Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

Xo‘jalik  sovun  asosiga  ishlov  berishning  texnologik  sxemasi  (43-ram). 
Davriy (bevosita yoki bilvosita) yoki uzluksiz usul bilan tayyorlangan xo‘jalik sovuni 
asosi  ta‘minlovchi  (1)  idishdan  (2)  filtr  orqali  va  0,3MPa  bosim    ostida  (3) 
me‘yorlovchi nasos yordamida issiqlik almashuv (4) kolonkasi ga uzatiladi. Bu erda 
80-90
0
S  dan  120-140
0
S  gacha  isitiladi.  So‘ngra  issiq  sovun  vakuum-quritish 
(5)kamerasiga  beriladi.  Bu  erda  sovun  vakuum-quritish  kamerasini  valiga 
mahkamlangan  ikkita  purkagich  orqali  sochiladi.  Bunda  sovun  tezlik  bilan  biroz 

---

160 
 
namligini  yo‘qotib  soviydi  va  qisman  quriydi.  Kamerani  devorlariga  yupqa  qatlam 
bo‘lib  yopishib  qolgan  sovun  valga  o‘rnatilgan  pichoqlar  yordamida  qirib  olinadi. 
Qirindi holidagi sovun (6)  ikki engli bunkerda ikki vakuum (7) shnek-press orasida 
taqsimlanadi.  SHnek-pressda  sovun  plastifikatsiyalanadi,  zich  massa  hosil  qilib 
presslanadi  va  mashinadan  sovun  to‘rt  qirrali  brus  shaklida  (8)  belgilash-kesish 
avtomatdan o‘tadi. U erda sovun yuzasiga aylanuvchi valiklar yordamida zarur belgi-
shtamp qo‘yiladi. So‘ngra bo‘laklarga kesiladi. Tayyor sovun (9) avtomat taxlagichga 
borib tushadi, yog‘och yashiklarga taxlanadi va (10) transporter yordamida omborga 
yuboriladi.
 
Vakuum-kameradan  chiqayotgan  suv  bug‘i  (11)  tsiklon-separator  da  sovunli 
changning  asosiy  qismidan  ajratiladi.  U  (12)  shnek-press  yordamida  chiqarilib 
yuboriladi.  So‘ngra  suv  bug‘i  (13)  ikkinchi  tsiklonda  sovunli  changning  
qoldiqlaridan  tozalanib,  (14)  bug‘ejektor  orqali  (15)  barometrik  kondensator  ga 
yuboradi. U erga (16) sig‘im bakdan beriladi. 
Barometrik  (15)  kondensatordan  chiqayotgan  suv  quvur  orqali  barometrik 
quduqqa tushadi, u erdan tozalash sistemasiga yuboriladi. 
Kondensatsiyalanmagan  bug‘  va  gazlar  (17)  tomchi-ajratgich  va  (18)  tutgich 
orqali  (19)  vakuum-nasos  bilan  so‘rib  olinadi.  Vakuum-nasos  sovituvchi  suvining 
harorati 20
0
S gacha bo‘lganda, qurilmada 2-4 kPa (15-20mm sim.ust.) qoldiq bosimni 
ta‘minlaydi. Bu tarkibida 7-8% gacha yog‘ kislotasi bo‘lgan sovun ishlab chiqarishga 
etarli bo‘ladi. Vakuum quritish kamerasini unumdorligi xo‘jalik sovuni uchun soatiga 
2t ga teng. 

---

161 
 
 
      43 – rasm. Xo‘jalik sovuni asosiga ishlov berishni texnologik sxemasi