Buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi

 

 

---

 

52 

2.7. Oqova suv va gaz chiqindilarini tozalash 

Oqova suvni tozalash usullari 

Sintetik  polimerlar  va  plastmassalar  ishlab  chiqarish  uchun  korxonalar 

tarkibida  turli  xildagi  ifloslantiruvchi  moddalarn  saqlagan  ko`p  miqdorlagi  oqova 

suvlarni  hosil  qiladi.  Ular  tozalanmasdan  daryo  va    suv  omborlarini  ifloslantiradi 

va  tevarak  atrof  muhitining  holati  yomonlashuviga  olib  keladi.  Ayni  paytda,  bu 

muammo  kelajakda  shunday  dolzarb  muammo  bo`lib  qoladiki,  bu  muammoni 

butunlay  siklik  jarayonlar  asosida  to`liq  bartaraf  qilish  orqali  ifloslangan  oqova 

suvlarni  hosil  bo`lmasligiga  erishish  mumkin.  Buning  uchun  sarflanadigan  suv  

miqdori    maksimal  ravishda  tejash  orqali  oqova  suv  hajmini  kamaytirish  lozim; 

ularni  to`liq  bartaraf  etish  va  toza  suv  talabini  minimal  holatga    keltirish  hamda 

yopiq  sikl  ko`rinishda  ishlash  jarayonlarni  tashkil  etish  orqali  amalga  oshirish 

mumkin.  Bunday  jarayonlar  bilan  ish  olib  borgan  korxonalar  shunday  natija 

ko`rsatdiki,  bu  ochiq  holatda  ishlashga  qaraganda  ancha  tejamli  bo`lib,  atrof 

muhitga  chiqindilar  tashlash  kam  bo`lib  va  oqova  suvlarni  tozalash  imkoniyati 

yaxshilandi.[18-21] 

Quyida eng keng tarqalgan usullarni  ko`rsatilgan bo`lishi kerak: 

•  dag`al  zarralarni  olib  tashlash  uchun  -  flotatsiya,  filtrlash,  tozalash, 

sentrafugalash, tindirish; 

•  nozik  va  kolloid  zarrachalar  olib  tashlash  uchun  -  koagulyasiyalash, 

flokkulyasiyalash, cho`ktirishning elektr usullari; 

•  noorganik  birikmalardan  tozalash  uchun  -  distillash,  ion  almashinuvi,  sovutish 

usullari, elektr usullari; 

•  Organik  moddalardan  tozalash  uchun  -  ekstraksiyalash,  adsorbsiya,  flotatsiya, 

biologik oksidlanish, ozonlash, xlorlash. 

• gazlar va bug`lardan tozalash uchun -shamollatish, isitish, reagent usullari; 

---

 

53 

• zararli moddalardan tozalash-termik parchalash [16]