Buxoro Islom madaniyati poytaxti

Buxoro - Islom madaniyati poytaxti

Muqaddas Buxoro O‘zbekistonning sayyohlik durdonalaridan biridir. Tarixiy shahar markazi YUNESKOning Butunjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Shaharning yoshi 2500 yildan oshgan.

BUXORO
BUXORO — Buxoro viloyatdagi shahar. Viloyatning maʼmuriy, iqtisodiy va madaniy markazi. Oʻzbekistonning jan. gʻarbida, Zarafshon daryosi quyi oqimida. Toshkentdan 616 km. Iqlimi kontinental, yillik oʻrtacha tra 15, G, iyulniki 29,5°, yanv. niki 0°. Mayd. 0,02 ming km2. B. 2 ta shahar tumani (Fayzulla Xoʻjayev va Toʻqimachilik)ga boʻlingan. Aholisi 264 ming kishi (2001)

Buxoro — Sharqning mashhur qad. shaharlaridan biri. Arxeologik maʼlumotlarga koʻra, Buxoroga mil. av. 1-ming yillik oʻrtalarida asos solingan, Uning nomi ilk oʻrta asr Xitoy manbalarida turlicha (An, Ansi, Ango, Buxo, Buku, Buxe, Buxaer, Buxuaer, Buxala, Buxuala, Fuxo, Puxuala va b.) atalgan. Bu atamalardan avvalgi uchtasi Buxoroning xitoycha nomlari boʻlib, qolgani «Buxoro» soʻzining xitoy tilidagi talaffuzidir. Oʻrta asr arab manbalarida esa B. Numijkat, Navmichkat, Bumichkat (Yangi qoʻrgʻon), AlMadina assufriyya (Mis shahar), Madinat attujjor (Savdogarlar shahri), Foxira (Faxrli shahar) kabi nomlar bilan tilga olingan. Buxoro atamasi sanskritcha «vixora» soʻzining turkmoʻgʻulcha shakli — «buxor» («ibodatxona») dan kelib chiqqan deb taxmin qilingan. Keyingi tadqiqotlarda bu atama sugʻdiycha «bugʻ» yoki «bag» («tangri») hamda «oro» («jamol») soʻzlaridan iborat boʻlib, «tangri jamoli» degan maʼnoni anglatadi, degan fikr ilgari surilmoqda. Darhaqiqat, Zarafshon daryosining quyi oqimida joylashgan Buxoro va uning atrofidagi yerlar qadimda nihoyatda xushmanzara — hayvonot va oʻsimlik dunyosi betakror, koʻl va oqar suvlarga boy boʻlib, tarixchi Narshaxiyning «Buxoro tarixi» asaridagi maʼlumotlar buni tasdiklaydi.