Buxoro davlat universitetining

GLOSSARIY 
 
Absolyut sinonimlar – 
ma’nosi, qoʻshimcha ottenkasi, 
qoʻllanishi va b. jihatlari bir-biriga toʻla teng keluvchi soʻzlar. Bunday 
sinonimlar tilda juda sanoqli boʻlib, asosan, terminlarda uchraydi : 
tilshunos– tilchi, leksikografiya– lug‘atchilik
kabi.
 
Avtosemantik soʻzlar –
(grek. avtos – oʻzi + semantikos - 
ifodalovchi). 
ayn. mustaqil soʻzlar
.
 
Agglutinativ tillar – 
soʻz yasalishi va forma yasalishi 
agglyutinatsiya (q.) yoʻli bilan boʻladigan tillar. Mas., turkiy tillar, fin-
ugor tillari agglyutinativ tillarga kiradi.
 
Agglyutinatsiya –
( 
lot.
agglutinare –yopishtirmoq) soʻzning 
oʻzak yoki asosini oʻzgartmagan holda (ichki fleksiyasiz) unga 
standart affikslarni qoʻshish bilan soʻz yasalishi va forma yasalishi.
 
Akkumulyatsiya –
biror tilda aktiv ishlatiladigan soʻz, ibora va 
sh.k. ta’sirida xuddi shunday soʻzlarning boshqa tilda ham faol 
ishlatila boshlashi.
 
Aktiv lug‘at –
shu tilda soʻzlashuvchilar tushunadigan va 
ishlatadigan, faol ravishda qoʻllaydigan soʻzlar.
 
Akustik fonetika
– (grek. acustikos – eshitishga oid) 
eksperimental fonetikaning nutq tovushlari hosil boʻlishini tovush 
toʻlqinlari aspektida oʻrganuvchi boʻlimi.
Aksent – 
(lot. accentus – urg‘u) boshqa tilda soʻzlaganda 
tovushlarni oʻsha tildagidan boshqacha holda, oʻz tili tovushlari kabi 
talaffuz etish: 
oʻzbekcha aksent bilan gapirmoq
 
Aksentema – 
(lot. accentus – urg‘u) boʻg‘indagi urg‘uning 
kuchli-kuchsizligi.
 
Alfavit
– (grek alifbosidagi birinchi ikki harfning nomi – alpha va 
betadan) grafik shakl (harf)larning majmui, ma’lum tartibda joylangan 
holati. 
Oʻzbek alfaviti.
Amorf tillar –
(grek. amorphous – inkor prefiksi + morphe – 
shakl) affikslarga ega boʻlmagan, soʻzlar orasidagi grammatik aloqalar 
bitishuv yoʻli bilan yoki yordamchi soʻzlar vositasida ifodalanadigan 
tillar. M.: xitoy tili.