Buxoro davlat universiteti «Psixologiya» kafedrasi

3. FAOL TINGLASH 

Faol  tinglash  yordamida  Siz  eshitayotganlaringizni  qanchalik  to’g’ri 

tushunayotganligingizga ishonch hosil qilishingiz mumkin. 

Sizga  nimani  aytishni  xohlayotganlarini  haqiqatan  ham  tushunganligingizni 

qanday  tekshirish  mumkin?  U  yoki  bu  tanbeh  boshqalar  uchun  qanday  bo’lsa,  Siz 

uchun ham shunday mazmunni anglatishiga qanday ishonch hosil qilish mumkin? 

Eng  yaxshi  usul  suhbatdoshingizdan  nimani  nazarda  tutganligini  tushuntirib 

berishni  so’rash.  "Bu  bilan  nima  demoqchisiz?"-  deb  qaytarib  so’rang.  Yoki 

oddiygina qilib "Kechirasiz, Sizni to’la tushunmadim"- deb ayting. Suhbatdoshingiz 

nimani  nazarda  tutganligini  tushuntirib  berganidan  so’ng,  haqiqatan  ham  to’g’ri 

tushunganligingizga  ishonch  hosil  qilish  uchun  yana  qayta  so’rashdan  qo’rqmang. 

Hattoki,  Sizda  hech  qanday  tushunmovchilik  bo’lmasa  ham  bu  Siz  qanday 

tushungan bo’lsangiz, shu degani emas. 

Parafrazdan  foydalaning  -  ya’ni  qanday  tushunganligingizni  o’zingizning 

so’zlaringiz  bilan  tasvirlang.  Hozirgina  eshitganlaringizni  o’zingiz  tushungandek 

qilib  so’zlab  bersangiz,  suhbatdoshingiz  hamma  narsani  to’g’ri  tushundingizmi  - 

yo’qmi,  aniqlashi  oson  bo’ladi.  Agar  u  qandaydir  xatolarni  payqasa,  aynan  Siz 

noto’g’ri  talqin  qilgan  joylarni  tushuntirib  beradi.  Siz  bu  usulni  suhbatdoshingiz 

aytgan  narsani  qanchalik  tushunganligingizni  ko’rsatish  uchun  xohlagan  paytda 

qo’llashingiz mumkin. 

Bu usul  yordamida  Siz suhbatdoshingiz  so’zlayotgan narsaga haqiqatan  ham 

qiziqayotganligingizni  ko’rsatasiz.  Bu  Sizning  uni  tushunish  istagingizga  guvohlik 

beradi. Agar suhbatdoshingiz buni his qilsa, u ham o’z navbatida Sizni tushunishga 

harakat qiladi. 

Ba’zilar  faol  tinglash  va  parafrazni  aytilganni  mexanik  qaytarish  bilan 

adashtirishadi. Ular aytilganni boshqa so’zlar bilan shundayicha takrorlashadi. So’z 

almashtirish orqali bunday takrorlash dialog illyuziyasyni tug’Diradi, xolos. 

---