo`yilgan operatsiyalar bajarilish vaqtigi 

farqlarni to`g`rilab (moslab) olish imkonini beradi. 

          Oqimning eng maqbul quvvatini tashkiliy operatsiyalar tuzish usuli bilan 

aniqlash uchun bir-biridan 5-10% farq qiladigan quvvatlarga  muljallab besh oltita 

tashkiliy operatsiyalar tuzib quriladi. Ularning texnik-iqtisodiy ko`rsatkichlari 

qanday chiqishiga qarab, oqimning optimal quvvati tanlab olinadi. Bu usul etarli 

darajada anik natija beradi, lekin juda ko`p mehnat talab qiladi. Bunda oqimning 

quvvatini jarayonnning hamma sektsiyalariga asoslanib topib utirmay, faqat 

biriktirish sektsiyasi boshqalarga nisbatan turgunroq va unga fason o`zgarishi 

kamroq ta`sir etadigan bo`ladi. Eng maqbul quvvatni grafik usulda aniqlash uchun 

faqat operatsiyalar qanchalik ixtisoslashtirilganlik darajasi bo`yicha tanlanadi.  

Buning uchun grafik tuzilib abstsissa uki tashkiliy bo`linmas operatsiyalar (odatda 

biriktirish sektsiyasidagi) kursatiladi, ordinata o`qi buylab esa har qaysi tashkiliy 

operatsiyaga sarflanadigan vaqt kursatiladi. Texnologik jihatidan turdosh 

operatsiyalar birlashtirilib, optimal quvvatni amalda ikki xil usul bilan aniqlanadi.  

Ulardan biri tashkiliy operatsiyalar tuzish usuli, ikkinchisi esa grafik usulidir. 

Grafikda esa ular vaqtining yig`indisi kursatiladi. 

          Butun oqimdagi hamma tashkiliy operatsiyalar vaqtlarining umumiy        

yakuni oqim taktidan qanchalik farq qilishini grafik usulida tekshirib qurish ham 

---

mumkin.Buning uchun yuklama grafigi (sinxronlik grafigi) tuzib kuriladi. Abstsissa 

uki buylab oqimdagi tashkiliy operatsiyalar joylashtiriladi  (operatsiyalarning nomeri 

va bajarishga sarflanadigan vaqti ularning tagiga yozib qo`yiladi), ordinata uki  

buylab esa shu operatsiyalarning vaqti muayyan masshtabda belgilanadi. Oqim takti 

vaqti gorizontal punktirlar bilan tasvirlanadi. Keyin operatsiyalarning bajarilish 

vaqtiga mos nuktalar topiladi.